Radyo telev zyon s nema anab L m dali lat n amer ka
Yüklə 4,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
110 çekilmeye başlanır. lk filmlerden sonra sinema radikalleşmeye başlar. Raul Ruiz ve Patricio Guzman’ın belgeselleri vardır ama kurgusal filmde radikalleşemeden darbe olur. (Armes, 1987: 178) ve Şili Yeni Dalgası sona erer. Bağlanmış, tutkulu, doğrudan ve tanımlayıcı olan Şili sineması (Monaco, 2002: 315) Sovyet, Küba ve Bolivya sinemalarından etkilenmiştir. Ş ili Yeni Dalgası’nın en önemli örnekleri arasında Aldo Francia’nın, Valparaiso, Aşkım (Valparaiso mi Amor, 1969), Miguel Littin’in Nahueltoro Çakalı (El Chacal de Nahueltoro, Şili, 1969), Raul Ruiz’in Üç Mutsuz Kaplan (Tres Tristes Tigres, 1969), Helvio Soto’nun Kanlı Nitrat (Caliche Sangriento, 1969) filmleri sayılabilir (Armes, 1987: 177). Ş ili Yeni Dalgası’nın en önemli örnekleri arasında olan Nahueltoro Çakalı gerçek bir hikâyeden yola çıkılarak çekilmiştir. Eğitimsiz biri olan Jose, bir ailenin tamamını öldürür ve Nahueltero Çakalı adını alır. Hapishaneye girdikten sonra okuma yazma öğrenir, medenileşir ve büyük bir değişimin içine girer, ama bu değişim idam edilmesini engelleyemez. Bu filmde Şili’nin temel sorunlarının da diğer Latin Amerika ülkelerine benzer şekilde, toplumsal eşitsizlik ve eğitimsizlik olduğudur. Film adalet sisteminin de sorgular ve film genel hatlarıyla Salvador Allende ulusalcı fikirleriyle uyum içindedir. Şili toplumun gelişmesi için baskı ve zorlamaların yerine eşitlik ve eğitimin gerekliği olduğu vurgulanır. Ş ili’de yaşanan askeri darbeden sonra sinemayla ilgili hemen herkes sürgüne çıkmak zorunda kalmıştır. Şilili sürgünler, 16 yıl süren General Pinochet iktidarı 111 sırasında film üretmeye devam ederken, aynı zaman diliminde Şili’de sadece bir tane film yapılmıştır. Bu yönetmenlerin ülkeye girmeleri süresiz olarak yasaklanmıştır, ama sürgündeki ilk dönem filmlerinde ülkelerini anlatmaya devam ederler. Sürgün sonrasında bu sinemacıların bazıları ülkelerine geri dönerken, Raul Ruiz gibi bazı yönetmenler gittikleri yerlerde çalışmaya devam etmişlerdir. 2.4.6-) SÜRGÜN S NEMASI 1960’lı yıllardan başlayarak sinema hareketleri sayesinde bütün dünyada tanınır ve izlenir hale gelen ve Glauber Rocha, Fernando Solanas, Tomas Gutierrez Alea ve Jorge Sanjines gibi dünyaca takip edilen sinemacılar çıkaran Latin Amerika sinemasının seyri 1970’lerden sonra daha zor bir çizgi izlemiştir. Bu yönetmenler ve daha birçokları ülkelerinde sinema yapamaz duruma gelmiştir. Bu durumun doğal sonucu, sürgün sinemasıdır. Sürgünde Latin Amerikalı sanatçılar tarafından çekilen filmler nitelik ve nicelik olarak kendi ülkelerinde çekilen filmleri geçmektedir. Sürgün sineması sürgüne giden sanatçıların ülkelerine geri dönmelerinden sonra başka bir boyut kazanacak ve bu sefer de sürgün hayatı üzerine filmler çekilecektir. Latin Amerika’da sürgün yaşamı sıkça rastlanan bir durumdur. Sürgüne gönderilen insanlar arasında muhalif siyasetçilerle birlikte muhalif sanatçılar başı çekmektedir. Sinemacılar da, bu sanatçılar arasında önemli bir kesimi oluşturmaktadır. Latin Amerika’da sinema devlete aşırı bağımlı olması nedeniyle bir dönemde sürgüne gönderilen bir yönetmen, sürgünden döndükten sonra devletin 112 sinema kurumunun başına geçebilmekte ya da yerel sinemanın şekillenmesinde önemli bir yer edinebilmektedir. Latin Amerika’da 1970’lerde bir sürgün sinemasının oluşması, özellikle Arjantinli ve Şilili sinemacılar sayesinde olmuştur. 1973’te Şili’de ve 1976’da Arjantin’de yaşanan askeri darbeler sonrasında sürgüne gitmek zorunda kalan sinemacılardan daha önce de birçok sinemacı sürgün edilmişlerdir. Küba’da devrimden sonra, Güney ülkelerinde ve Brezilya’da askeri darbelerden sonra ve Orta Amerika’da iç savaşların ardından birçok insan sürgüne gitmek zorunda kalmıştı. Bunların arasında Brezilya’dan Glauber Rocha, Carlos Diegues, Ruy Guerra (Schiff, 1993: 486) ve Bolivya’dan Jorge Sanjines en başta sayılabilir. Bu sinemacılar sürgünde de sinema yapmaya devam etmiştir. Bu filmler kendi ülkelerinde yaptıkları filmlerin benzeridir, ama bu sinemacıların hiç biri ülke dışında yaptıkları filmlerde önceki filmlerindeki başarıyı yakalayamamıştır. Şili ve Arjantin’de ise film işine bulaşmış herkes sürgüne gitmek zorunda kalmıştır (Armes, 1987: 93). Şili’de orantısal olarak en fazla sürgün bulunuyordu ve Şilili sürgünler gittikleri yerlerde 14 çok aktiftiler (Wright, 2001: 208). Bu aktiflikleri sayesinde Şilili sürgünler diasporası yaratabildiler. Sürgünlerin sayısının bu kadar çok olması, diğer yandan ise, Peru ve Venezüella gibi sürgünleri kabul eden ülkelerin işine yaramış ve bu ülkelerde sinema endüstrileri oluşmasını da sağlamıştır (Armes, 1987: 63). Latin Amerika’da sürgün sinemasının gündeme gelmesi 1970’lerin ortasında olmuştur. Bu dönemde özellikle Arjantin ve Şili başta olmak üzere, sürgüne gitmek 14 119 ülkede Şilili sürgün bulunuyordu Yüklə 4,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|