Reja: Ammoniy sul’fat

Ka’rolaktam chiqindisidan ammoniy sul’fat olish. ‘oliamid – ka’ron tayyorlash uchun ishlab chiqariladigan ka’rolaktam olishdagi tugallanuvchi bosqich benzol va fenoldan olinadigan oraliq mahsulot – tsiklogeksanon

• Ka’rolaktam chiqindisidan ammoniy sul’fat olish. ‘oliamid – ka’ron tayyorlash uchun ishlab chiqariladigan ka’rolaktam olishdagi tugallanuvchi bosqich benzol va fenoldan olinadigan oraliq mahsulot – tsiklogeksanon
• CH2 −CH2 − C =O
• | | ni gidrooksidaminosul’fat – (2NH2OH)*H2SO4 bilan oksimirlashdan
• CH2 −CH2 −CH2 iborat. Gidroksiaminosul’fatning ortiqcha miqdori ammiak tahsirida ‘archalanadi: (2NH2OH)*H2SO4 + 2NH3 = 2NH2OH + (NH4)2SO4 Hosil bo’lgan tsiklogeksanoksim suvli eritmadan ajratib olinib, kontsentrlangan sul’fat kislota (oleum) da ishlov beriladi. Natijada ka’rolaktamga izomerlanadi:
• CH| 2 −CH2 − C| =N−OH → CH| 2 −CH2 − CO /\ NH
• CH2 −CH2 −CH2 CH2 −CH2 −CH2
• Izomerlanish jarayoni tugachach, sul’fat kislotani ammiak bilan neytrallanadi.
• Laktam moyi va sul’fatli aralashma ajratiladi. Oksimirlash va neytrallash natijasida 2543% (NH4)2SO4, 1-3% NH4NO3 va 0,1-0,5% organik moddalar eritmasi olinadi. Bu eritmalar esa ishlab chiqarish chiqindisi hisoblanadi. Uni bug’latish va kristallantirish orqali ammoniy sul’fat olinadi. Toza kristall holatidagi mahsulot (organik moddalar qo’shilmalari rangisiz) to’yinmagan holda sekin kristallantirish orqali olinadi. 34% li bunday eritmadan 1 t (NH4)2SO4 olish uchun: 2,3-2,5 MDj bug’, 24-30 kvt/soat elektroenergiya va 56 m3 suv sarflanadi.

Adabiyotlar

• Adabiyotlar
• Технический анализ и контроль производства неорганических веществ. 2издание Под ред. Торочешкникова М. М., Высшая школа 1976 г. с. 241 – 248, 256 – 258.
• Горошев А.П. Технический анализ, стр. 362-371, Госхимиздат,1953.
• Шрайбан С.С Контроль производства хлора и каустика, стр. 57-66, ОНТИ,1934.
• Ismatov A.A. va boshqalar. Noorganik materiallar kimyoviy texnologiyasi,-T:
• O‘zbekiston, 2002, 336 б.