Qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti

qancha
lik ko’p bo’lsa shunchalik pul ko’p kerak bo’ladi. 
Agar pul 
qancha
lik tez aylanib tursa ( oborot qilsa) pulga talab shunchalik 
qisqaradi. 
Pulga talab deganda pulning oldi-sotdi, to’lov ishlaridagina emas, balki jamg’arma 
sifatida ishlatmilishi ehtiyojni ham nazarda tutish kerak Pul jamg’arilsa protsent tugadi. 
Bu xolda aktsiya va obligatsiya olgandan ko’ra pulning o’zini ishlatish mahqo’l. Pulni 
egallab turish qo’lay bo’lganidan unga talab oshadi.Aks xolda boylikning boshqa turi 
qo’lay bo’lib qoladi. 
Bozor iqtisodiyoti rivojlangan sari pul munosabatlari murakkablashadi, o’zaro 
bog’liq pul oqimi kuchayadi. Tovarlar aktsiya obligatsiya sotib olish bankdan pul qarz 
olish kuchayadi. Boylik shakllari kengayadi, uni saqlashning alternativ( muqobil) 
ussullari paydo bo’ladi. Uni naqd pul bank schyotidagi pul, oltin buyumlar umuman 
qimmatbaho buyumlar, aktsiya va obligatsiyalar, nixoyat moddiy shaklda saqlash 
imkoni paydo bo’ladi. Boylikning qanday shaklda saqlanishi va qanday tarzda 
ishlatilishi pul miqdorini ta’sir etadi. Bunday 
bog’lanish
ni pulning miqdori nazariyasi 
tarafdorlari va keynschilar hisobga olishgan. Miqdoriy nazariyachilar pulga talabni uch 
narsaga bog’liq deb qarashadi:1) narxlarning mutloq darajasiga; narx yuqori bo’lsa, pul 
ko’p talab qilinadi. 2) ishlab chiqarish mikyosiga, ya’ni ishlab chiqarish kengaysa aholi 
daromadlarini ko’payadi; ularni to’lash uchun ko’proq pul kerak bo’ladi. 3) pul oboroti 
tezligiga, ya’ni pul yiliga necha marta daromad bo’lib qaytadi va necha marta oldi-
sotdiga xizmat qiladi
Shularga ko’ra 
Bunda PT – pulga talab; ND- narx darajasi; YaM- yaratilgan real mahsulot yoki 
real daromad; PO - pul oboroti tezligi. 
Mavzu bo’yicha tayanch iboralar 
 
1. Kredit 
- bozor iqtisodiyotidagi muhim mexanizm bo’lib bu qarz pullar harakati 
va ularga bog’liq munosabatlarni bildiradi.