O’zbekstan Respublikasi Nawayi ka’n-metallurgiya kombinati Nawayi ma’mleketlik ka’nshilik instituti No’kis filiali

XIMIYALIQ IDISHLAR VA A’SBAPLAR
Hár qıylı ximiyalıq tájiriybelerdi orınlawda, arnawlı juqa yamasa qalıń shıysheden jasalg’an ıdıslar isletiledi. Juqa shıysheden jasalg’an ıdıslar temperaturanıń ózgeriwine shıdamlı hám olarda qızdırıw menen baylanıslı bolg’an hár qıylı ximiyalıq processler atqarıladı. Qalıń shıysheden jasalg’an ıdıslardı qızdırıw yaramaydi. Ayırım ximiyalıq shıyshe ıdıslar 1-suwretde keltirilgen.


1 — probirka, 2 — ximiyaliq stakan, 3 — tu’bi jalpaq kolba,
4 — tu’bi domalaq kolba, 5 —Vyurs kolbasi, 6 —konusli kolba
7—voronka. 8~tigel, 9 —saat aynasi, 10— pipetkalar.

O'LSHEW IDISLARI
Anorganik ximiyada laboratoriya jumıslarında suyıqlıqlardıń kólemin ólshew ushin ádetde hár qıylı ólshew ıdısları, ólshew kolbalari hám cilindrleri, pipetkalar, menzurkalar hám byuretkalar isletiledi.
I ólshew kolbalari, II konussiman kolbalar.
Kolbalar. Ólshew kolbalari anıq konsentratsiyali eritpeler tayarlaw ushın isletilip, uztin hám bo'g'zi tar etip jasaladi. Kolbanin’ bo'g'ziga suyıqlıq qay jerine shekem saliniwi kerekligin kórsetetug’ın belgi qóyıladı. Kolbaga qoyılg’an nomerler belgili temperaturada lining millilitr menen kórsetilgen kólemin kórsetedi. Ólshew kolbalari bo'g'zinin’ tar bolıwına sebep, suyıqlıq kóleminiń azg’antay ózgeriwi de suyıqlıq kólemin kórsetiwshi belgi jag’dayına sezilerli ta’sir etedi. Ólshew kolbalari shlifsiz hám shliflangan tıg’ınlı boladı. Ádetde ólshew kolbalarining kólemi túr-túrli (25, 50, 100, 200, 250, 500ml li) boladı.

Pipetkaiar. Suyıqlıqlardıń kólemin júdá anıq o'lshep alıw ushın pipetkaiar isletiledi. Olar shıysheden jasalg’an cilindr formasında bolip, tómengi bólegi sozılg’an boiadi (4, a-su'wret). Pipetkanin’ tómengi bólegi tesigi diametri - 1 mm. Pipetkanin’ joqarırag’'inda belgisi boladı, suyıqlıqlar alınadı. Kópshilik jag’daylarda 5, 10 hám 20 ml li pipet-kalardan paydalanıladı. Joqarıda suwretlengen tısqarı, túr-túrli kólemdegi suyıqlıqlardı ólshewde nay kórinisinde ólshew pipetkalari de isletiledi (4, a, b, d-su'wret).
Byuretkalar. Byuretkalar (5-súwret) túr-túrli kólemli suyıqlıqlardı quyıp alıw ushın mólsherlengen. Olar uzın cilindr nay formasında bolıp, sırtqı tárepi dárejelerge bolıng’an. Ádetde, 25—50 ml li hám millilitrnin’ onnan bir bólegineshe dárejelengen byuretkalardan paydalanıladı. Byuretkanin’ tómengi bóleginde suyıqlıqlardı quyıp alıw ushın súmek yamasa arnawlı úskene ornatılg’an boladı. Byuretkalar tiykarınan titrlawda isletiledi.