104
sahnelerin yeniden oluşturulması, diğer filmlerden alıntılar, fotoğraflar, grafikler,
reklâm imajları, kurgu efektleri, kolaj, direk sinemanın yorumları filmin
oluşturulmasında kullanılan teknikler arasındadır (Mestman, 2003: 120).
Fırınların Saati’
nin alt başlığı ‘Yeni-sömürgecilik, Şiddet ve Özgürlüğün
Tanıklığına Notlar
’dır. Film dört buçuk saatten ve üç bölümden oluşmaktadır. Yeni
Sömürgecilik ve Şiddet
başlıklı birinci bölüm 13 alt bölümden oluşur ve
entelektüellerle orta sınıf profesyonelleri hedef almaktadır. Bir makale film olan Yeni
Sömürgecilik ve Şiddet
Arjantin ve Latin Amerika’nın yeni sömürgeci doğasını
gösterir. kinci bölüm işçi sınıfını hedef almaktadır, Peronist proletaryaya adanmış,
Peronizmin Günlüğü
ve 1956–1966 arası Peronist dönemi anlatan Direnişin Günlüğü
adlı bölümlerden oluşur. Fazla gösterilme olanağı bulamayan Şiddet ve Özgürlük
başlıklı üçüncü bölüm de özgürlük savaşında oluşmuş yeni insana adanmıştır Bu
bölüm şiddetin anlamı üzerinedir (Mestman, 2003: 128).
Fırınların Saati,
Arjantin’i ekonomik ve kültürel yeni sömürgeciliğin trajik
ve biraz tuhaf bir örneği olarak resmeder. Her yerde hazır ve nazır olan polis;
grevlerin şiddetle bastırılması; sayısız askeri darbe; büyük latifundiaların feodalizmi;
sanayi ve ticaretteki oligarşiler; yeni-sömürgecilik ve onunla el ele giden yeni-
ırkçılık; ülkenin belirli bölümlerini işgal etmiş Pentagon’un eğittiği ve finanse ettiği
“kontrgerilla güçleri”; tüketim ideolojisini dayatan kitle iletişim araçlarının
sürdürdüğü kültürel şiddet filmin içinde yer alır (MacBean, 2006: 174). Ülkenin
doğal kaynakları ABD ve Avrupa’dan gönderilen tüketim mallarının bedelini
105
ödemek için ihraç edilir. Kültürel ve ekonomik emperyalizme tepkisine rağmen
Fırınların Saati
, sinema tarihine göndermelerle doludur (Nowel-Smith, 2003: 371).
Solanas ve Getino “film eylemi”ni film yerine kullanmayı tercih ederler
(Buchsbaum, 2001: 158). Fırınların Saati’nin gösterimi de bir eylem şeklinde
gerçekleştirilmiştir. Filmi her bölümün sonrasında kesintiye uğratıp seyircinin
yorumlarını almışlardır. “Üçüncü sinema”nın seyircisi klasik seyirciden farklıdır.
Kendileri de filmin unsurları arasındadırlar ve aktif seyirci konumundadırlar.
Solanas ve Getino 1976’dan sonra sürgüne gitmek zorunda kalırlar. Fernando
Solanas sürgün sırasında sinema yapmaya devam eder.
Tangolar, Gardel
’in Sürgünü
(
Tangos, l'exil de Gardel
, Fransa, 1985) ve Arjantin’de çektiği Güney (Sur, Arjantin,
1988), Bulut (La Nube, Arjantin, 1998) ve Yolculuk (El Viaje, Arjantin, 1992) adlı
filmlerinde belgeselciliğin dışına çıkarak kurmacaya yönelir. Kendisinin de daha
sonra söyleyeceği gibi, bir auteur gibi çalışır ve bu filmleri bir üçüncü sinemacıdan
çok ikinci sinemacı gibi yönetir. “Hedeflerim aynı olmasına rağmen 1980 ve
1990’larda yaptığım filmler ikinci sinema örnekleriydi” demektedir (aktaran Shaw,
2003: 107). Ancak kurmaca filmlerinde de hikâye ve tema kişiden önce gelir (Shaw,
2003: 107).
Tangolar, Gardel
’in Sürgünü
’nde sürgündeki yaşam üzerine değinirken,
Güney
’de diktatörlük sonrası hapisten çıkan bir karakterin yeni hayatına alışma
süreci anlatılır. Bulut’ta hiç dinmeden yıllarca yağmur yağan bir ülkede bir tiyatroyu
ayakta tutmaya çalışan sanatçılar gösterilirken aslında, Arjantin tarihine ve
toplumuna göndermeler yapılmaktadır. Bulut, bu karmaşık karakteriyle Solanas’ın
“üçüncü sinema” ve özellikle yalınlık fikrinden en çok uzaklaştığı filmidir. Yolculuk
106
ise Latin Amerika’nın entegrasyonunu anlatan bir filmdir. Filmde ortak bir Latin
Amerika kültürü aranır. Solanas 2000’li yıllarda yeniden belgesel ve “üçüncü
sinema” alanına dönmüştür.
“Üçüncü sinema” fikri sadece Arjantin ve Latin Amerika ile sınırlı değildir,
tanımı gereği Asya ve Afrika’yı da içine alır. Ancak bu fikrin teorik temelleri Latin
Amerika’da atılmıştır. Arjantin’de Solanas ve Getino’nun yanı sıra Leonardo Favio,
Raymundo Glayzer, Felipe Cazals üçüncü sinemacılar arasında sayılabilir.
Arjantin’de “üçüncü sinema” hareketinin son bulmasına devlet neden olmuştur. 1976
askeri darbesinden sonra film üretimi zorlaşırken, Solanas ve Getino gibi üçüncü
sinemacılar sürgüne gider, Raymundo Glayzer ise askeri darbe sonrasında kaybolur.
2.4.4-)
JORGE SANJ NES VE UKAMAU GRUBU
1960’ların ve 1970’lerin sinema hareketleri arasında Jorge Sanjines ve
Ukamau
grubunun Bolivya’daki çalışmaları da önemli bir yer tutmaktadır Jorge
Sanjines Bolivyalı bir yönetmendir ve yerli kökenlidir. Filmlerinde yerliliğinin etkisi
görünmekte ve Bolivya yerlilerinin hayatlarını anlatmaktadır. lk filmini, diğer
Bolivyalı yönetmenlerle beraber kurduğu Ukamau grubuyla beraber çekmiştir. Film
de adını bu gruptan alır. Sanjines bu filmden başlayarak bütün filmlerini Aymara ya
da Quechua yerli dillerinde çekmiştir. Ukamau grubunun içinde Sanjines’ten başka
Ricardo Rada, Oscar Soria, Antonio Eguino gibi isimler de yer almaktadır.
Dostları ilə paylaş: |