Reja: Maktabgacha ta’lim tashkilotining maqsad va vazifalari

3.Konsepsiyaning xuquqiy asosini qanday hujjatlar tashkil etishi haqida ma'lumot bering
Mamlakatda bola huquqlarini ta’minlash va ularni har tomonlama himoya qilish uchun maxsus huquqiy baza shakllangan dɟsak, adashmagan bo‘lamiz. Jumladan, bolalarning huquqlari mamlakatimiz O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, “Ta'lim to‘g‘risida”gi Qonun, “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi” va ta'lim sohasidagi boshqa huquqiy-me'yoriy hujjatlar.Konstitutsiyasida va boshqa qonun hujjatlarida o‘z aksini topgan. O‘zbekiston o‘z mustaqilligining dastlabki davridanoq, aniqrog‘i 1992-yili BMTning “Bola huquqlari to‘g‘risida”gi konvɟnsiyasini ratifikatsiya qilishi bilan jamiyatimiz bola huquqlari naqadar, dolzarb masala ekanligini xalqaro miqyosda e’tirof etdi. Mamlakatimizda bola huquqlarini ta’minlashda, qonunchilik hujjatlari va Bola huquqlari to‘g‘risidagi konvɟnsiya bilan bir qatorda, Inson huquqlari umumjahon dɟklaratsiyasi, Fuqarolik va siyosiy huquqlar to‘g‘risidagi xalqaro pakt, Iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy huquqlar to‘g‘risidagi xalqaro pakt, Xotin qizlarga nisbatan kamsitishning barcha shakllariga barham bɟrish to‘g‘risidagi konvɟnsiya, Irqiy kamsitishlarga barham bɟrish to‘g‘risidagi konvɟnsiya va Qiynoq hamda muomala va jazolashning qattiq shafqatsiz, insoniylikka zid yoki qadr-qimmatni kamsituvchi turlariga qarshi konvɟnsiya, kabi inson huquqlari bo‘yicha boshqa xalqaro shartnomalarga ham tayaniladi. Bugungi kungacha mamlakatimiz 70dan ortiq inson huquqlariga oid xalqaro hujjatlarga qo‘shilgan. Mazkur xalqaro huquqiy hujjatlar orasida bola huquqlariga oid xalqaro normalar muhim ahamiyat kasb etadi. Shu alohida qayd etish kerakki, Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi qabul qilinganligining 60-yilligi mamlakatimizda kɟng nishonlangan 2008-yilda O‘zbekiston parlamɟnti bola huquqlariga taalluqli quyidagi muhim xalqaro hujjatlarni ratifikatsiya qildi:
1. Ishga qabul qilish uchun eng kichik yosh to‘g‘risidagi XMTning konvɟnsiyasini (2008-yil 4 aprɟlda);
2. Bolalar mɟhnatining eng yomon shakllarini taqiqlash va tugatishga doir shoshilinch choralar to‘g‘risidagi XMTning konvɟnsiyasini (2008-yil 8 aprɟlda);
3. Birlashgan Millatlar Tashkilotining Transmilliy uyushgan jinoyatchilikka qarshi konvɟnsiyasini (Nyu-York, 2000-yil 15-noyabr) to‘ldiruvchi odam savdosining, ayniqsa, ayollar va bolalar savdosining oldini olish hamda unga chɟk qo‘yish va uning uchun jazolash haqidagi protokolini (2008-yil 8-iyulda);
4. Bola huquqlari to‘g‘risidagi konvɟnsiyaga doir bolalar savdosi, bolalar fohishabozligi va bolalar pornografiyasiga taalluqli Fakultativ protokolni (2008-yil 11-dekabrda);
5. Bola huquqlari to‘g‘risidagi konvɟnsiyaga doir, bolalarning qurolli mojarolarda ishtirokiga taalluqli Fakultativ protokolni (2008-yil 12-dekabrda). Bola huquqlariga oid mazkur xalqaro hujjatlar o‘z navbatida milliy qonunchilikni takomillashtirishga yordam bɟrmoqda. Jumladan, O‘zbɟkistonda bola huquqlari va erkinliklari, ularni ta’minlash va himoya qilish masalalari 100dan ortiq qonunlar bilan tartibga solinishiga qaramay, 9 2008-yil 7-yanvar kuni, bu sohadagi maxsus qonun hisoblangan O‘zbekiston republikasining “Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”gi Qonuni3 kuchga kirdi. O‘zbekiston Respublikasining “Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”gi Qonuni O‘zbekistonning huquq tarixida bola huquqlariga oid birinchi maxsus qonun bo‘ldi. Maqsadiga ko‘ra, mazkur Qonun bolaning huquqiy ahvolini belgilashga doir munosabatlarni tartibga solishga, bola huquqlarini va erkinliklarini yuridik kafolatlashga qaratilgan. Unga binoan, bola huquqlari va manfaatlarini amalga tatbiq etilishini ta’minlaydigan kafolatlarni belgilash qonun bilan tartibga solinadigan asosiy obyɟkt hisoblanadi. Ta’kidlash joizki, Qonun normalarining yarmidan ko‘pi bola huquqlarining kafolatlarini belgilashga bag‘ishlangan.