shunchaki o'zlashtiradi. Inson esa o 'z m ehnati bilan o 'ziga oziq-ovqat, ity-joy,
kiyim -kechak ishlab chiqaradi. Buning uchun odani ziroatkorlik va xunarm andchilik
qilish i lozim. H ayvonlar to 'da bo ’lib yashasada, yakka ho/da ham yashayverishadi.
O dam lar yakka holda yash ash uchun barcha vositaga eg a bo 'la olmaydi. Shuning
uchun odam lar m uloqotga, o ’zaro yo rd a m g a muxtoj"’
(Ibn Sino "R uh holatiga
sh arx lar” ). Ibn Sino ta 'lim o tig a k o 'ra . inson tarbiyasi
uning aqliy va jism o n iy
rivojlanishi birligini ta'm in la sh d a n iborat.
F orobiyning fikricha, inson kom il b o ’lishi uchun tafakkuri yuksak darajada
riv o jlan g an b o ’lishi lozim . T afakkur shu q adar b o ’lishi kerakki,
u insonga bir
nim ani x ab ar qilganda, inson sh u u rid a ham . ong id a ham o 's h a narsa abadiy
m uhrlanib qolishi lozim .
B eruniy nuqtai nazariga k o ’ra inson hayvondan ongi bilan farqlanadi. Bu
farqni u ja m iy a td a g i
turfa xil ehtivojlar bilan, undan yashirin narsani anglashga
intilish bilan tushuntiradi. U kelajak d a nim a b o ’lishini k o ’ra oladi. ehtivot
ch o ralarin i k o ’rad i v a faoliyatni b a rta ra f etish y o 'lla rin i izlaydi.
F orobiy kabi B eruniy ham insoninig tabiatiga k o 'ra
ijtim oiy xususiyatga ega
ekanini aytib, faqat boshqa odam lar bilan m avjud b o 'lish i im koniga k o 'ra ekanligini
ta 'k id la y d i. U ning fikricha, inson qim m atining asosiy m ezoni - m ehnat va ishdir. U
har bir insonga uning o ’z ishini m ahorat bilan m ohirona ajratishga k o ’ra baho
b erilish in i y o zg an edi.
T arb iy an in g shaxsni shakllanishi va rivojlanishi m aqsadga y o ’naltirilgan
ja ra y o n sifatid a talq in qilingan zam onaviy ilmiy tasav v u rlar o ’z
y ak u n id a qator
pedag o g ik g ’o y alarn in g o ’zaro uzoq kurashiga olib keldi. Shaxs shakllanishi va
riv o jlan ish id a tarb iy an in g y u k sak aham iyatini ta ’kidlab, A .S .M akarenko shunday
y o zad i:
Dostları ilə paylaş: