Penitensiar sistemdə Vərəmə nəzarət üzrə TƏLİmat
Yüklə 5,31 Kb. Pdf görüntüsü
|
Penitensiar sistemdə vərəmə nəzarət üzrə Təlimat, 2013 86 Kalsium həcminin ölçülməsi tezliyi və onun bərpası sxemi Plazmada kalsiumun miqdarı (ümumi səviyyə hipoalbuminemiyaya düzəlişlələ) Bərpa üçün tələb olunan kalsiumun miqdarı Nəzarət tezliyi 8,5 mq/100 ml və çox (4,2 mekv/l - dən çox) 7,5 – 8,4 500 mq gündə 3 dəfə hər ay 7,0 – 7,4 1000 mq gündə 3 dəfə 1 – 2 həftə 7,0 – dan az dozanın 1000 mq gündə 3 dəfəyə qədər azaldılması ilə v/d yeritmə 1 – 4 gün Hipokalemiya və hipomaqneziemiya müalicəsində kalium qoruyan diuretiklərin istifadəsi: Bəzi diuretiklər kalium və maqneziumun böyrəklə bədəndən ifrazını azaldır: o amilorid (5-10 mq gündə) o spironolakton (25-50 mq gündə) Adətən kalium və maqnezium preparatlarının qəbulunu davam etmək lazımdır, lakin aşağı dozada; Kaliumqoruyan diuretiklərin yanaşı təsirləri: sidiyə getmənin artması, dehidratasiya, ginekomastiya (amilorid tərəfindən törədilmir), mədə-bağırsaq traktının qıcıqlanması Əlavə qeydlər: Elektrolit tarazlığının pozulmasına təkan verə biləcək qusmanın və ishalın müalicəsi mütləqdir. Ayrı-ayrı müşahidələr göstərir ki, kapreomisin eleltrolit pozuntularına digər inyeksion vasitələrindən daha tez-tez gətirir. Buna görə də kapreomisinin amikasinə və ya kanamisinə dəyişdirilməsi nəzərdən keçirilməlidir (MBT-nin onlara qarşı həssaslığını itirmədiyi halda). Elektrolitlərin səviyyəsinə nəzarət və onların itkisinin bərpa edilməsi inyeksion terapiyanın (intensiv fazasında) aparılan müddətdə davam etdirilməlidir. Elektrolit pozuntuları adətən onları törədən inyeksion dərman vasitələri dayandırıldıqda aradan götürülür. Dərmanın qəbulunun dayandırılmasından sonra elektrolit pozuntusu qaldığı halda başqa səbəbləri axtarmaq lazımdır. Hipotireoz Qalxanvari vəzin hormonlarının defisiti yüngül simptomlardan (quru öskürək, yorğunluq hissi, yuxululuq) daha qabarıq (üşütmə, dərinin quruluğu, saçların sınması, qəbizlik, udqunma zamanı diskomfort) simptomlara qədər təzahür edə bilər, bəzi hallarda isə depressiya və psixozlarla müşahidə oluna bilər. Müayinə zamanı qalxanvari vəzin böyüməsi və vətər reflekslərinin ləngiməsi müəyyən edilir. Ilkin hipotireoz diaqnozu qan zərdabında tireotrop hormonunun (hipofizin qalxanvari vəzin hormonlarının ifrazını gücləndirən hormonu) səviyyəsi 10,0 ME/ml-dən artıq olduqda təsdiqlənir. Tioamidlər (etionamid, protionamid və PAST) qalxanvari vəzdə hormonların sintezini zəiflədir. VƏD nəticəsində əksər hipotireoz halları iki dərman eyni zamanda təyin olunduqda əmələ gəlir. Hipotireozun digər səbəblərinə yod çatışmazlığı, bəzi digər preparatların qəbulu (məsələn litiy, amiodaron), daha əvvəl yod izotopları ilə aparılan müalicə, hamiləlik zamanı qalxanvari vəzin disfunksiyası, Xoşimoto xəstəliyidir. Hipotireozun digər səbəblərinin istisna edilməsindən sonra levotiroksini təyin etmək lazımdır - minimal dozadan TTH-ın səviyyəsinin 10 mBV/ml səviyyəsinə çatana qədər. VƏD- lərin qəbulu ilə bağlı olan hipotireoz yaxşı nəzarət olunur və tiamidlərdən (Eth, Pth) və ya PAST-dan mütləq imtinanı tələb etmir. Qalxanvari vəzin disfunksiyası vərəmin müalicəsinin Penitensiar sistemdə vərəmə nəzarət üzrə Təlimat, 2013 87 kursu başa çatan kimi aradan qalxır və hormon əvəzedici terapiyanı ümumi qayda ilə aparılmış müalicə bitdikdən bir neçə ay sonra dayanaşıdırmaq olar. Dispepsiya Mədə-bağırsaq tərəfindən VƏD-lərin qəbul edilməməsinin klinik təzahürləri müxtəlifdir: ürəkbulanma və köpdən başlayaraq davamlı abdominal ağrılara qədər. Zəif simptomlar, o cümlədən, ürək bulanma, tez-tez olan yumşaq nəcis, adətən müalicə başlandıqdan ilk bir neçə ay ərzində müşahidə olunur. Əsasən qastrit qeyd edilir, xüsusilə əvvəllər vərəmdən müalicə alanlarda. Qastrit simptomlarına daxildir: epiqastral nahiyyədə yanma və diskomfort hissi, ağızda turşuluq. Simptomlar səhərlər və qida qəbulundan əvvəl kəskinləşir. Mədə xorası əlamətlərinə yeməkdən sonrakı kəskin ağrılar, qanlı qusma və/və ya melena daxildir. Uzun- müddətli müalicə zamanı antibiotiklərin mədə mikroflorasına olan təsirinə görə yağların sovrulması və laktozanın qəbul edilməməsi əlamətləri əmələ gəlir. Hərdən kifayət qədər güclü olan MB spazmları selikli qişa altında klofamin kristallarının toplanmasından baş verə bilər. MB simptomatikası ən çox PAST (xəstələrin 1/4-də ürək bulanma, ½ - ishal), etionamid (protionamid), klofaizimin, izoniazid, etambutol və pirazinamid qəbulu zamanı olur. Ağır ürəkbulanma və qusma halları hepatit əlamətləri də ola bilər. Ishalın infeksion səbəblərinə şübhə edildikdə С. difficile və həmin ərazi üçün spesifik patogen mikroorqanizmlərə görə müayinələr tələb olunur. Qastritin digər səbəbkarları Н. pylori, siqaret və alkoholdan sui istifadə, bəzi dərmanların qəbulu (qeyri-steroid iltihab əleyhinə dərmanlar, aspirin, kortikosteroidlər) da ola bilər. MB pozuntularının erkən simptomlarını minimuma endirmək olar. Dispepsiyanaşıın profilaktikası üçün etionamidin (və ya protionamidin) qəbulunu 250-500 mq kiçik dozalardan başlayırlar və bir-iki həftə ərzində tam dozaya qədər artırırlar. Simptomlar qidanın tez-tez və dərmanların gecə vaxtı qəbul edilməsi ilə yüngülləşdirilə bilər. VƏD qəbulu əvvəl aşkarlanmış qastriti olan hər xəstədə, H 2 -blokatorları ilə müalicə başlamaq lazımdır. Qastritin artıq ilkin simptomları müşahidə edildikdə fəal müalicə olunmalıdır. Müalicə kursunun başlanmasından bir neçə həftə öncə simptomların yüngülləşməsinin təmin edilməsi vacibdir. Qusma əleyhinə və antasid vasitələrindən ehtiyac olanda istifadə etmək lazımıdr. Antasidləri vərəm preparatlarının qəbulundan üç saat əvvəl və ya sonra istifadə etmək lazımdır çünki onlar flüorxinolonların sovurulmasını pozur. Xəstənin vəziyyəti bir çox halda H 2 - blokatorları və ya proton pompasının inhibitorları ilə müalicəsi nəticəsində əsaslı yaxşılaşır. Aradan qalxmayan MB simptomları olduqda onların digər səbəbləri barədə də düşünmək lazımdır. H 2 -blokatorları ilə müalicə fonunda dispepsiya əlamətlərinin qalması hallarında helicobacter pylory-yə görə müayinə və adi tənəffüs (ureaza) sınağını aparmaq lazımdır. Müsbət nəticələr zamanı helikobakteriyyaya qarşı üç komponentli müalicənin aparılması məqsədəuyğundur. Qusma və ishal elektrolitlərin küllü miqdarda itirilməsinə gətirdiyinə görə bədənin dehidratasiyası və elektrolitlərin səviyyəsini öyrənmək və tələb olunduqda itkiləri bərpa etmək lazımdır. Yalnız ağır YT-lər zamanı VƏD-lərlə müalicə rejimini dəyişdirmək olar. Etionamidin və ya PAST-ın müvəqqəti dayandırılması (və ya dozanın azaldılması) simptomların aradan qaldırılmasının effektli yolu ola bilər. Kəskin qastrit və/və ya mədə xorasına şübhələr olduqda xəstəni təcili hospitalizasiya etmək və endoskopik müayinə aparmaq lazımdır. Ağır qusma hepatitin ilk təzahürü ola bilər, buna görə belə halda qara ciyər sınaqlarını aparmaq lazımdır. Uzun-müddətli ishal PAST-ın birbaşa təsirindən ola bilər, bundan başqa istənilən antibiotik spastik ağrılar, ishal və köp ilə müşahidə olunan bağırsaq florasının pozulmasına səbəb ola bilər. Ishala gətirən VƏD-in müalicədən çıxarılması mümkün olmadığı halda loperamid (imodium) təyin etmək tövsiyə olunur: böyüklər 4 mq bir dəfə, sonra hər nəcis ifrazından sonra 2 mq gündə 16 mq-a qədər. Müalicə növlərinin geniş yayılmışlarından biri də tərkibində bağırsaqda olan bakteriyaların canlı kulturası olan (məsələn, laktobakterilər, asidobakterilər və digər oxşar mikroorqanizmlər) dərmanların istifadəsidir. Bu preparatların effektivliyi məhduddur. Adsorbentlərdən (kaolin, kömür, pektin, polikarbofil) istifadə etmək lazım deyil çünki onlar VƏD-lərin sovurulmasını azaldır. Yüklə 5,31 Kb. Dostları ilə paylaş:
|