PüSTƏ oruc qizi fərhadġ

 
MÜHAZĠRƏ MƏTĠNLƏRĠ  
KOMMERSĠYA FƏALĠYYƏTĠNĠN 
PĠSXALOGĠYASI VƏ ETĠKASI 
 P L A N
 
 1.Kommersiya etikası  
2. Kommersantın pisxoloji portreti . 
 
Kommersiya  etikası-
  müasir  biznesin  mövcud  
ola 
bimədiyi 
elə 
bir  kateqoriyadır  ki,  onsuz 
kommersiyanın  nəhəng  potensialından  effektiv  istifadə 
etmək  qeyri-realdır.  Kommersiya  etikası  ictimai  həyatın 
əsas  məsələlərindən  birinə  çevrilmiş  anlayışdır  və  o, 
sahibkarlığın etika və mədəniyyəti adını almışdır. 
 
Kommersiya  etikası- 
düzgünlüyə,  açıqlığa, 
verilmiş  sözə  sadiqliyə,  qüvvədə  olan  qanunvericiliyə 

---

 
63 
uyğun  olaraq,  bazarda  effektiv  fəaliyyət  göstərmək 
qabliyyətinə əsaslanan işgüzar etikadır. 
Bizim  ölkədə  hazırda  sahibkar  təbəqəsinin  fəal  şəkildə 
formalaşması  prosesi  gedir.  Sabiq  partiya-təsərrüfat 
rəhbərliyinin 
yerinə 
ənənə 
və 
avtoritetindən, 
düşüncələrində  ətalətdən  uzaq  olan  yeni  insanlar 
gəlmişdir. 
Məhz 
onlar 
iqtisadiyyat 
sferasında 
yenidənqurma  prosesində  ortaya  çıxan  yeni  imkanları 
reallaşdırmağa  başlamışlar.  Azərbaycan  sahibkarının 
sosial  portreti  ziddiyyətli,  çoxsimalı,  mürəkkəb  və 
çoxmənalıdır.  Bu  yeni  sinif  müxtəlif  sosial  təbəqələrdən 
formalaşmışdır:  əsas  etibarilə  “kölgə”  strukturlarında 
fəaliyyət göstərmiş keçmiş illərin sahibkarlarından; sosial 
konversiyanı  keçmiş  və  yeni  iqtisadi  məkanda  öz  yerini 
tapmış nomenklatur nümayəndələrindən; yaşları artıq 30-
dan  yuxarı  olan  və  öz  sənətlərində  layiqli  yer  tutmaq 
niyyətində olan istehsalçılar və ziyalılardan; hələ özlərinə 
sənət  seçə  bilməyən,  lakin  artıq  biznesin  əlifbasını 
öyrənmiş 
gənc 
insanlardan 
və 
s. 
Bu 
yeni 
azərbaycanlıların, demək olar ki, hamısı biznesin etika və 
mədəniyyətini  təsəvvürlərinə  belə  gətirmirlər.  Bir  çox 
yeni  yaranmış  biznesmenlər  nüfuzdan  çox,  öz  cibləri 
haqqında düşünürlər. Buna görə də öhdəliklərin vicdanla 
yerinə  yetirilməməsi,  partnyorun  maraqlarına  laqeydlik 
göstərilməsi, hətta səmimi olaraq onu aldatmağa çalışma 
halları da  olur. 
 
Eyni zamanda, özlərinin vicdanlı adını ən yüksək 
dəyər  hesab  etmiş,  bir  çox  Azərbaycan  tacirlərinin, 
sənayeçilərinin  və  sahibkarlarının  da  adını  çəkmək  olar. 
Sahibkarların  əksəriyyətinin  riayət  etdiyi  işin  həyata 
keçirilməsi  prinsiplərinə  istinad  etmək  olar.  Bunlar 
arasında aşağıdakıları qeyd etmək olar: 

---

 
64