|
Qaraqalpaq tili imla qagiydalarininkent, shatnshqt, qashaw, ashiq, ashshi, qoshqar, basshi, qossht, qashQaraqalpaq tili imla qagiydalarinin jiynagi (2016)kent, shatnshqt, qashaw, ashiq, ashshi, qoshqar, basshi, qossht, qash,
timshf qurash, qulash, shay, skiynek, yashik, shyotka
t.b.
§36. Ch ch hiribi qabatlasqan
tsh
scsinirt aytihwma uqsas bolgan
Cmsiz dawissiz sesti bildiredi ham shet tillerden dzlestirilgen sbzlerde
jaziladi:
chek, chex, pochta
,
ocherk, chemodan, chempion, chekanka,
Chili
t.b.
Tiibir
him
qosimtalardih imlasi
§37. Sdzdih tObiri
n
sesine tamamlanip, o£an
b
sesinen baslangan
qosim ta yamasa s6z qosilganda
n
sesi
m
sesine alm asip aytilsa da,
sdz tObiri saqlanip,
n
hiribi jaziladi:
ncnbay (nambay
emes),
qanbadi
(qambadt
emes),
minber (mimber
emes),
janbadi (jambadi
emes),
konbedi
(kdmbedi
emes),
Qurbanbay (Qurbambay
emes),
Sirsenbay (Sirsembay
emes),
isenbedi (istmbedi emcs)
t.b.
Sonday-aq, sbzdirt a q in
n
sesine tam am lam p , ogan / sesinen
baslangan qosim ta qosilsa,
n
sesi / | a aylanip aytilsa da, jaziwda
n
saqlamp jaziladi:
janltq (ja ttiq t
mes),
sanliq (saihq
emes),
kunlikshi (kul-
likshi
emes),
janlik (jillik
emesj t.b.
§38. Sdzdih aq m
n
sesine tamamlamp, o |a n
q, k, &, g
seslerinen
baslangan qosimta qosilsa,
n
sesi
n
sesine aylamp aytiladi, biraq
n
saqlam p jaziladi yort?(johqa
emes),
minges (mihges emes), qongan
(qoh£an
emes),
azangi (azah£t
emcs) t.b.
§39. Sdzlerdih aqin 5,
z
seslerine pitken sdzlerge
sh
sesinen baslangan
qosim talar jalganganda
s, z
sesleri
sh
sesine aylam p aytilsa da, s6z
tubirindegi
s, z
hhripleri saqlamp jaziladi:
basshi (bashshi
emes),
qusshi
(quskshi
emesj,
duzshi (dushsht
emcs),
qosshi (qoshshi
emes) t.b.
Sonday-aq, sbzdiri a q in
z
sesine tam am lanip, o£an
s
sesinen
baslangan qosimta qosilsa, z sesi
s
sesine aylanip aytiladi, biraq
z
saqlamp
jaziladi:
jazxtn (jassin
emesj,
qazsm (qassm
emes),
azstn (assin
emesj,
duisin (dussin
emes) t.b.
§40. S6zdiii aqiri
q, k, p
dawissizlanna tamamlamp, o£an dawislidan
baslangan qosmita jalganganda
q
sesi £ sesinc,
k
sesi
g
scsine,
p
scsi
b
sesine bzgeredi h im so) bzgergen tOrindc jaziladi
taraq-tara&t, quraq-
II
www.ziyouz.com kutubxonasi
quragi, ba/iq-balt&t> (alaq-talagi, kdrik-kdrigi, shdrek-shdregi, tik-tigis,
ek-egh, kitap-kiiahi, qap-qahi, sap-saht
t.b. Biraq,
gdp, tip
,
shaq, huqiq,
shkaf, m if telegrqf s\ynqh
srt/Jcrgc sol qosuntalar jalgangan mcnen, tiibir
sdzdirt aqm nda 6z*cris bolmaydi
gtp-gdpi, tip-tlpi, shaq-shaqt, huqtq-
huqtqt, shkqf-shkqft, mif-mifl, telegrqf-telegrqft
t b.
$41. Aqin />dnwis -ip,
- ip
qosmitasi jnljnnjlnmln
p
scsl
w
scslnc nlnmsip nytiladi hrtm sol almnsqan
turindc ja/ilndi:
tup-tawip, sep \ewtp, ttp tewipt fap-jawtp, kep-kewip
t.b.
$42. A yinm trtbir art/lcrgc in ih tn (nljnwi inljtiinjlnrnln
i, i
qisiq
dnwislilan tftsirilip jn/ilmlt:
xahq-xatqi, Mrlk M rkl, kM k-kdrki, erin-
erni
.
onn-orni, qartn-qarttt, aw tt-ttw u, murtn murnt, moytn-moynt,
qoytn-qoym
t.b. Al geyparn
awil, Juhn, quhn, ktvim, erik, huytm, sherik,
tilik
siyaqli srt/lergc jnlgansa, Iftblr sft/ihrt Rortgi hiiwinmdagi dawtsli
hdriplcr tftsirilmcy jnziladi
awth
,
/uhnt, qnhnt, kiyiml, erigi, buytmt,
sherigi, tiligi
t.b.
§43. Aqtn birdcy cki (h w m i/Jn pllkcn rt/.lcstlrmc sdzlergc qosimta
qosilsa, bul dawtsst/. hrtrlplcnhrt bhcwl tftstrllip jaziladi:
metall-metah,
metaldan, metallar; klass-klast, klastan, klassn; kilogramm-kilogramt,
kilogramtap, kihgramnan
t.b.
§44. A qtn
kt, ng, nk, hk, mn, td , st, rk, sk
siyaqh qabatlasqan
dawissizlarga tamamlangan sbzierge qosimtalar tikkeiey jalgana beredi:
bank-bankke, gimn-gimnnin, poezd-poezdda, tekst-tekstten, park-parkke,
rcrtk-rertkleri, Minsk-Minskke
Dostları ilə paylaş: |
|
|