S. V. Salahov 1946-cı ildə Naxçıvan

tutumluğunun  azalmasına  təsir  göstərən  digər  aktual 

problemlər 

sahəsində 

tədqiqatlar 

aparmışdır. 

Alimin 

tədqiqatlarında  istehsalda  istifadə  olunan  suyun  maya 

dəyərinin  aşağı  salınması,  bu  sahədə  təsərrüfat  mexanizmi- 

nin təkmilləşməsi,  su ehtiyatlannın regionlar və  sahələr üzrə 

optimal  paylanması  ilə  əlaqədar  su  təsərrüfatı  tikintilərinin 

səmərəli  variantlarla  həyata  keçirilməsinə  aid  problemlərin 

elmi eəhətdən əsaslandınlmış həlli öz geniş əksini tapmışdır. 

O,  tikinti  və  istismar  təşkilatlannın  təsərrüfat  fəaliyyətini 

qiymətləndirmək  üçün  yeni  sistem  göstəriciləri  işləyib 

hazırlamış,  ərazinin  təbii  iqlim  şəraitindən,  su  təsərrüfatı 

sistemlərinin  istismar  xərclərinin  səviyyəsindən,  relyef 

şəraitindən,  sistemin  texniki  vəziyyətindən  və  bir  kubmetr 

suyun  maya  dəyərindən  asılı  olaraq,  suya  elmi  cəhətdən 

diferensial  qiymətlərin  qoyulmasının  metodikasını  işləyib 

hazırlamışdır.

Professor  F.S.Adıgözəlov  Azərbaycan  Dövlət  Plan 

Komitəsi  Elmi-  Tədqiqat  İqtisadiyyat  İnstitutunda  işlədiyi 

dövr  ərzində  onun  tərəfındən  "Azərbaycan  SSR-də  su 

resurslanndan 

kompleks 

istifadə 

edilməsi 

və 

onun 

effektivliyinin  yüksəldilməsi",  "Kənd  təsərrüfatında  sudan 

istifadənin  iqtisadi  problemləri",  "1981-1985  və  1990-cı  ilə 

qədər  olan  dövrdə  Azərbaycan  SSR-də  təbiətin  mühafızə- 

sinin  kompleks  proqramı  və  təbii  resurslardan  səmərəli 

istifadə  olunması",  "2000-ci  ilə  qədər  su  hövzələri  və 

beşilliklər  üzrə  torpaqlann  meliorasiyası",  "1986-1990-cı 

illər və 2005-ci  ilə qədər olan  dövrdə regional  su ehtiyatlan, 

Azərbaycan 

SSR-də  Abşeron  iqtisadi  rayonunda  su

136

təminatınm  yaxşılaşdınlması"  kimi  mövzularda  elmi  işlər 

yerinə yetirilmişdir.

F.S.Adıgözəlov Azərbaycan Dövlət Plan Komitəsinin və 

Nazirlər  Sovetinin  tapşınqlanna  əsasən  respublikamızda  su 

təsərrüfatı  təyinatlı  çoxlu  obyektlərin  tikilib  istifadəyə 

verilməsini  elmi  cəhətdən  əsaslandırmışdır.  Bu  obyektlərin 

çox  hissəsi  tikilib  istifadəyə  verilmişdir  ki,  bu  da 

respublikamızda  elektrik  eneıjisi  istehsalım  artırmış,  yeni 

suvanlan  torpaqları  istifadəyə  verməklə  kənd  təsərrüfatı 

istehsalının həcmini və səmərəliliyini yüksəltmişdir.

F.S.Adıgözəlovun tədqiqatlan konkret nəzəri, metodoloji 

və  praktiki  problemlərin  həllinə  həsr  olunduğundan  geniş 

tətbiq  tapmışdır.  O,  Azərbaycan  Dövlət  Plan  Komitəsinin 

Elmi-Tədqiqat  İqtisadiyyat  İnstitutu  tərəfmdən  tərtib  olunan 

"Azərbaycan 

SSR-də 

1970-1990-cı 

illərdə  məhsuldar 

qüwələrin inkişafı və yerləşdirilməsinin əsas istiqamətləri və 

2000-ci  ilə  qədər  dövr  üçün  Azərbaycan  SSR-də  məhsuldar 

qüw lərin  inkişafı  və  yerləşdirilməsi 

sxemi"nin  əsas 

müəlliflərindən  biridir.  Onun  tərəfmdən  keçmiş  ittifaqda 

metodika  cəhətdən  ilk  dəfə  olaraq  müxtəlif su  ehtiyatlanna 

(quraq,  mülayim  quraq  keçən,  orta  sulu  keçən)  malik  olan 

iqtisadi  rayonlar üzrə  aylıq  su təsərrüfatı  balansları  illər üzrə 

yerinə yetirilmişdir.

F.S.Adıgözəlov  apardığı  tədqiqatlar  əsasında  1976-cı 

ildə  Azərbaycan  EA  İqtisadiyyat  İnstitutunun  ixtisaslaş- 

dınlmış  Elmi  Şurasında  "Sudan  səmərəli  istifadə  olun- 

masınm  və  mühafızəsinin  Naxçıvan  MSSR-də  məhsuldar 

qüwələrin  inkişafı  və  yerləşdirilməsinə  təsiri"  mövzusunda

137

---

dissertasiya  müdafıə  edib,  iqtisad  elmləri  namizədi  alimlik 

dərəcəsi almışdır.

1983-cü 

ildən 

Azərbaycan 

İnşaat 

Mühəndisləri 

Uniiversitetinə  dosent  vəzifəsinə  qəbul  olunmuş,  elmi 

tədqiqat  işləri  ilə  yanaşı,  tədris  metodiki  işlərlə  də  məşğul 

olmuşdur.  O,  yüksək  elmi  -  metodiki  səviyyədə  Sahənin 

iqtisadiyyatı,  Su  təsərrüfatı  və  hidrotexniki  tikintilərin 

iqtisadiyyatı  fənlərindən  mühazirə  və  məşğələ  dərslərini 

aparmış,  tədrisin  bir  sıra  digər  məsələlərilə  əlaqədar  işlər 

yerinə yetirmişdir.

Azərbaycan 

Memarlıq 

və 

İnşaat 

Universitetində 

professor  F.S.Adıgözolov  elmi  tədqiqat  işləri  ilə  tədris 

işlərini 

əlaqələndirməklə 

dərs  vəsaitləri  və 

metodik 

göstərişlər hazırlamışdır, vermişdir.

F.S.Adıgözəlov  Memarlıq  və  İnşaat  Mühəndisləri 

Universitctində  işlədiyi  müddət  ərzində  tələbələr  üçün  iki 

dərs  vəsaiti,  həmçinin  diplom  və  buraxılış  işləri  üzrə 

layihələrin  iqtisadi  cəhətdən  əsaslandınlmasına,  məşğələ 

dərslərinin  apanlmasına  dair  çoxlu  metodiki  göstərişlər  çap 

etdirmiş,  tədris  etdiyi  fənlərin  əsas  proqramlannı  işləyib 

hazırlamışdır.

F.S.Adıgözəlovun  1990-cı  ildə  Azəməşr  tərəfindən  çap 

etdirdiyi  digər  əsəri  "Sudan  istifadənin  sosial-iqtisadi 

səmərəliliyi  problemlərinə  həsr  olunmuşdur.  İqtisad  elmləri 

doktom  Nəbi  Nəbiyevin  "Azərbaycan  xalq  təsərrüfatı" 

jumalınm  1990-cı  il  10-cu  nömrəsində  "Su  həyat  və 

istehsalın  inkişafı  deməkdir"  başlıqlı  rəyində  müəllif 

tərəfındən  xalq  təsərrüfatınm  müxtəlif  sahələrində  suya 

iqtisadi  bir  kateqoriya  kimi  baxıldığı  və  onun  səmərəlilik

138

göstəricilərinin  elmi  cəhətdən  işləyib  hazırladığı  təsərrüfat 

mexanizminin  təkmilləşdirilməsinə  dair  verdiyi  təkliflər 

əsasmda  su  itkisinin  qarşısınm  alınması,  sudan  səmərəli 

istifadənin əsaslandmlması göstərilir.

F.S.Adıgözəlov  respublikamızda  bir  sıra  institutlarm 

ixtisaslaşdınlmış  müdafıə  və  elmi  şuralannm  üzvü  kimi  də 

fəaliyyət  göstərmişdir. 

1994-ci  ildən  Azərbaycan  EA 

Coğrafıya  instimtunun  ixtisaslaşdınlmış  doktorluq  disserta- 

siyası  üzrə  Müdafıə  Şurasınm,  1995-ci  ildən  isə  Elmi- 

Tədqiqat  Kənd  Təsərrüfatınm  İqtisadiyyatı  və  Təşkili 

İnstitutunda  namizədlik  dissertasiyalan  üzrə  ixtisaslaş- 

dınlmış elmi şuralann üzvü olmuşdur.

F.S.Adıgözəlov  həmçinin  1991-1997-ci  illərdə  Elmi- 

Tədqiqat  Su  Problemləri  institutunun, 

1994-cü  ildən 

(ömrünün  sonuna)  kimi  isə  Azərbaycan  Elmi-  Tədqiqat 

Hidrotexnika  və  Meliorasiya  İnstitutunun  elmi  şurasınm 

üzvü kimi  su təsərrüfatı  sahəsində bir çox  elmi  problemlərin 

müzakirəsində yaxından iştirak etmişdir.

1995-1998-ci  illərdə  Respublika  Təhsil  Nazirliyinin 

Tikinti və Memarlıq sahəsində Metodik Şuramn,  1994-1997- 

ci  illərdə isə Respublika Elm və Texnika Komitəsinin Tikinti 

və  Memarlıq  sahəsində  Ekspert  Şurasınm  üzvü  kimi  də 

tikinti  işlərinə aid bir sıra problemlərə öz fıkrini bildirmişdir.

F.S.Adıgözəlov  uzun  müddət  apardığı  tədqiqat  işlərini 

yekunlaşdıraraq,  "Aqrar  sənaye  istehsalında  su  resurslann- 

dan 

istifadənin 

effektivliyi" 

mövzusunda 

doktorluq 

dissertasiya  işini  başa  çatdınb,  onu  1990-cı  ildə  Azərbaycan 

EA  İqtisadiyyat  İnstitutunun  Elmi  Şurasında  müvəffəqiy- 

yətlə müdafıə  etmişdir.  SSRİ Ali Attestasiya  Komissiyasının

139

---