O’zbekiston Respublikasi Raqamli Texnologiyalar Vazirligi Muhammad al-Xorazmiy nomidagi tatu qarshi filiali tt va kt fakulteti

OSI POG‘ONASI, VAZIFALARI, ASOSIY PROTOKOLLARI.

Ochiq tizimlararo ulanish protokollari - bu ISO va ITU-T tomonidan birgalikda ishlab chiqilgan ma'lumot almashish standartlari turkumidir. Standartlashtirish jarayoni 1977 yilda boshlangan.
• Ochiq tizimlararo ulanish protokollari - bu ISO va ITU-T tomonidan birgalikda ishlab chiqilgan ma'lumot almashish standartlari turkumidir. Standartlashtirish jarayoni 1977 yilda boshlangan.
• OSI protokoli stekti ettita kontseptual qatlamga tuzilgan. Qatlamlar fizik apparat tarkibiy qismlaridan boshlab, dasturiy ta'minot ilova darajasida foydalanuvchi interfeyslarigacha funktsionallikning ierarxiyasini hosil qiladi. Har bir qatlam yuqoridagi sathdan ma'lumot oladi, uni qayta ishlaydi va uni keyingi qatlamga o'tkazadi. Har bir sath quyi sathga o'tkazilishidan oldin kiruvchi ma'lumotlarga kapsülasyon ma'lumotlarini (sarlavhasini) qo'shadi. Sarlavhalar odatda manba va maqsad manzili, xatolarni boshqarish ma'lumotlari, protokol identifikatorlari va oqimlarni boshqarish parametrlari va ketma-ketlik raqamlari kabi protokol parametrlarini o'z ichiga oladi.
OSI-Tarmoqni ishlashi uchun esa bizga OSI modeli va TCP/IP protokollar steki zarur hisoblanadi. OSI (Open System Interconnection) modeli 7ta pog'onadan iborat va har bir pog'ona paket (ma'lumot uzatishning bir turi hisoblanadi) hosil qilishda o'z belgisini qo'yib boradi. Ya'ni bunda agar ma'lumot biror qurilmadan chiqib ketishdan oldin 7pog'onadan boshlab pastki pog'onaga tushib borib paket ko'rinishiga keladi va uzatiladi. Ikkinchi kompyuter uni qabul qilib olgandan so'ng esa 1-pog'onadan boshlab yuqoriga qarab chiqib boradi va ma'lumot ko'rinishiga keladi. Bunda agar qaysidir pog'onada xatolik bo'lsa, paket qaytadan so'raladi yoki so'rov bekor qilinadi (bu tushunchalar nisbiy hisoblanib, ma'lumot almashinuv aynan aytilganidek amalga oshirilmaydi). OSI modelining 7ta pog'onasi:
• OSI-Tarmoqni ishlashi uchun esa bizga OSI modeli va TCP/IP protokollar steki zarur hisoblanadi. OSI (Open System Interconnection) modeli 7ta pog'onadan iborat va har bir pog'ona paket (ma'lumot uzatishning bir turi hisoblanadi) hosil qilishda o'z belgisini qo'yib boradi. Ya'ni bunda agar ma'lumot biror qurilmadan chiqib ketishdan oldin 7-pog'onadan boshlab pastki pog'onaga tushib borib paket ko'rinishiga keladi va uzatiladi. Ikkinchi kompyuter uni qabul qilib olgandan so'ng esa 1-pog'onadan boshlab yuqoriga qarab chiqib boradi va ma'lumot ko'rinishiga keladi. Bunda agar qaysidir pog'onada xatolik bo'lsa, paket qaytadan so'raladi yoki so'rov bekor qilinadi (bu tushunchalar nisbiy hisoblanib, ma'lumot almashinuv aynan aytilganidek amalga oshirilmaydi). OSI modelining 7ta pog'onasi:
ISO / OSI Model darajasi funktsiyalari
• ISO / OSI Model darajasi funktsiyalari
Fizik sath funktsiyalari tarmoqqa ulangan barcha qurilmalarda amalga oshiriladi. Kompyuter tomonidan fizik sath funktsiyalari tarmoq adapteri yoki ketma-ket port tomonidan amalga oshiriladi. Bundan tashqari, ma’lumotni tarmoqning uzatish vositasi orqali uzatish uchun qaysi uzatish texnologiyasidan foydalanilishini aniqlaydi. Protokollarning ikkinchi guruhi - bu oldindan ulanmagan (ulanishsiz) protokollar . Bunday protokollar datagram protokollari deb ham ataladi . Yuboruvchi tayyor bo`lganda xabarni oddiygina yuboradi. Xatni pochta qutisiga joylashtirish birinchi bo`lib ulanishni o`rnatmasdan aloqaning namunasidir.
Fizik sath funktsiyalari tarmoqqa ulangan barcha qurilmalarda amalga oshiriladi. Kompyuter tomonidan fizik sath funktsiyalari tarmoq adapteri yoki ketma-ket port tomonidan amalga oshiriladi. Bundan tashqari, ma’lumotni tarmoqning uzatish vositasi orqali uzatish uchun qaysi uzatish texnologiyasidan foydalanilishini aniqlaydi. Protokollarning ikkinchi guruhi - bu oldindan ulanmagan (ulanishsiz) protokollar . Bunday protokollar datagram protokollari deb ham ataladi . Yuboruvchi tayyor bo`lganda xabarni oddiygina yuboradi. Xatni pochta qutisiga joylashtirish birinchi bo`lib ulanishni o`rnatmasdan aloqaning namunasidir.

3.