R. D. Dusmuratov, A. S. Boltayev moliyaviy tahlil
Yüklə 5,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
32 1.3. Moliyaviy tahlilning maqsadi, vazifalari va asosiy prinsiplari Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida xo‘jalik yurituvchi subyektlarning moliya-xo‘jalik faoliyatini tahlil qilish, ularning faoliyatini yaxshilash va samaradorligini oshirishning muhim omili bo‘lib hisoblanadi. Xo‘jalik faoliyatini tahlil qilish xo‘jalik subyektlarining ishlab chiqarish, moliyaviy, mehnat resurslaridan oqilona foydalanish darajasini aniqlashga yordam beradi, mavjud foydalanilmagan ichki resurslarni aniqlab, subyektning kelgusida rivojlanishi, ularning moliyaviy holatini yaxshilash uchun zarur tavsiyalarni ishlab chiqishga imkon beradi. Moliyaviy tahlilning maqsadi xo‘jalik yurituvchi subyektlarning buxgalteriya hisobi va hisoboti ma’lumotlari orqali o‘tgan davrda, tahlil qilinayotgan vaqtda erishilgan hamda kelgusida erishiladigan moliya-xo‘jalik faoliyati natijalari va moliyaviy holatiga har tomonlama baho berish hamda mavjud kamchiliklarni aniqlab, ularni bartaraf etish bo‘yicha to‘g‘ri xulosalarni shakllantirishdan iborat. Ushbu maqsadga erishishda moliyaviy tahlilning asosiy vazifasi sifatida xo‘jalik faoliyatida yo‘l quyilgan kamchiliklar sabablarini o‘rgangan holda ularni bartaraf etish bo‘yicha tegishli chora-tadbirlarni ishlab chiqish va mavjud imkoniyatlardan to‘liq foydalanishga yordam berishdan iborat. Binobarin, xo‘jalik yurituvchi subyektlar faoliyatini tahlil etishda moliyaviy tahlilning vazifalari sifatida quyidagilarni keltirish lozim: - o‘rganilayotgan obyektga to‘g‘ri va xolisona baho berish; - o‘rganilayotgan natija ko‘rsatkichiga ta’sir ko‘rsatuvchi obyektiv va subyektiv omillarni aniqlash va ularning sabablarini o‘rganish; - ijobiy va salbiy ta’sir ko‘rsatgan omillarni aniqlash va ularning ta’sirini hisob-kitob qilish; - aniqlangan kamchiliklarni bartaraf etish bo‘yicha tegishli chora- tadbirlarni ishlab chiqish; - moliyaviy ko‘rsatkichlarni yaxshilanishi uchun mavjud ichki va tashqi 33 imkoniyatlarni o‘rganish va samaradorlikni oshirishning yo‘l-yo‘riqlarini ko‘rsata olish; - o‘rganilayotgan subyektning tijorat sirini saqlagan holda uning moliyaviy ahvolini keng jamoatchilikka ko‘rsata bilish va tashqi investorlarni subyekt faoliyatini yaxshilashga jalb qilish; - xo‘jalik yurituvchi subyektning rivojlanishi uchun joriy va istiqbolli rejalarini tuzish uchun iqtisodiy ko‘rsatkichlar tizimini shakllantirgan holda kelgusida samarali boshqaruv qarorlarini qabul qilishi uchun oqilona va to‘g‘ri xulosalar berish. Moliyaviy tahlil ham iqtisodiy hodisa va jarayonlarni o‘rganishda bir qancha prinsiplarga asoslanadi. Bu prinsiplar tahlil fanining obyektivligini, mantiqliligini, shakl-mazmunini, miqdor-sifatini va boshqa shu kabi jihatlarni tavsiflab, real voqelikni yagona tushunchasini hosil qiladi. Shu jihatdan tahlilning ham iqtisodiy hodisa va jarayonlarni o‘rganishda o‘zi amal qiladigan bir qator prinsiplari mavjud (1.3.1-rasm). Ya’ni, quyida ularning ayrimlariga to‘xtalib o‘tmoqchimiz: Yüklə 5,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|