Psixologiyasi. Pedagogik psixologiya
Немов P.C. Психология. Книга 2. Психология образования. —М
Yüklə 12,64 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 1 Немов P.C. Психология. Книга 2. Психология образования. —М.:
ВЛДДОС. 2003. С.403. 519 xotin, beka, oila boshlig‘i kabi oilaviy rollarning bir xil tushunil- masligi, er-xotinlarning bir-biriga yuqori talablar qo‘yishi sabab bo‘Iishi mumkin. Bola tarbiyasiga salbiy ta’sir etuvchi omillarni amalda bartaraf etish uchun er-xotin orasidagi o‘zaro munosabatlar quyidagi aso siy tamoyillar asosida qurilishi lozim: 1. Turmush o‘rtog‘ingizni o‘zingizga yoqadigan qilib qayta o‘zgartirish vazifasini qo‘ymang. Uni shaxs sifatida tushunishga, voqelikka uning ko‘zi bilan qarashga, odatiy bo‘lmagan, o‘rganil- magan, lekin bola tarbiyasida muhim bo‘lmagan jihatlar bo'yicha aqlli kelishuvni amalga oshiring. 2. Fikrlarda, qarashlarda, ayniqsa tarbiya masalalari bo‘yicha umumiylikni barcha iloji bor usullar bilan mustahkamlashga ha rakat qiling. 3. Oila qurgan insonlar shaxs sifatida shakllanib bo‘lganligi uchun qarashlarda farqlar yuzaga kelganda nizolashishgacha olib bormaslik lozim. 4. 0 ‘z xatolaringizni ochiq tan olishga, haqligingizdan shub- halanishga uyalmang. 5. Turmush o‘rtog‘ingizga tanqidiy munosabatda bo‘lishdan ol- din, o‘zingizga ham tanqidiy munosabatda boling. Buning uchun har doim ko‘p asoslar topilishi mumkin. 6 . Turmush o‘rtog‘ingizda ayrim kamchiliklar, masalan, sal- biy xarakter xislatlari paydo bo‘lsa, normal holat deb qabul qilish lozim. Barchada kamchilik bor, beayb parvardigor. Oilada tarbiyaviy maqsadlarni amalga oshirish uchun ota-ona- lar turli tarbiya vositalaridan fodalanishadi: bolani rag‘batlantiri- shadi, jazolashadi, uning uchun namuna bo‘lishga harakat qili- shadi. Do‘stona munosabatda bildirilgan maqtov, befarq va sovuq ota-onalardan olingan maqtovga qaraganda ta’sirliroqdir. Jazolash va taqiqlashga nisbatan maqtovdan aql bilan foydalanish hisobiga bolani shaxs sifatida shakllanishiga ijobiy ta’sir qilish mumkin. Bolani boshqa yo‘1 bilan amalda o‘zgartirib bolmaganida ja- zolashdan ham foydalanish mumkin. Agar jazolash uchun ehti- 520 yoj tug‘ilsa, uning tarbiyaviy ta’sirini oshirish uchun iloji bori- cha qilgan xatti-harakati uchun jazolashga intilish kerak. Jazolash adolatli, lekin juda shafqatsiz bo‘lmasligi lozim. Juda qattiq ja zolash bolada qo‘rquv paydo qilishi mumkin. Bolaning qilgan xatosi unga yaxshilab tushuntirilsa, jazolash samarali bo‘ladi. Ko‘proq jazolanadigan, baqiriladigan bolalar, ota-onadan uzoq- lashadi, emotsional befarq bo‘lib qoladi hamda yuqori agressivlik- ni namoyon etadi. Yüklə 12,64 Mb. Dostları ilə paylaş:
|