PüSTƏ oruc qizi fərhadi
Yüklə 2,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
94 Reklam təkcə istehlakçıları yeni əmtəələr, xidmətlər və ya qiymətlər haqqında məlumatlarla təmin edən özünəməxsus yol göstərən kimi çıxış etmir, o, həm də vətəndaş hüquqi nöqteyi-nəzərindən alqı-satqı müqavilələrinin bağlanması zamanı kommersiya təklifi funksiyasını da yerinə yetirə bilər. Yəni əmtəə və xidmətlərin potensial istehlakçılarının ümumi formada bu əmtəə və xidmətlərin reklam verənə müracitə etmə yolu ilə əldə edilə bilməsi, alınması və sifarişi imkanının olması, məlumatlandırılması kimi çıxış edir. Tanınmış marketoloq ABŞ-ın Şimal- Qərb Universitetinin profesoru F. Kotler reklama aşağıdakı tərifi verir: Reklam dəqiqləşdirilmiş maliyyə mənbəyi göstərilməklə lazımi kommunikasiya vasitəsilə pullu xidmətlərin və məlumatların yayılmasını özündə əks etdirir. Geniş mənada reklam, mahiyyət etibarı ilə bir sıra elmi sahələri özündə cəmləşdirir. Bunlara incəsənət, poeziya, ədəbiyyat kommunikasiya, iqtisadiyyat, marketinq, riyaziyyat, pisxololgiya və s. daxildir. Eyni zamanda, reklamın əhalinin ictimai-iqtisadi həyatını əks etdirən ayrı-ayrı növləri də fərqləndirilir. Bu konteksdə reklamın dəqiq ticarət, siyasət, elmi, dini və s. növləri vardır. Reklam təsərrüfat fəaliyyətində ən geniş yayılmış reklam obyektləri mallar, ticarət müəssisələri, xidmətlər və s. sahələrdir. Öz mahiyyəti etibarı ilə ticarət reklamının başlıca vəzifələri, malların istehlak xassələri, göstərilən xidmətlər haqqında alıcılara məlumatlar vermək, tələbatlarını formalaşdırmaq, onların diqqətini cəlb etmək və satışın həcmini artırmaqdan ibarətdir. 95 Adi məlumatlardan fərqli olaraq, reklam vasitəsilə çatdırılan məlumatlar, adamlara məsləhət verməklə onların mallar və xidmətlərdən istifadə etməsinə təsir göstərir. Ona görə də reklamın admlara təsir etmə qabliyyəti, onlarda tələbin formalaşmasına, zövqünə və nəhayət, təklif edilən xidmətlərdən və mallardan məqsədyönlü istifadə etməsinə müsbət təsir göstərir. Reklam marketinqin bir hissəsini təşkil etməklə, həm də istehsal edilmiş məhsülların fasiləsiz təchizini təmin edir. Reklam vasitəsilə alıcılara mallar və xidmətlər, onların kəmiyyət və keyfiyyəti, xassələri, çeşidləri, istifadəsi, istismarı və digər məlumatlar haqqında doğru, dürüst məlumatlar verilməlidir. Reklam vasitəsilə alıcılara mallar haqqında yalan və şişirdilmiş məlumatların verilməsi yolverilməzdir. Habelə bazar subyektlərinin, əmtəənin, istehlakçını çatdıra bilən yanlış müqayisə edilməsi və onun reklam yayımı, əmtəənin alınması, yaxud sövdələşmə zamanı istehlakçının seçmə sərbəstliyinə təsir gösərən qanunsuz reklam üsullarından istifadə olunması kimi istehlakçiları çatdırmağa yönəldilmiş hərəkətlər yolverilməzdir. Reklamın tərtib edilməsinə çəkilən xərclər çox yüksək olmamalı və malın qiymətinə təsir göstməməlidir. Reklam malla təchizetmənin və alıcı tələbinin formalaşdırılması üzrə aparılan məqsədyönlü işlərin əsas tərkib hissəsi hesab olunur. Dünya təcrübəsində reklamın gücü və rolu məlumdur. Hər şeydən əvvəl, reklam vasitəsilə alıcılara mal və xidmətlər haqqında məlumatlar verilir. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, əgər reklam həmişə ancaq məlumatdırsa, onda məlumat həmişə reklam ola bilməz. 96 Reklam, bir tərəfdən istehlakçıya lazım olan malların alınması və onlardan istifadə edilməsi haqqında məlumat verir, digər tərəfdən isə adamların emosiyası və psixologiyasına təsir göstərərək onların seçiminə inam yaradır. Qeyd olunduğu kmi ticarət reklamı, başqa reklam növləri içərisində aparıcı yerlərdən birini təşkil edir. Bununla yanaşı, digər reklam növləri adamların həyatında özünəməxsus əhəmiyyətə malikdir. Bütün dünyada siyasi rəhbərləri, onların proqram və məqsədlərini təbliğ etmək üçün siyasi reklam vasitələrindən və təbliğat üsullarından geniş istifadə olunur. Son vaxtlar bizim cəmiyyətimizdə də bu tipli reklam vasitələrindən istifadə edilməyə başlanmışdır. Buna baxmayaraq, reklamın ümumi cəhətlərində başlıca məzmunu: mal və xidmətləri seçməyə, təklif edilən namizədə səs verməyə, müəyyən mədəni tədbirlərdə iştirak etməyə yönəltməkdən ibarətdir. Reklamın əsas məzmunu təbliğ edilən obyektin sosial nüfuzunu qaldırmaqda ibarətdir. Reklam xidmətlərindən istifadə olunarkən nailiyyətlərin inkişafı, reklamçıların öz müştərilərini psixoloji xüsusiyyətlərini və məlumatları daha yaxşı tədqiq edir. Lakin bütün hallarda reklam vicdanlı olmalı, istehlakçıları çaşdıra bilən yanlış məlumat verilməməli, adamların işgüzar münasibətlərinə, onların maraq və məqsədlərinə mənfi təsir göstərən ementlər olmamalıdır. Ticarət reklamı istehlakçılara malların faydalı cəhətləri, onlardan səmərəli istifadə və istehlak etmələrinə yardım göstərməlidir. Bundan başqa, ticarət reklamı alıcılara göstərilən ticarət xidmətinin keyfiyyətinin yüksəldilməsinə kömək Yüklə 2,83 Kb. Dostları ilə paylaş:
|