P. S. Su L t o n o V ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish asoslari

m e ’yorid an ortiq ch a t o ‘planishi tu p roq , suv va h avonin g
ifloslanish iga sabab bo'ladi. Bundan tashqari, chorvachilik
chiqitlari k o'p lab patagen m ikroorganizm larga (salm onella,
ich terlam a, k u y d irg i) va gelm in t (jig a r qurti va b osh q a)
tu x u m la r ig a b o y b o 'la d i. S h u n in g u ch u n bu tarm oq
tuproqlarning biologik ifloslanishida yetakchi o'rinni egallaydi.
Tuproqlarning biologik ifloslanishida chorvachilik bilan birga
maishiy, sut, go'sht va terini qayta ishlash hamda biologik sanoat
korxonalari chiqitlari ham muhim o'rin tutadi. Bu sohalarning
chiqindi va oqava suvlari bilan tuproqqa juda ko'plab kasallik
qo'zg'atuvchi mikroorganizmlar, gelmintlarning tuxumlari kelib
tushadi. U larning ko'pchiligi tuproqda uzoq muddatlargacha
yashovchanligini saqlab qoladi. Tuproqning turli bakteriyalar,
m ikroblar, viruslar va gelm intlar bilan ifloslan ish i undagi
b io lo g ik m u v o za n a tn i izid an ch iqaradi va u nin g sanitar-
gigiyenik holatini yomonlashtiradi.
T u p r o q n in g e k o lo g ik
h o la tin i 
b e lg ila b
b eru vch i
xususiyatlaridan biri uning zichligidir. Tuproqning zichligi uning
suv, havo, issiqlik, ozuqa, mexanik va boshqa xossalariga, shu
jumladan, unumdorligiga katta ta’sir ko'rsatadi. Dehqonchilik

---

uchun tuproqning xossalari va ekin turlariga qarab o'rtacha
optimal zichlik 1,10-1,25 g/sm
3
atrofida b o iish i talab etiladi.
Dehqonchilik va boshqa sohalarda o g ‘ir texnikadan foydalanish,
yerlarga n o to ‘g ‘ri ishlov berish, sug'orish, gumusni kamayib
ketishi, faqat mineral o ‘g ‘itlardan foydalanish, m onokultura va