Seçilmiş əsərləri, I CİLD
195
idi.
Ca
vad Əmirxanlının fikri uzaqlarda gəzib-dolaşır, düşdü-
yü dolanbac labirintl
ərdən çıxış yolu axtarırdı. O, son vaxtlar
B
əyazla hər görüşdən sonra çətin suallar qarşısında qalırdı.
Hiss edir
di ki, qızın onunla xudahafizləşib bir göz qırpımında
qeyb olma
sı heç də ani bir vaxtda baş vermir; yəni qız “uçub”
gets
ə də, əvvəl dayandığı yerdə bir müddət onun izləri qalır;
yox, buna heç “iz” d
ə demək olmazdı; bu, qəfil qopan küləyin
qum, toz, kül v
ə ya un topasını sovurub havaya qaldırmasına
b
ənzəyirdi; küləyin sovurduğu topanın qalığı ani vaxt ərzində
yerd
ə qalsa da, son məqamda güclü qasırğa onu da havaya da-
ğıdır.
Ca
vad Əmirxanlı son vaxtlar göz qoyub müşahidə etdiyi
s
əhnələri bir daha özü üçün müəyyənləşdirməyə çalışırdı. Bə-
ya
zın təkcə gedişi deyil, elə qəfildən peyda olması da ona elə
h
əmin qum dənələrini xatırladırdı; amma bu halda, yəni qız gə-
l
ən zaman əks proses baş verir, sanki qum dənələri üst-üstə qa-
la
nıb bir yerə topalanırdı. Bir sözlə, qızın gəlişi və gedişi kiçik
z
ərrələrin qısa zamanda səpələnməsi və toplanması kimi qiy-
m
ətləmdirilə bilərdi.
Mü
şahidələr nəticəsində ağlına gələn fikirlərin dəqiqliyini
v
ə səhihliyini yoxlamaq belə bir mühitdə onun imkanı xaricin-
d
ə idi.
Ca
vad Əmirxanlı hələ gənclik çağlarından elektromaqnit
dal
ğaları vasitəsi ilə ötürmələrin gələcəkdə yeni keyfiyyət halı-
na keç
əcəyinə inanırdı. Bunun ən yaxşı nümunəsi kimi foto və
tele t
əsvirlərin ən uzaq məsafələrə, hətta kosmosdan yerə ötü-
rülm
əsidir.
H
əmin təsvirlər ən kiçik zərrələr şəklində bir məkandan
dig
ərinə ötürülür və lazım olanda bərpa edilərək əvvəlki, ilkin
v
əziyyətinə qaytarılır. Bəs insan orqanizmi nə üçün həmin
t
əsvirlər kimi hüceyrələrə bölünərək bir yerdən başqa yerə
ötürülm
əsin? Sonra həmin hüceyrələr nə üçün təzədən eyni
qaydada “topl
anıb” bərpa edilərək öz əzəlki vəziyyətinə
qaytarılmasın? O, bu suallara kimdən cavab ala bilərdi?
Firuz Mustafa
196
Cavad Əmirxanlı, adətən, qıza artıq-əskik suallar vermək
ist
əmir, daha çox onu, onun hərəkətlərini sakitcə müşahidə
etm
əyə üstünlük verirdi.
O, dey
əsən axtardığı bəzi suallarına cavabını tapmaq
ərəfəsində idi. Bəs görəsən bu anlarda Bəyaz nə barədə
düşünürdü?
Sanki kiprikl
ərindən daş asılmışdı, yuxu dənizi Cavad
Əmirxanlını öz qoynuna çəkirdi.
O, güzgüd
ə öz əksi ilə üzbəüz dayansa da fikri uzaqlarda
idi. Mağaradan necə çıxdığını hələ özü üçün tam aydınlaşdıra
bilmirdi. Bir yandan da bütün bu baş verənlərin həqiqət
olmağına olan inamı sarsılmaqda idi. “Bu, nə yuxu təki
yuxudur, n
ə də... Yox, bu, heç doğruya, həqiqətə də oxşamırdı.
B
əlkə mənim başım pozulub, bəlkə ağlım azalıb. Mən yerin
altindan nec
ə çıxdım axı? Əvvəlcə Bəyazla əl-ələ tutub vadiyə
çıxdıq. Sonra... Sonra otların üstündə yanaşı uzandıq. O,
m
ənim əlimdən tutdu. Sanki bədənimi eliktrikə caladılar.
Sonra... Yox, sonrasını xatırlamıram. Yadımda qalan təkcə
odur ki, o mağaraya girəndə də, oradan çıxanda da ilanların
arasında idim. Hələ belimə dolanan nəhəng haçadil... Əgər
gördükl
ərim yuxu idisə, bəs onda indiyəcən sızıldayan dizim-
dirs
əyim harada cızılıb? Yox, mən mağarada olmuşam...
Amma indi evd
əyəm. Buna şübhə ola bilməz. Bax, güzgüdən
m
ənim üzümə arsız-arsız baxan da mən özüməm”.
K
ənddə yaşadığı müddət ərzində Cavad Əmirxanlının
solğun bənizinə sanki təzədən qan gəlmişdi. Ürəyinin ağrıları
ötüb kecmişdi. O, hiss edirdi ki, zəif bədəni günü-gündən
möhk
əmlnməkdədir.
Havalar get-ged
ə isinirdi.
K
ənddə yaşayan qohumlarından ona baş çəkməyə gələnlə-
rin sa
yı da get-gedə azalmağa başladı. Son günlər isə, ümumiy-
y
ətlə, onun qapısını döyüb kef-əhvalını soruşan bir adam da
yox idi. Buraya g
əldiyi ilk vaxtlar görüşünə can atanlar, deyə-
s
ən, indi ondan uzaq gəzməyə çalışırdılar. Çox güman ki, təc-
Seçilmiş əsərləri, I CİLD
197
rüb
əli, çoxbilmiş kənd əhli, həmyerlilərinin xeyrə-şərə yarayan
adam olma
dığını dəqiq öyrənib biləndən sonra, öz iş-gücləri ilə
m
əşğul olmağa daha çox üstünlük vermişdilər.
H
əmyerliləri ilə söhbət əsnasında Cavad Əmitxanlı özü
üçün b
əzi mətləbləri aydınlaşdıra bilmişdi. Sən demə, həqiqə-
t
ən bələdiyyə sədrindən heç bir şey asılı deyilmiş. Bu son illər-
d
ə kəndin bütün torpaq sahəsi rayon rəhbərlərinin nəzarəti altı-
na keçib
miş. Rayondakı hər vəzifə adamına müəyyən bir ərazi
pa
yı ayrılıbmiş. Yəni bütün bu bölgə az qala başdan-başa özəl-
l
əşdirilmişdi. Yuxarıdan aparılan bölgü nəticəsində Çaparlının
v
ə bir neçə ətraf kəndin yararlı torpaq sahələri isə bu yerlərin
hörm
ətli bir tayfasının payına düşüb; bu hörmətli tayfanınsa
əsas nümayəndələri, deyilənə görə, Həmzə və Cəmşid Çaparlı-
lar idi. Q
əribə idi, burada Çaparlıların adı pıçıltı ilə çəkilirdi;
sanki adamlar öz h
əmyerlilərinin adını dilə gətirməkdən ehtiyat
edir, ç
əkinir, qorxurdular.
Ca
vad Əmirxanlı, Cəmşidi düz-əməlli tanımırdı. Amma
C
əmşidin atası Həmzə Çaparlı onun uşaqlıq və gənclik tanışı
idi. Cavad h
ələ o illərdən Həmzəni daxilən xoşlamırdı. Elmi
mü
əssisələrin birində çalışan, amma elmi fəaliyyətdən daha
çox, v
əzifəli adamların məclislərində tamadalıqla məşğul olan
H
əmzə Çaparlı bəlağətlə danışan, yeri gələndə mahnı oxuyan,
r
əqs edən, hər yerdə özünü gözə soxan nikbin ovqatlı bir adam
idi. Bu öt
ən illər sanki Həmzə Çaparlıdan yan keçmişdi. O, gü-
nü-günd
ən cavanlaşmaqda idi.
Ca
vad Əmirxanlı həmyerlisi Həmzə Çaparlını arabir şə-
h
ərdə keçirilən toy-yas məclislərində görür, lakin bütün hallar-
da heç özü d
ə bilmədən nə üçünsə bu ünsiyyətcil adamdan
uzaq qaçma
ğa çalışırdı. Onun Həmzədən daxilən zəhləsi gedir-
di. Amma bunun s
əbəbi hələ Həmzə bir yana, heç Cavad Əmir-
xan
lının özünə də məlum deyildi.
N
əhayət, kənddəki uzaq qohumları onu dilə tutub Həmzə
Çapar
lının yanına getməyə, el ağsaqqalından məsləhət almağa
ra
zı saldılar. Deyilənə görə, bu tərəflərdə torpağın, meşənin,
h
ətta bulaqların, yəni mineral və adi suların alış-satışı yalnız
Dostları ilə paylaş: |