Reja; Tafakkur operatsiyalari

Glossary 
Abstraksiya
(lot. Abstractio mavxumlashtirish) - narsalarnnng o’ziga 
xos belgi va xususiyatlarini, ular o’rtasidagi bog’lanishlarni, 
narsalarning muhim belgi va xususiyatlarini ajratib olishga qaratilgan 
fikrlash operasiyasi.
Amaliy tafakkur
- ko’pincha vaqt tanqisligi sharoitida yuzaga 
keladigan va xatti - harakatlarning maqsadini aniqlash, reja 
loyihalarni ishlab chiqish bilan bogliq.
Deduktsiya
(lot. deductio - keltirib chiqarish) - umumiy hukmlardan 
yakka hukmlarga qarata borish orqali mantiqiy qulosa chiqarishdan 
iborat tafakkur shakli.
Induktsiya
- (log. inductio - keltirib chiqarish) - juz'iy yoki yakka 
qollardan umumiyga, ayrim dalillardan umumlashmalarga qarab 
boradigan, induktiv xulosa chiqarishga asoslangan mantiqiy bilish 
metodi, tafakkur shakli.
Intuisiya
(lot. intueri - yaxshilab, diqqat bilan qaramoq) voqelikni 
bilishning bevosita haqiqatga 
aylanishi
bilan amalga oshiriladigan 
alohida usul bo’lib, uning yordamida muammoli vaziyatlar yechimini 
topish mumkin, u ijodiy faoliyat mexanizmi sifatida tushuntiriladi..
Ko’rgazmali obrazli tafakkur -
tafakkur turlaridan biri, bu tasavvur 
qilinayotgan narsa va hodisalar haqida fikrlashni xarakterlab beradi.
Ko’rgazmali harakat tafakkuri 
- tafakkur turlaridan biri, narsa va 
xodisalar bilan ishlash jarayonida ularni bevosita idrok qilishda 
namoyon bo’ladi.
Nazariy tafakkur 
- tafakkur turlaridan biri, u ob'ektlarning 
xususiyatlarini,
qonuniyatlarini ochishga qaratilgan bo’ladi.
Sintez
- (yunon. sintbasis - birikish, qo’shilish) - tafakkurning yagona 

---

analitik - sintetik jarayonida yakka hodisalarni umumiylashtirishga 
qaratilgan fikr yuritish operasiyasi.