Die Starken Verben-kuchli fe’llar. Kuchli fe‘llarning yasalishi asosan fe‘l
o‘zagidagi unlilar o‘zgarishi bilan, ya‘ni
shaxs-sonlarda , zamonlarda o‘zgarishi
bilan o‘zaro uzviy bog‘liq bo‘ladi. Kuchli fe‘llardan hozirgi zamon shaklini
yasash misolida fikrimizni isbotlab o‘tsak. Kuchli fe‘llar
hozirgi zamonda
tuslanganda o‘zagidagi unli tovushlar o‘zgaradi. Bundan tashqari o‘zagidagi "a, o"
yoki "au" diftongi bo‘lgan kuchli fe‘llar II va III shaxs birligida umlaut qabul
qiladi. Masalan bunday fe‘llarga "
lassen-qoldirmoq, fahren-bormoq" va
boshqa fe‘llarni keltirish mumkin. O‘zagida "-e" unli tovushi bo‘lgan
kuchli
fe‘llar
II va III shaxs birligida o‘zaqidagi "-e" unlisi qisqa yoki cho‘ziq , "i, ie" ga
o‘zgaradi. Bunday fe‘llarga
"treffen-uchratmoq, werfen-tashlamoq, geben-
bermoq, sprechen-gapirmoq, nehmen-olmoq" va boshqa fe‘llarni
misol qilib
keltirish mumkin.
Fe‘l o‘zagidagi "-t, -d" bilan tugagan kuchli fe‘llar
II va III shaxs birligida "— e"
qo‘shimchasini olmaydi. Ushbu guruh
fe’llariga "
laden-taklif qilmoq,
raten-
maslahat bermoq, treten-kirmoq" va boshqa fe‘llar kiradi.
Bundan tashqari
o’zagi "-s,-B ,-tz,-z" kabi undoshlar bilan tugagan fe‘llar
II shaxs birligida "—s"
qo‘shimchasini qabul qilmaydi. Masalan, bunday fe‘llarga
"essen-yemoq, sitzen-
o’tirmoq, heißen-atamoq" kabi ko‘pgina fe‘llar guruhini kiritishimiz mumkin.
Kuchli fe‘llarni fe‘lning uch asosiy qismi bo‘lmish:
Infinitiv, Imperfekt,
