1-rasm. Vibratsiyani so’ndirish qurilmalari. a-prujinali; b-rezinali; v-vibratsiyali opora; 1-sterjen, 2-fiksator, 3-prujina, 4-opora, 5-rezina, 6-qopqoq, 7-sozlovchi vint, 8- gayka, 9-plastik prujina, 10-qattiqlik qirrasi, 11-friksion aylana, 12-teshik, 13,15-asosiy amortizator, 14- suyuq ishqalanish amortizatori
Dinamik tebranish mashinalari o'rnatish tomonidan amalga oshiriladi va massasi hisoblangan poydevorlar uchun agregatlar asosiy taglikning tebranishlar amplitudasi 0,1-0,2 mm dan oshmasligi kerak va alohida qurilmalar uchun − 0,005 mm maksimal chegarasi hisoblanadi
3 Istalgan avtogeneratorning ish prinsipi elektromagnit induksiya hodisasiga asoslangan. Agar mis simdan magnit oqimi o‘tsa, u holda oqim o‘zgarishi bilan g‘altakning uchlarida elektr toki hosil bo‘ladi. O‘zgaruvchan kuchlanish olish uchun o‘ram olinadi. Bu o‘ramdan o‘zgarmas tok oqib o‘tadi va magnit oqimini generatsiyalaydi. Avtomobillardagi bunday qurilma statordeb ataladi. Stator o‘ramlariga o‘zgaruvchan elektr toki beriladi. Iste’mol manbayi bo‘lib, generatorning elektr toki hisoblanadi. Tashqi energiya manbayi hisobiga elektr energiyasi ishlab chiqaruvchi yoki energiyani bir turdan ikkinchi turga o‘zgartiruvchi qurilmaga generatordeyiladi. Generatorlar, elektr generatorlari o‘zgarmas tok, o‘zgaruvchan tok generatorlariga bo‘linadi.
Generator tushunchasi o‘zgaruvchan va o‘zgarmas tok elektr mashinalariga ham, elektr tebranishlarini hosil qiluvchi asboblarga ham bir xil qo‘llaniladi. Birinchi holda mexanik energiya elektr energiyasiga aylantirilsa, ikkinchi holda manbaning elektr energiyasi ma’lum chastotali, kerakli shakl va quvvatli tebranishlar energiyasiga aylantiriladi. Generatorlar radio uzatish, radio qabul qilish va television qurilmalarda, o‘lchov texnikasida, turli texnologik jarayonlarda, fan va texnikaning turli sohalarida qo‘llaniladi. Ular yordamida ko‘plab elektrotexnika va radioelektronika qurilmalari yaratilmoqda. Impulslar generatori kuchlanish yoki tok impulslari hosil qiladigan qurilma. Hosil bo‘ladigan impulslar muddati.
(1 s. dan 10 ne.gacha), takrorlanish chastotasi (0,1 Gs. Dan 100 MGs.gacha), generatsiyalanadigan tebranishlar shakli (to‘g‘ri to‘rtburchak, o‘tkir uchli, arrasimon va boshq.) bo‘yicha farqlanadigan bir necha turi bor.
Impulslar generatorining bir kanalli (bir chiqishli) va ko‘p kanalli (ikki va undan ortiq chiqishli) qilib ishlab chiqariladi. Bunda chiqish signallari turli qutbli va darajali bo‘ladi. Impulslar generatorida tebranish konturi bo‘lmaydi, impulslar elektron klapanlarning ochilib-yopilib turishidan hosil bo‘ladi.
Klapanlar sifatida transformator, elektr lampa yoki diodlar ishlatiladi. Elektron klapan berk vaqtida energiya yig‘iladi, ochilishi bilan tashqi zanjirga impuls shaklida uzatiladi.
Impulslar generatori radiotexnika va radioelektron apparatlarda, radiolokatsiya va hisoblash texnikasida qo‘llaniladi.
Dostları ilə paylaş: |
