yaratmaq ön
əmlidir ki, o, düşüncə praktikası vasitəsilə polis işçilərinin bu sahədə biliklə-
rinin art
masına kömək etsin.
5.5.
Öyrənilən nəticələrin qiymətləndirilməsi və nəzərdən keçirilməsi
T
əlim və inkişafın səmərəliliyi, səmərəli şəkildə qiymətləndirilməlidir.
Anti-korrupsi-
ya t
əliminin təsirinin dərəcəsini ölçmək mümkünsüzdür deyilir
214
.Buna baxmayaraq,q
ə-
qiq v
ə sağlam qiymətləndirmə,məsələn,Kirkpatrikin dörd səviyyəli qiymətləndirməsi qiy-
m
ətsiz sayıla bilər.(Aşağıda 10-cu Şəkilə bax.)
Şəkil10: Kirkpatrikin öyrənmə səviyyələri
215
Kirkpatrikin Qiy
mətləndirmə Səviyyələri
Dörd m
ərhələli qiymətləndirmə prosesinin məqsədi,fərdi polis işçisinin hazırlığını
onun
loqik sonuna q
ədər izləməkdir: o,iş yerində praktiki cəhətdən necə istifadə olunur.
Çox sayda t
əlim proqramları bu səviyyədə qiymətləndirilmir;onlar birbaşa hazırlığı Şə-
kil10-da göst
ərilən 1-ci və 2-ci səviyyələrdə qiymətləndirirlər və o da təlimin sonunda
paylanan
“şad vərəqlər”-dir. Qiymətləndirmənin bu səviyyəsi müəyyən əhəmiyyət kəsb
edir,o
şərtlə ki,təlimin mövzularını davamlı şəkildə inkişaf etdirmək üçün ondan sonrakı
kursda istifad
ə edilsin,lakin tələbələrin qazandıqları bilik və təcrübələr praktikada tətbiq
edilm
əyənə qədər və uzun müddətə istifadə edilməyənə qədər, o,yoxlanılıb qiymətləndiri-
l
ə bilməz. Kirkpatrik metodu daha dərinə gedir və dərs nəticələrinə aparır.
S
əviyyə 1 – Reaksiya: iştirakçıların proqrama dərhal münasibəti necədir?
S
əviyyə 2 – Öyrənmə(bilik və təcrübələrin əldəedilməsi):fərdlər nə öy-
r
əndi?
S
əviyyə 3 – Tətbiq(yerinə yetirmə):proqram nəticəsində davranışda hansı
D
ərhal
reaksiya
Öyr
ənmə
T
ətbiq etmə
İşə təsiri
1
2
3
4
299
d
əyişiklik nümayiş etdirildi?
S
əviyyə 4 – İşə təsiri: Proqramın təşkilata işinə təsiri nə oldu?
1-ci v
ə 2-ci səviyyələri nisbətən asan qurmaq və proqramın məcmusunda istifadə
etm
ək asan olduğu halda,3-cü və 4-cü səviyyələr daha çətindir.1-ci və 2-ci səviyyələrlə
bağlı suallar qarşılıqlı müzakirəli dərslər zamanı soruşula bilər və davamlı şəkildə,təlim
proqra
mı verilən zaman boyunca müşahidə oluna bilər.
3-cü S
əviyyə, polis işçiləri ancaq öz iş yerlərinə qayıtdıqdan sonra qiymətləndirilə bi-
l
ər və onlar orada yeni öyrəndikləri təcrübə və bilikləri praktiki işlərdə istifadə edə bilər-
l
ər.
Ha
zırlığın son səviyyəsi (4-cü səviyyə,biznesə təsir) “təmiz gəlir” baxımından təlimin
qazan
dığı biznes qazanclarını dəyərləndirir. Polis etikası və anti-korrupsiya kontekstin-
d
ə,qiymətləndirmə, təlimin təşkilata və işçilərə dəyən zərərli təsirləri korrupsiyanı azal-
tmaqla v
ə qruplar arasında etibarı və yaxşı işgüzar münasibətləri artırmaqla aradan qaldır-
ma
ğa və ya yüngülləşdirməyə necə kömək etdiyini gözdən keçirməlidir. Bunu
ölçmək
çox ç
ətindir və bir neçə amilləri nəzərdən keçirmək vacibdir,o cümlədən,çətin əldə olunan
ölçm
ələri səmərəli qiymətləndirmək üçün ictimaiyyətin nümayəndələri olan müştərilər-
d
ən gələn yorumları da nəzərdən keçirmək lazımdır. Həmçinin,müxtəlif mərhələlərə yeni-
d
ən geri qayidıb,tələbələrin öyrənilən materiallardan necə istifadə etdiyini və bu material-
la
rın tələbələrin yadında nə cür qaldığını ölçmək olar.
Bu qiym
ətləndirməyə əlavə olaraq,təcrübəli təlimçilər,təlim keçmiş fərdi heyətin hesabatı-
nı və bu həssas sahədəki fərdlər haqqında özəl şərhlər və ya narahatlıqlar haqqında
hesabat
aparma
ğın lazımlı olduğunu bilirlər.Fərdi heyətin peşəkar etika üzrə təlim keçib-keçməməsi
fak
tı sonrakı istintaqda və ya polisə qarşı edilən şikayətdə əhəmiyyətli ola bilər; bu informasi-
ya, h
ətta sonrakı vaxtlarda korporativ və ya fərdi günah və ya ittihamı müəyyənləşdirmək
üçün v
ə ya təşkilatın şəxsi heyətə doğru “ehtiyata riayət etmək öhdəliyi”-nin də uğur qazanıb-
qazanma
dığıni müəyyənləşdirməkdən ötrü də əhəmiyyətli ola bilər.
5.6.
Həyata keçirmə
Çox sayda tamamil
ə uğursuzluğa düçar olan və ya məqsədə nail olmayan proqram nü-
mun
ələri vardır. Bacarıq qurma proqramlarını planlaşdıran və təqdim edən zaman
diqqətli
olmaq la
zımdır,xüsusilə də,bu proqramlar anti-korrupsiya niyyətli olduqda. Öncə,8-ci Fə-
sild
ə təklif edilən dəyişim proqramı metodologiyasından istifadə edərək,ən təsirli anti-
korrupsiya t
ədbirlərinin işə salınması tövsiyə edilir. Təklif edilən metodologiya
216
, kor-
rupsiya
nı dəf etməyin dörd yolunu təklif edir..
1.
Uyğun adamların işə alınması.
2.
Korrupsiya imkanla
rının azaldılması.
300
3.
Usta
lıqla aşkarlama və çəkindirmə.
4.
N
əyin doğru olduğunu etmək üçün motivasiyanın gücləndirilməsi.
Bu f
əsildə öyrənilən dərslərin
217
çox sayda praktiki nöqt
ələri
218
siya
hılanmışdır,lakin
əvvəlki bölmədə Yeni Çənub Uels Polis Qüvvələrinin bacarıq qurma proqramında önə çı-
xa
rılan bir sıra məsələlərini qeyd etmək faydalı olardı. Vud Komissiyası
219
(The Wood
Commission
)yüz yetmiş dörd tövsiyə etmişdir,onlardan bir qismi polis komissarı vasitəsi-
l
ə daxil edilən islahat proqramına salınmamışdır
220
: islaha
tın
tərəqqisi kənar qiymətləndir-
m
ə prosesi tərəfindən tənqid edilmişdir
221
v
ə sonda islahat bir neçə səbəbə görə başa çat-
dırılmadı. Baxmayaraq ki,proqram konseptual baxımdan sağlam olsa da,həyata keçirmə
ba
xımından auditin göstərdiyi kimi məhsuldar olmamışdır. Audit əsas islahat sahələrinə
aid idi:
S
əmərəli
liderlik və idarəetmə
D
əyişən mədəniyyət və dəyərlər
Korrupsiya
nı dəf edən səmimi xidmət
S
əmərəli planlaşdırma
M
əhsuldarlıq və keyfiyyət
Şəxsi heyət və qrup işinə fokuslanma
Yeni insan resursla
rı sisteminin qurulması
Köhn
ə sistemlərin dağıdılması
Yerli sah
ə hakimiyyəti
xidmət mərkəzi kimi
S
əmərəli struktur dəyişikliyinin yerinə yetirilməsi
D
ərin analiz-strateji liderlik və mədəniyyət
D
ərin analiz-secim və təyinatlar.
Bu audit zonala
rı 8-ci Fəsildə tövsiyə edilən islahat proqramının tərkib
hissələrinə çox
ox
şayır. Bu cür proqramın yerinə yetirlməsinin uğurunun sirri,ehtiyatlı və həssas həyata
keçirm
ədir. Aşağıdakı məsələlər həyata keçirmə mərhələsində faydalı ola bilər:
Sizin t
əşkilat daxilindəki mövcud korrupsiya iddiaları və ya kor-
rupsiya
nın miqyası sizin diqqətinizə çatdırılanda müdafiə mövqeyi tutma və
inanma
dığını demə.
Baca
rıq qurma islahat prosesinin bütün əsas elementlərinin səmə-
r
əli şəkildə başa çatdırılmasını təmin et.
Baca
rıq qurma proqramında razılaşdırılan strategiya,mədəniyyət
v
ə iş görmə yollarına proqramın tam sonuna qədər riayət edilməsini və şəxsi
hey
ətin bir daha geriyə pis praktikaya dönüş olmadığını bilməsini təmin et.
Daxili islahatla
rın, proqramın ruhu və ümumi mədəniyyəti və
m
əqsədlərinə ardıcıl şəkildə uyğun olmasını təmin et.
301