Reja: Daromadlar taqsimlanishidagi muommolar


Daromadlar tengsizligi va uning darajasini aniqlash



Yüklə 74,69 Kb.
səhifə4/12
tarix29.09.2023
ölçüsü74,69 Kb.
#124818
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
aholi daromadlari

Daromadlar tengsizligi va uning darajasini aniqlash.
Tengsizlikning darajasi uy xo'jaliklari o'rtasida daromadlarni taqsimlashga chuqurroq nazar tashlaganimizda aniq bo'ladi. Buning uchun tartiblash usuli qo'llaniladi: oilalar daromadning o'sishi tartibida taqsimlanadi va keyin guruhlarga bo'linadi. Shu bilan birga, quyidagilar mavjud: a) uy xo'jaliklari beshta kichik guruhlarga bo'lingan kvintil guruhlari, ularning har biri barcha oilalarning 20 foizini o'z ichiga oladi (birinchi kvintil guruhi eng past daromadli oilalarning 20 foizini, beshinchisi - eng yuqori daromadli 20 foizni tashkil etadi); b) shunga o'xshash tarzda shakllantirilgan va uy xo'jaliklarini 10 ta bir xil kichik guruhlarga (har biri 10%) ajratadigan dekil guruhlari.Sotsial tabaqalanish darajasi bir qator koeffitsientlarni hisoblash orqali aniqlanadi.
Daromadlar tengsizligi: sabablari va ko'rsatkichlar
Daromadlarni taqsimlashdagi tengsizlik sabablari
Daromadlar tengsizligi "oqilona" ishbilarmon va g'ayratli odamlarni rag'batlantiradi va daromadlarning oshishi asosida jamiyatning ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlarini qo'llab-quvvatlaydi. Daromadlarni taqsimlashdagi tengsizlikning sabablari nimada?
1. Odamlarning qobiliyatlari va iste'dodlaridagi farqlar.
2. Daromadlar tengsizligining asosiy sabablaridan biri bu daromadga nisbatan teng taqsimlanmagan boylikka egalikdagi tengsizlik. S. Fisherning so'zlariga ko'ra, Qo'shma Shtatlardagi oilalar o'rtasidagi boylikdagi farq juda katta nisbatlarga etadi. Amerika oilalarining 0,05 foizi shaxsiy mulk qiymatining 35 foiziga egalik qiladi, "pastki" mulk 90 foiz: uy xo'jaliklari uning umumiy qiymatining atigi 30 foizini tashkil qiladi. Agar 1963 yilda. oilalarning eng yuqori 1 foizi milliy boylikning 32 foiziga egalik qilishgan bo'lsa, 1983 yilda ular 42 foizga egalik qilishgan. Buyuk Britaniyada milliy boylikning taqsimlanishi AQShdagi holatga qaraganda teng emas.
Aholining daromadlari jamiyatdagi ijtimoiy holatni aniqlaydi, har bir kishining daromad darajasi u yashayotgan mamlakat iqtisodiyotiga bog'liq.
Shunday qilib, daromadlarni samarali qayta taqsimlashni amalga oshirish, birinchi navbatda, fuqarolarning daromadlarini tartibga solish, adolatli soliq solish va fuqarolarni ijtimoiy himoya qilish tizimini takomillashtirish bo'yicha aniq chora-tadbirlarni nazarda tutadigan davlat dasturlarini ishlab chiqish orqali amalga oshirilishi kerak. Umuman olganda, Rossiya Federatsiyasining o'ziga xos xususiyatlariga muvofiq iqtisodiy samaradorlik va ijtimoiy adolat kombinatsiyasiga asoslangan daromad siyosatini olib borish tavsiya etiladi.
Hududlarda, ayniqsa, qishloqlarda aholining aksariyat qismi yetarli daromad manbaiga ega emasligi sir emas. Har qanday mamlakatda bo‘lgani kabi bizda ham kam ta’minlangan aholi qatlamlari mavjud. Turli hisob-kitoblarga ko‘ra, ular taxminan 12-15 foizni tashkil etadi. Bu o‘rinda gap kichkina raqamlar emas, balki aholimizning 4-5 millionlik vakillari haqida bormoqda.
Ba’zi odamlar ijtimoiy nafaqa va moddiy yordam pulini to‘lash yoki ularning miqdorini oshirish orqali ushbu muammoni hal etish mumkin, deb o‘ylaydi. Bu – bir tomonlama yondashuv bo‘lib, muammoni to‘la yechish imkonini bermaydi.
Kambag‘allikni kamaytirish – bu aholida tadbirkorlik ruhini uyg‘otish, insonning ichki kuch-quvvati va salohiyatini to‘liq ro‘yobga chiqarish, yangi ish o‘rinlari yaratish bo‘yicha kompleks iqtisodiy va ijtimoiy siyosatni amalga oshirish, demakdir.Ijtimoiy nafaqa to‘lashning mukammal tizimini joriy etish, jumladan, kam ta’minlangan oilalarga ko‘mak ko‘rsatish qamrovini kengaytirish, byudjet mablag‘larining maqsadli sarflanishini ta’minlash zarur. Shuningdek, nafaqa tayinlashdagi mezonlarni qayta ko‘rib chiqish va ularni belgilashda ochiq va adolatli tizim yaratish, bu borada mahallaning ishtirokini tanqidiy qayta ko‘rib chiqish lozim. Umuman olganda, aholi ijtimoiy nafaqa bo‘yicha bitta idoraga murojaat qilganidan keyin o‘sha idoraning o‘zi bir kunda hamma hujjatlarni tayyorlab, masalaning yechimini topishi kerak.Fuqarolarimiz pensiyaga chiqishi uchun faqat pasporti bilan borib, murojaat qilishi kifoya bo‘ladigan tizim yaratiladi. Buning uchun, birinchi navbatda, davlat arxivi tizimi elektron shaklga o‘tkazilishi kerak.
Joriy yilda keksalar, jumladan, yolg‘iz keksalar bilan ishlash, ularni ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha yaxlit va ta’sirchan tizim yaratish zarur. Bu toifa uchun ajratilayotgan ijtimoiy to‘lovlar miqdori ham qayta ko‘rib chiqilishi kerak

Yüklə 74,69 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə