S, Qorayevning «Toponimika» qo'llanmasi toponimikaning ilmiy-nazariy asoslariga feamda O'zbekiston toponimiyasiga bag'ishlangan va shubhasiz, ijtimoiy hajitda gujnanitar fanJaming eng dolzarb

Suv obyektlari nomlarini – gidronimlarni hosil qiladigan atamalar

: Ariq (ar 

–  qadimiy  eroniy  tillarda 

oqmoq 

fe'lining  o'zagi,  ya'ni  «suv»)  –suv  yo'li;  Artezian 

quduq - parmalab kovlangan va suv otilib chiqadigan teran quduq; Balhiq - suyuqroq 

loy; Band - to'g'on; Botqoqi - doimo yoki uzoq vaqt zax bo'lib yotadigan joy; Buloq – 

yer ostidan chiqadigan suv manbai; Vodoprovod – tindirilib, xlorlangan va kislorodga 

boyitilgan  hamda  ichishga  yaroqli  suv  oqiziladigan  truba;  Guzar  -  daryodan  kechib 

o'tiladigan  joy,  kechuv;  Dam  -  suv  ravon  oqmaydigan,  damlanib  qoladigan  joy; 

Daryo  –  tabiiy  o'zandan  oqadigan  katta  suv;  Daryoliq  –  bir  zamonlar  daryo  oqqan 

soylik;  Darg'ot  –  suv  taqsimlagich  inshoot;  Denglz  –  O'zbekistonda  keng  maydonni 

egallagan suv havzasi (Orol dengizi); Jlg'a - jildirab oqadigan soy; Jo'ybor - ariqsoy, 

ariq soylar ko'p joy; Jo'yak - ikki pushta orasidagi ariqcha; Zax, zak (Xorazmda - zey) 

-  sernam  joy;  Kavsar  —  toza,  zilol  suv;  Kechik  -  kechuv  -  daryodan,  katta  soydan 

kesib  o'tiladigan  joy;  Kom  —  ariq  (Buxoro)  ;  Koriz  -  bir-birlari  bilan  yer  ostida 

birlashtirilgan  quduqlar,  yer  osti  kanali;  Ko'k  suv  –  zilol  suv,  tiniq  suv;  Ko'l  - 

kichikroq  tabiiy  suv  havzasi;  Kolmak  -  halqob  suv;  Nahr  -  katta  ariq;  Nova  -  suv 

oqadigan  ariq,  mol  suv  ichadigan  yog'och  ariq;  Ob  –  suv,  daryo,  soy;  Obxona  – 

quduq yonidagi hovuz; Sel – toshqin suv; Selbur — sel urib ketgan joy; Selxona — 

toshqin  suv  to'planib  qoladigan  soylik;  Soy  –  kichik  daryo;  Suv  –  tabiiy  suyuqlik; 

daryo,  soy  (tarixiy  asarlarda 

su 

varianti  ham  bor:  Ko'hak  suvi  –  Zarafshon,  Xo'jand 

suvi  –  Sirdaryo);  suv  ombrari  (obi  ombor)  –  ko'p  suv  to'planadigan  chuqur  joy; 

Tomchi  –  suvi  qoyadan  tomchilabgina  tushadigan  buloq;  O'kuz,  o'giz,  o'g'iz  –  katta 

oqar suv, daryo, 2) Amudaryoning qadimiy turkiy nomi; Qaymar buloq – suvi otilib 

---

qaynab chiqadigan buloq; Quduq - yer ostidan suv olinadigan chuqurlik. Quduqcha – 

quduq ko'p joy. 

3.

  Oronimlarga, 

tog'u  toshlargina  emas,  balki  re'lefning  salbiy  shakllari  - 

vodiylar, daralar, jarlikiar, soyliklar, o'yiqlar, shuningdek tekislik, past tekisliklar va 

qumliklar ham kiradi. 

O'zbekiston  yer  yuzasi  tekisliklar  va  adir-tog'  qismlardan  iborat.  Tekisliklar 

(shimoli-g'arbda) 

Turon  tekisligining 

bir  qismidir.  Orol  bo'yidagi  janubi-sharqda 

(Amudaryo  bilan  Sirdaryo  oralig'ida)  Qizilqum  cho'li  joylashgan.  Qizilqumning 

g'arbiy chekkasida 

Sulton Uvays 

tizmasi, markaziy qismida esa 

Bo'kantov, Tomditov, 

undan  janubda 

Muruntov, 

janubi-g'arbda  Quljuqtov  va  boshqa  pastak  tog'lar  bor. 

Qizilqumda  berk  botiqlar  va  soyliklar  ham  uchraydi  (Mingbuloq,  Oyoqog'itma 

botiqlari va boshqalar). 

O'zbekiston  hududidagi  tog'lar 

Tyanshan  va  Hisor-Oloy 

tog'  tizmasiga  kiradi. 

G'arbiy  Tyanshan  tizmalaridan 

Qorjontov,  Ugom,  Piskom,  Chotqol,  Qurama 

tizmalari  O'zbekiston  hududida.  Farg'ona  vodiysining  sharqida 

Farg'ona  tizmasi, 

janubida  Oloy  tizmasi  va  uning  g'arbiy  davomi  - 

Turkiston  tizmasi 

joylashgan. 

Turkiston tizmasining tarmog'i bo'lgan 

Molguzar 

tizmasi