Qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti

Mavzu bo’yicha tayanch iboralar 
«Bozor – bu, mehnat mahsulotlarini ayriboshlaga asoslangan iqtisodiy mexanizmning 
markaziy kategoriyasidir. 
Bozorda ishtirok etuvchi barcha sub’yektlarining mustaqilligi va ularning bozorga 
erkin kira olishi 
Bozorda ishtirok qiluvchi har qanday sub’yektlari teng huquqli bo’lishi. 
Bozorning barcha sub’yektlari o’zaro erkin raqobat olib bora olishi.
Barcha tovarlar va xizmatlarga baholar erkin o’rnatilishi. Bozorning asosiy belgilaridan 
yana biri shuki unda har bir sub’yekt yuqori ma’suliyatni doimo va har vaqt sezib 
turadi. 
 
Nazorat savollari 
 
1. Bozor infratuzilmasi nima? 
2. Bozorni turkumlashda qanday mezonlar asos qilib olinadi? 
3. Yetuklik darajasiga qarab bozorning qanday turlari ajratiladi? 
 
Test topshiriqlari 
 
1. Tovar xo’jaliklarining vujudga kelishi va rivojlanish shart –sharoitlari nimadan 
iborat?
 
A) Ijtimoiy mehnat taqsimoti; 

---

44 
B) Mulk egalarining alohidalashuvi; 
C) Mahsulotlar ayriboshlash maqsadida ishlab chiqarilishi; 
D) Bozorlarni vujudga kelishi. 
2. Tovar qiymati qanday mehnat sarflarini ifodalaydi. 
A) Individal; 
B) Zaruriy; 
C) Qo’shimcha; 
D) Umumiy. 
3. Tovar deb nimaga aytiladu? 
1. Tavarlarning umumiy soniga;
2. Sotish uchun mo’ljallangan mahsulot tavar deyiladi; 
3. Mahsulot qiymatiga; 
4. Mahsulotning narxiga. 
4. Pulning qaysi vazifasi narxning shakllanishi bilan bog’liq. 
A) Muomala vositasi; 
B) To’lov vositasi; 
C) Qiymat o’lchovi; 
D) Jamg’arma vositasi; 
5. Natural xo’jalik nima? 
A) Jamiyat uchun mahsulotni natural xolda ishlab chiqaruvchi xo’jalik? 
B) Ishlab chiqarishni tashkil etish mashina va texnikalarga emas, qo’l mehnatiga 
asoslangan xo’lalik; 
C) Bozorda sotish uchun emas, balki xo’jalikning o’z xodimlari va ishlab 
chiqaruvchilarning iste’moli uchun mahsulotlar ishlab chiqaradigan xo’jalik; 
D) Aholi va tashkilotlarga sotish uchun iste’mol buyumlari ishlab chiqaruvchi xo’jalik.