O‘zbekiston Respublikasi

Ts

Tsessionariy – qayta sug’urtalashda riskni o’ziga qabul qiluvchi sug’urtalovchi.

E

Egri (bilvosita) soliqlar - xo’jalik aktlari va aylanmalari hamda moliyaviy operatsiyalardan kelib chiqadi. Bu soliqlarning tarkibiga qo’shilgan qiymat solig’i, aktsizlar, bojxona bojlari, qimmatbaho qog’ozlar bo’yicha operatsiyalardan olinadigan soliq va boshqalar kiradi. Ular baho yoki tarifga ustama (qo’shimcha) tarzida (ko’rinishida) o’rnatilib, soliq to’lovchilarning daromadlari bilan belgilanadigan (aniqlanadigan) to’g’ri (bevosita) soliqlardan farq qiladi.

Egri (bilvosita) soliqqa tortish - daromadlar sarf qilinayotgan paytda to’lanadigan soliqlar tizimini o’z ichiga olib, daromadlar bilan emas, balki xarajatlar bilan bog’liqdir. Masalan, sotuvdan olinadigan soliq (sotuv solig’i), aktsizlar, qo’shilgan

qiymat solig’i va h.q. Egri (bilvosita) soliqqa tortishda mahsulotni ishlab chiqaruvchi yoki xizmatni ko’rsatuvchi ularni tarkibida ustama (qo’shimcha) bo’lgan bahoda (tarifda) sotadi va tushumdan ma’lum bir soliq summasini davlat ixtiyoriga o’tkazadi. Shunday qilib, amalda u soliqlar yig’uvchi, sotib oluvchi esa egri (bilvosita) soliqni to’lovchi bo’lib hisoblanadi. Shunga mos ravishda egri (bilvosita) soliqqa tortishda shu soliqni to’lashi kerak bo’lgan va shu soliqqa tortilishi lozim bo’lgan yuridik va jismoniy shaxslar turlicha shaxslardir.