Qayta tiklanadigan energetik resurslar va noan’anaviy energiya manbaalari

Tiklanadigan energiya iste'molining holati, tarkibi va rivojlanish istiqbollari.

Qayta tiklanadigan energiya manbalari, atrof-muhitda doimiy mavjud bo'lgan yoki davriy ravishda sodir bo'ladigan energiya oqimlari. qayta tiklanadigan energiya manbalariga quyidagilar kiradi: quyosh radiatsiyasi, gidroenergetika, shamol energiyasi, biomassa, dengiz va okean oqimlari, suv toshqini energiyasi, yerning ichki qismidagi issiqlik energiyasi (geotermal energiya). qayta tiklanadigan energiya manbalarining potentsial zahiralari insoniyatning barcha istiqbolli energiya ehtiyojlaridan, shuningdek qayta tiklanmaydigan energiya manbalarining (organik va yadroviy yoqilg'ilar) salohiyatidan ancha yuqori. qayta tiklanadigan energiya manbalaridan (noan'anaviy energiya) foydalanish qayta tiklanmaydigan yoqilg'i-energetika resurslari zahiralarini qisqartirish, markazlashtirilmagan iste'molchilarni va hududlarni energiya resurslarini uzoq muddatli yoqilg'i yetkazib berish bilan ta'minlash va uning tannarxini pasaytirish muammolarini hal qiladi.

• Qayta tiklanadigan energiya manbalari, atrof-muhitda doimiy mavjud bo'lgan yoki davriy ravishda sodir bo'ladigan energiya oqimlari. qayta tiklanadigan energiya manbalariga quyidagilar kiradi: quyosh radiatsiyasi, gidroenergetika, shamol energiyasi, biomassa, dengiz va okean oqimlari, suv toshqini energiyasi, yerning ichki qismidagi issiqlik energiyasi (geotermal energiya). qayta tiklanadigan energiya manbalarining potentsial zahiralari insoniyatning barcha istiqbolli energiya ehtiyojlaridan, shuningdek qayta tiklanmaydigan energiya manbalarining (organik va yadroviy yoqilg'ilar) salohiyatidan ancha yuqori. qayta tiklanadigan energiya manbalaridan (noan'anaviy energiya) foydalanish qayta tiklanmaydigan yoqilg'i-energetika resurslari zahiralarini qisqartirish, markazlashtirilmagan iste'molchilarni va hududlarni energiya resurslarini uzoq muddatli yoqilg'i yetkazib berish bilan ta'minlash va uning tannarxini pasaytirish muammolarini hal qiladi.

Quyosh radiatsiyasi (Yerdagi eng kuchli energiya manbai) kunning vaqtiga, atmosfera holatiga va mavsumga qarab sezilarli darajada farq qiladi. Quyosh nurlanishining Yerdagi yillik oqimi yiliga 3000-8000 MJ/m 2 (800-2200 kVt/m 2) oralig'ida. Yer yuzasida quyosh energiyasining yillik miqdori dunyodagi barcha tasdiqlangan ko'mir zahiralarining energiyasidan 25 baravar va insoniyat tomonidan har yili iste'mol qilinadigan energiyadan 3-5 ming marta ko'pdir. Rossiyada quyosh energiyasidan foydalanishning iqtisodiy salohiyati 2300 million toega teng, 12,5 million toe ishlab chiqilgan.