PüSTƏ oruc qizi fərhadi

 
105 
  Reklamın  tələblərinə  uyğun  olan  vasitələri  təhlil 
edərək,  mütəxəssis,  firmanın  rəhbərliyinə  özünün 
tövsiyələrini  verir  və  rəhbərlik  də  öz  növbəsində 
reklamın vasitələrinin və formalarının seçilməsi haqqında 
prinsipial qərar qəbul edir. 
Firma  rəhbərliyinin  qərarı  əsasında  reklam  üzrə 
mütəxəssis  konkret  reklam  daşıyıcılarını  seçir  və  bu 
vasitələrdən 
istifadə 
olunması 
qrafikini 
onlarla 
razılaşdırır. 
Reklam 
daşıyıcılarının 
müqayisəli 
qaydada 
qiymətləndirilməsi  üçün,  qərbin  reklam  agentliklərinin 
təcrübəsinə əsasən, konkret daşıyıcının reklamının dəyəri 
1000  nəfərdən  ibarət  auditoriya  hesabı  ilə  müəyyən 
olunur.  
 
 
Ədəbiyyat 
1.
 
Ağamalıyev M.Q. Kommersiya fəaliyyətinin 
təşkili. Bakı, 2004. 
2.
 
Коммерческое дело. М.: Экономика. Учебник, 
1992. 
3.
 
Harri Karter. Səmərəli reklam. M. tərəqqi, 1991. 
4.
 
P.S. Zavalov, V.İ. Demidov. Müvəffəqiyyətin 
düsturu: marketinq. M.  Beynəlxalq münasibətlər, 
1991. 
5.
 
S.H. Məmmədov. Maliyyə. Bakı, 1999. 
6.
 
Хруцкий В.Е. Современный маркетинг. М. 
Финансы и статистика. 1991. 
 
 
 

---

 
106 
MÖVZU 7.  
BEYNƏLXALQ KOMMERSİYA İŞİ 
Açar sözlər 
 
Gömrük  tarifi,  gömrük  rüsumu,  lisenziya,  kvota, 
barter,  klirinq,  proteksionizm,  ixrac  əməliyyatları. 
Gömrük  (rüsum),  gömrük  hüququ,  ixrac,  idxal,  gömrük 
itifaqı,  gömrük  ərazisi,  gömrük  tarifi,  gömrük  rüsumu, 
gömrük  anbar,  azad  gömrük  zonası,  gömrük  qeydiyyatı, 
gömrük nəzarəti. 
 
 
Mövzunun proqram sualları 
 
Beynəlxalq  kommersiya  işinin  zəruriliyi,  fəaliyyət 
sahəsinin 
seçilməsi. 
Beynəlxalq 
kommersiya 
fəaliyyətinin  formaları.  Beynəlxalq  bazarda  fəaliyyət 
göstərən  kommersiya  strukturlarının  növləri.  İxrac-idxal 
əməliyyatlarının  təşkili.  Əsas  anlayışlar  və  təyinatlar. 
İxracat-idxalat 
və 
kontrakt 
qiymətlərinin 
formalaşmasının  mexanizm.  Gömrük  əməliyyatları. 
Gömrük  anlayışı  və  onun  funksiyaları.  Azərbaycan 
Respublikasında  gömrük  işinin  təşkili.  Mallar  və 
nəqliyyat  vasitələri.    Gömrük  ərazisi  anlayışı.  Gömrük 
ittifaqı.  Gömrük  orqanları,  gömrük  tarifləri.  Gömrük 
rüsumu.  Malların  deklorasiyası.  Malların  və  nəqliyyat 
vasitələrinin  gömrük  yerdəyişməsi  qaydası.  Müvəqqəti 
saxlama, gömrük qeydiyyatı, gömrük nəzarəti. 
 
Bilməli 
-
 
İdxalat-ixracat əməliyyatları və beynəlxalq ticarət 
sövdələşmələrinə hazırlığın xüsusiyyətlərini; 

---

 
107 
-
 
Beynəlxalq  ticarət  praktikasında  istifadə  olunan 
bir  sıra  müəyyənlikləri  (ixracat,  idxalat,  gömrük 
ərazisi,  əlavə  olaraq  artırma  anbarlar,  azad  zona 
ərazisi, tranzit əməliyyatlar); 
-
 
İdxalat-ixracat  əməliyyatları  sistemində  gömrük 
tarif tənzimi xüsusiyyətləri; 
-
 
İdxalat-ixracat  əməliyyatlarının  uçotu  və  onun 
unifikasiyasını; 
-
 
Malların  təsfiri  və  kodlaşdırılmasının  harmonik 
sistemi və onun nomenkulatur strukturunu; 
-
 
İdxalat-ixracat əməliyyatlarının təşkilini; 
-
 
Xarici bazarın öyrənilməsi xüsusiyyətlərini; 
-
 
Gömrük 
fəaliyyəti, 
onun 
funksiyaları 
və 
anlayışları. 
 
Bacarmalı 
-
 
Beynəlxalq 
ticarət 
əməliyyatlarının 
yerinə 
yetirilməsi metodlarını göstərməyi; 
-
 
İdxalat-ixracat  əməliyyatları  sistemində  gömrük-
tarif məsələlərinin neçə tənzimlənməsini; 
-
 
İdxalat-ixracat  əməliyyatlarının  uçotu,  onun 
unifikasiyası  və  malların  kodlaşdırılmasının  yeri 
və rolunu izah etməyi; 
-
 
İdxalat-ixracat 
sövdələşmələrinə 
hazırlıq 
üsullarını xarakterizə etməyi; 
-
 
Alqı-satqı  kontraktlarının  bağlanması  üsulları  və 
qaydalarının müəyyənləşdirməyi; 
-
 
Gömrük 
fəaliyyəti, 
gömrük  işi,  gömrük 
əməliyyatlarının mahiyyətini izah etməyi; 
 
 

---

 
108 
Test sualları 
1)
 
İdxal, ixrac əməliyyatlarının təşkili; 
2)
 
Xarici  ticarət  əməliyyatlarında  idxalatçılar  və 
ixracatçılar  arasında  iqtisadi-maliyyə  əlaqələrinin 
formalları (barter, klirinq.); 
3)
 
Xarici bazarın öyrənilməsi metodları; 
4)
 
Azərbaycan  Respublikasında  gömrük  işinin 
təşkili; 
5)
 
Gömrüyün  fəaliyyəti  və  onun  funksiyaları 
anlayışları; 
6)
 
Gömrük ittifaqı və gömrük ərazisi anlayışı; 
7)
 
Gömrük qeydiyyatı və yüklərə nəzarət qaydaları; 
8)
 
Malların  və  nəqliyyat  vasitələrinin  gömrük 
yerdəyişməsi qaydası; 
9) Əsas idxal-ixrac anlayışları hansılardır; 
10)Gömrük tarifi nədir; 
11)Gömrük rüsumu nədir; 
 12)Gömrük sözünün mənası nədir; 
13)Gömrük hüququ hansı prinsip üzrə qurulur; 
14)İxrac nədir; 
15)İdxal nədir; 
16)Barter nədir; 
17)Klirinq nədir; 
 
 
 
 
 
 

---