Pul tizimi: mazmuni, turlari va elementlari. O’zbekiston Respublikasi pul tizimi va uning elementlari

2. O‘zbekiston Respublikasi pul tizimining elementlari

• 
  O‘zbekiston Respublikasining 1995 yil 21 dekabrdagi 154-I-sonli “O‘zbekiston Respublikasining Markaziy banki to‘g‘risida”gi qonunining beshinchi bo‘limida pul tizimi va uning elementlaridan foydalanish mexanizmining huquqiy asoslari o‘z ifodasini topgan. Qonunning beshinchi bo‘limi 32-moddasida milliy pul tizimining O‘zbekiston Respublikasining pul birligi, pul muomalasini tashkil etish va uni tartibga solishdan iborat ekanligi e'tirof etilgan
  

2. O‘zbekiston Respublikasi pul tizimining elementlari

• 
  O‘zbekiston Respublikasi amaliyotida, taraqqiy etgan mamlakatlar amaliyotidan farqli o‘laroq, to‘lovlarning maqsadli ketma-ketligi qo‘llaniladi. Taraqqiy etgan mamlakatlarda esa, to‘lovlarning kalendar' ketma-ketligi qo‘llaniladi.
  

2. O‘zbekiston Respublikasi pul tizimining elementlari

• 
  Respublikamizda tijorat banklari milliy valyutada gorizontal vakillik hisobraqamlariga ega bo‘lmaganligi sababli, ular o‘rtasidagi barcha to‘lovlar Markaziy bank orqali o‘tadi. Chunki, barcha tijorat banklarining so‘mdagi “Nostro” vakillik hisobraqami Markaziy bankning balansida ochilgan va u vertikal hisobraqam, deb ataladi. Shu sababli, banklararo to‘lovlar Markaziy bankning ruxsati asosida amalga oshiriladi.
  

2. O‘zbekiston Respublikasi pul tizimining elementlari

• 
  O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki mamlakat hududida hisob-kitob shakllaridan foydalanish tartibini belgilaydi. Hozirgi davrda hisob-kitoblarni amalga oshirishning to‘lov talabnomasi, to‘lov topshiriqnomasi, cheklar, hujjatlashtirilgan akkreditivlar va inkasso shakllaridan foydalanishga ruxsat etilgan. Ammo naqd pulsiz hisob-kitoblar ajmida to‘lov topshiriqnomalari yuqori salmoqni
  
• 
  egallaydi (50,1%).
  

2. O‘zbekiston Respublikasi pul tizimining elementlari

• 
  O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki mamlakatimizda pul tizimini tartibga soluvchi rasmiy organ hisoblanadi.
  
• 
  «O‘zbekiston Respublikasining Markaziy banki to‘g‘risida»gi qonunning 23-moddasiga muvofiq, Markaziy bank «pul massasi yillik o‘sish sur'atining aniq maqsadli ko‘rsatkichlarini» belgilaydi