S, Qorayevning «Toponimika» qo'llanmasi toponimikaning ilmiy-nazariy asoslariga feamda O'zbekiston toponimiyasiga bag'ishlangan va shubhasiz, ijtimoiy hajitda gujnanitar fanJaming eng dolzarb

Aybaki charm 

shu shahardan keltirilgan bo'lsa kerak (aybaki 

maxsi). 

Oqmachit  –  XVIII-XIX  asrlarda  Buxoro  xonligida  qurilgan  masjid. 

Oq 

so'zi 

xonlikka  qarashli  ekanligiga,  hajmi  kattaligiga  ishora.  Urgut,  Qiziltepa,  Samarqand, 

O'zbekiston tumaniarida Oqmachit degan  qishloqlar bor. 

Og'il – molxona, og'ilxona. Tojik tilida bu so'z qishda qo'y podasi qishlaydigan 

qo'tonni bildiradi. Turli turkiy tillarda agal, avil, avul kabi fonetik shakllarda «ovul», 

«uy», «hovli», «turar joy» kabi ma'nolarni anglatadi (yana 

q. Ovul),

 

Ponsot  –  xonliklar  davridagi  lavozim,  asli  ponsadboshi  -  500  askarga  boshliq 

bo'lgan mansabdor. Qo'qon xonligida – qo'mondon, polk (dasta) komandiri (tojikcha 

panjsad - besh yuz). Buvayda, Marhamat tumanlarida Ponsot degan qishloqlar bor. 

Posira  –  katta  yer  egalari  tomonidan  batraklarga  vaqtincha  foydalanish  uchun 

berilgan  yer.  Toshkent  shahrining  Shayxontohsr  dahasidagi  mahallalardan  binning 

mavzesi  (shahar  tashqarisidagi  ekin  joyi)  Posira  deb  atalgan,  Yakkabog’  tumanida 

Posira degan qishloq bor, 

Sardoba  –  suv  kam  joylarda  suvning  bug'lanib  ketishiga  va  ifloslanishiga  yo'l 

qo'ymaslik uchun qurilgan gumbazli hovuz. Sardoba ustiga qurilgan gumbazi uchun 

ba'zan 

Gumbaz 

deb  ham  atalgan.  Sardobalar  qadimda  dashtlardagi  chorva  mollarini 

va  savdo  karvonlarini  suv  bilan  ta'minlashda  katta  ahamiyatiga  ega  bo'lgan.  Qarshi 

cholida  29  ta,  Mirzacho'lda  3  ta,  Toshkent  bilan  Farg'ona  o'rtasidagi  qadimgi  savdo 

---

yo'lida  3  ta,  Cho'limalikda  (Karmana  yaqinida)  1  ta  sardoba  bo'lgan.  Paxtachi, 

Guliston,  Oqoltin  tumanlarida  Sardoba  degan  qishloqlar  bor.  Forscha-tojikcha 

sardoba 

"sovuq suv" degani. 

Saroy – yirik o'zbek qabilalaridan biri. Uning vakillari asosan Buxoro vohasida, 

Samarqand,  Qashqadaryo,  Jizzax,  Andijon  viloyatlarida  yashagan.  Qabila 

azsaroy, 

qipchoqsaroy, 

qirg'izsaroy, 

qo'ng'irotsaroy, 

majarsaroy, 

qorabog'saroy, 

naymansaroy, 

chemsaroy, 

jomonsaroy, 

oltintamg'alisaroy, 

jolong'och 

(yalang'och)saroy 

kabi  yirik  tarmoqlarga  bo'lingan.  Respublikada  50  dan  ortiq 

qishloqlar 

saroy 

urug'i nomi bilan atalgan. 

Sarrof  –  pul  maydalaydigan  va  valyuta  almashtiradigan.

 

O'rta  Osiyo 

xonliklarida  sarroflik  serdaromad  kasb  hisoblangan.  Yirik  shahariarda,  masalan, 

Buxoroda Sarrofon mahallasi bo'lgan. 

Tama  –  o'zbek  urug'i.  Tamalar  mesit  va  jobu  (yobu)  urug'lari  bilan 

uchurug' 

birlashmasini  tashkil  etgan.  Qozoq,  qirg'iz,  quramalar  tarkibida  ham 

tarna 

urug'i 

bo'lgan.  Navoiy,  Xonqa,  Ellikqal'a,  Narpay,  Quyi  Chirchiq,  Amudaryo  tumanlarida 

Tama,  Xatirchi  tumanida  Tamabahrin,  Bo'ka  tumanida  Tamaovul  qishloqlari  qayd 

qilingan. 

Tarag'ay  –  o'zbeklarda  qayd  qilingan  urug'  nomi.  Qozoqlarda,  yoqutlarda  ham 

tamg'ay 

urug'i bo'lgan. Chiroqchi tumanida Tarag'ay (Bosh Tarag'ay, O'rta Tarag'ay, 

Past  Tarag'ay)  qishlog'i  bor  (Amir  Temur  tug’ilgan  joy),  Qirg'iz  tilida  qarag'ay 

o'smaydigan  balandlik 

tarag'ay 

deyilar  ekan,  qozoq  tilida  esa