SeçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Yüklə 4 Mb. Pdf görüntüsü
|
Niyə elektrik buraxıblar ki? Saqqallı oğlan: Kafərlər buraxıb - dedi - Qorxurlar ki, o tayın adamları qaçıb bi- zim tərəfə keçər. Sürücü: - Ac itlərdi də - dedi - gecə hamısmın leşin yığışdırıb yandıracaqlar. Məlik ətraflara baxır, amma heç yeri tanımırdı. Məftil çəpərlərin arxasmda şumlanmış neytral sahə, sahədən o yana sağda rəngbərəng reklamların latın həfrlriylə yazılmış mətnlərinə görə buranın Baku siti olduğunu müəyyənləşdirmək olardı. Sol tərəf zülmət qaranlıq idi: Bu tərəf Badi-Kubədir? Saqqallı oğlan: Xeyr ağa, xeyr. Bu tərəf də kafərlərin şeytan yuvasıdır. Özləri Bəkinski qəmuna deyirlər. Bizim Behişti Badi-Kubəmiz irəlidədir. Birdən Məlik Suraxanı yolunu tanıdı - Bu Suraxanı yoludur - dedi - eləmi? Şofer: - Bəli ağa, ora Surə xanədir. Məlik köksünü ötürdü: - Uşaqlıqda burda yaşamışam - dedi - Evimiz Atəşgahm yanında idi. Sürücü: - Harda? - deyə xəbər aldı Saqqallı oğlan: - Atəşpərəstlərin bir yeri vardı - deyə izah etdi. Məlik: - İndi durmur Atəşgah? Oğlan: - Yox, söküldü - dedi - müsəlman kişvərində kafər bütxa-nəsinə nə hacət? Taksi bağlı şlaqbaumun qarşısında dayandı, polis xidmətçisi onla-ra yanaşdı, hər üçü sənədlərini göstərdi, polis: - Xeyli xub. Xeyri şəb - deyə şlaqbaumu qaldırdı. Saqqallı oğlan: - Ağa, Behişti Bad-Kubəyə xoş gəldiniz, səfa gətirdiniz - dedi. Qarşılarında böyük bir qafilə irəliləyirdi - arabalar, arabaların ar- dından piyada gedən xeyli adam. - Bunlar kimdi, hara gedirlər gecənin bu vaxtında?. Sürücü: - Yanardağa - dedi. Məlik maşmın qabaq güzgüsündə gördü ki, saqqallı oğlan sürü-cüyə məzəmmətlə baxır. Saqqallı oğlan: - Xeyr ağa - dedi - şofer bəradərimiz düz buyur-madı, bunlar Nardaran pirinə ziyarətə gedirlər. Gecəykən yola çıxıb-lar ki, sübh namazına ora çatsınlar. Məlik Nardaranın buralardan xeyli uzaq olduğunu xatırladı: Bu qədər yolu piyada gedəcəklər? Ağa bilir ki, ziyarətə piyadə getməyin savabı daha əfzəldi. Taksi qafıləni ötüb keçdikcə faraların işığmda Məlik arabalara yüklənmiş qazanlara diqqət elədi. Saqqallı oğlan sürücüyə: - “İrşad” mehmanxanasına sür - dedi Məlik dünyagörmüş adam idi. Elə birinci addımdan duymuşdu ki, bu saqqallı oğlanı onu güdmək üçün göndəriblər, amma görünür çox naşıymış, özünü çox tez faş etdi, yoxsa “İrşad” otelinə düşəcəyimi bi-lirsə də dilindən qaçırmazdı. - Nə bildiniz ki, mənə “İrşad” otelində yer ayırıblar - deyə soruş- maqdan özünü saxlaya bilmədi. Şofer: - Tək bir mehmanxana var da - dedi. Saqqallı oğlan yenə şoferə məzəmmətlə baxdı: - Yox - dedi - başqa yerlər də var, amma fıkr elədim ki, sizin kimi alicənaba yaraşan “İrşad” olar. Yoxsa bir qələtim var? - Yox, düz deyirsiz, “İrşad”da yer ayırıblar mənimçün. Bağışlay-m, tanış olmadıq, mənim adım Məlikdir, Məlik Məhmədoğlu, jumalistəm - qoy yazıq pis vəziyyətdə qalmasm - deyə düşündu, güya özüm haqqında bu məlumatları mən özüm verirəm ona, hərçənd ki, yəqin hamısım bilir. Saqqalh oğlan: - Çox xoşhaləm - dedi - sizin kimi məruf vo namdar insanla tanış olmağa. Mənim ismim İmamquludur. İmamqulu Bəhbəhani. Taksi artıq şəhərin yarıqaranlıq küçələriylə irəliləyirdi, birdən Məlik diksindi - taksilərinin faralarıyla işıqlandırılmış yanıq-uçuq bi-nanı tanımışdı - bu keçmiş İsmailiyyə - Akademiya binası idi. Bina-nın yalnız divarları qalmışdı, çərçivələri yanıb kösöy olmuş pəncərə-ləri skeletin, ölü kolləsinin oyuq göz çuxurlarım andırırdı. - Bura niyə bu gündədi? İmamqulu: - O məlum məğşuşat günlərində kafərlər xakisar elə-yib buranı - dedi. Məlik: - Dur, dur - deyə həyəcanla səsləndi - İsmailiyyo binası-nın yanındakı yer bom boş çöllük idi - axı burda bir bina da vardı - əlyazmaları olan bina. İmamqulu: - Ağa, səd heyf, şuriş zamanı o bina da, bu xiyabanda-kı çox bina da yandı - dağıldı. Necə yandı, bəs əlyazmaları? Ağa, səd heyf, bina yananda əlyazmaları salim qalarmı? Məlik başını tutdu: - Aman Tanrım, bütün tariximiz, keçmişimiz o yazılarda idi. Ağa, siz bərgüzidə fərhəng adamısız, ehsasatınızı başa düşürəm. Amma çi faidə? Qəzavü-qədər beləymiş. Leyk mürur zaman xeyli ye-ni kitab nəşr olunub. Elə bu günlərdə ağayi Kəsrəvinin bütün kitabla-rı çıxdı. - Birdən nə isə yadma düşmüş kimi dedi: - Söz yerinə çəkər, heç bilirsiz bu hansı xiyabandır? Təxmin edirəm, bir vaxt bura Nikolayevski, sonra Kommunist, sonra da İstiqlaliyyət küçəsi adlanıb. İmamqulu məmnun gülümsədi: İndi Əhməd Kəsrəvi xiyabanıdır. Bizim həqiqi mənşəimizi təy-in edən alimi-büzürgün naminə. Taksi adı neçə dəfə dəyişən, binaları dönə-dönə yanıb dağılan bu talesiz küçəylə irəliləyirdi. Məlik xatırladı ki, burada gözəl bir bağ var-dı. İndi tamamilə bom boş, ağacsız bu sahəni yalmz yanındakı Filar-moniya binasma görə tanıya bildi. Şükür, deyəsən Filarmoniya saiamat qalıb. Amma buranın indi məhz Filarmoniya olmasından şübhəliydi. Filarmoniyam göstərib: - Ora nədir? - soruşdu. İmamquiu və sürücü eyni vaxtda:- Cümə məscidi - dedilər. İmamqulu əlavə etdi: - Behişti Bad-Kubənin ən böyük məscididir. Sübh əzanını onun minarəiərindən çəkəndə eşidəcəksiz, “İrşad” meh-manxanası bura lap yaxındır. Mehmanxanamn qabağına gəlib çatdılar. Sürücü Məliyin çantasını götürdü. İmamqulu da maşından düşdü: - Ağayi Məlik - dedi - icazə verin xidmətinizdə olum. Məlik cibindən dollar çıxarıb sürücüyə vermək istəyəndə İmam-qulu: Ağa, o şeytan pulunu qəbul etməz - dedi - heç narahat olmayın, verdim - dedi. Mehmanxananın inzibatçısı - saqqalı ağarmış kişi yuxulu gözləri-ni ovuşdura-ovuşdura Məliyin pasportunu aldı, ərəb əlifbasıyia anke-ti uzatdı ona. Məlik admı yazmağa başlamışdı ki, çiyninin arxasından ona baxan İmamqulu: - Ağa, şeytan əlifbasıyla yazmaq qəvaidə ziddir- dedi. Ərəb əlifbasıyla doldurmaq lazımdır? İslami əlifbayla Məlik: - Mən ərəb... e... islami əlifbayla oxuya bilirəm, amma heyf ki, yaza bilmirəm - dedi. - Siz heç rəncidə olmayın, mən yazaram. Adı, soyadı, doğum ili, doğum yeri - Məlik bir-bir bunları İmam-quluya diktə etdikcə duyurdu ki, bütün bu məlumatları İmamqulu elə onun özü qədər bilir. Nəhayət, formal işiər bitdi. İnzibatçı açarı Məliyə uzadıb: - şuma-rə 12- dedi. İmamqulu Məliyin çantasım götürüb onu ta ikinci mərtəbəyə, otağının qapısına qədər ötürdü, içəri girib bir nəzər də atdı, sonra: - Şəb - xeyir - dedi - Allahın inayətiylə inşallah yenə görüşərik. Məlik saatına baxdı. Dördə on beş dəqiqə işləyirdi. Yerli vaxtla al-tıya. Yerli vaxt!.. - acı-acı düşündü - doğma şəhərimin vaxtına yerli vaxt deyirəm. Əlbəttə belə erkən saatda Aypəriyə telefon edə bil- məzdi. - Bıy - otağa göz gəzdirdi - heç telefon da yoxmuş ki... Səhər açılsın, düşüb aşağıdan zəng edər. Yatağına girdi və bu uzun günün bütün qarabasma kimi görünən təəssüratlarından sonra daş kimi yatdı. İmamqulu düz deyirmiş. Səhərisi gün də bir-birini gördülər. Mə-lik səhər otelin birinci mərtəbəsinə enəndə İmamqulu Bəhbəhani yumşaq divanda bardaş qurub oturmuşdu. Məliyi görüb ayağa qalxdı. - Ağa, sabahmız xeyir. Dedim hər halda qəribsiniz. Bəlkə yardıma ehtiyacınız oldu. Qulluğunuzda amadəyəm. Məlik: - Sağ olun - dedi - bir çay içmək pis olmazdı. - Əlbətməkin, əlbətməkin. Kiçik çayxanaya keçdilər. Saqqallı xidmətçi qabaqlarına çay-çö-rək gətirdi. İmamqulu əlindəki qəzeti Məliyə uzatdı: - “Siratül-müs-təqim” rüznaməsidir - dedi - baxırsız? Məlik: - Sonra baxaram - dedi - qəzetin birinci səhifəsindoki bö-yük şəkli göstəriib: - Ağayi Müşteyiddi? - deyə xəbər aldı. İmamqulu: - Bəli - dedi - Ali müşteyidimiz zişan ağayi Ba-dikübeyidir. Möüzəsi nəşr olunub. Bu axşam İman televizionunda da bəmaməsi var, vaqiən arif-bəsər, əhli ürfandır. Elmi - əbdanda da, el-mi ədyanda da bibədəl zatdır. Manəndi yoxdur. Məlik haçansa klassik ədəbiyyatdan bildiyi, amma az qala unut-duğu fars-ərəb sözlərini İmamqulunun dilindən ölçüsüz-biçisiz eşit-dikcə: - fağır dilimiz - deyə düşünürdü - gör nə günə qalıb ki, bu Azərbaycan balası iki cümləni təmiz ana dilində deyə bilmir. Məlik artıq aydın dərk edirdi ki, burada, bu Behiştdə qaldığı bütün müddət ərzində İmamqulu onun yaxasından əl çəkən deyil, hər addı-mını qarabaqara izləyəcək. Arvadıyla görüşmək istəyini do biləcək, Yüklə 4 Mb. Dostları ilə paylaş:
|