SeyidovV. M., Kerimova K. Geof sullary ve interpretasiya pdf

Neytron-neytron karotajı

NNK üsulu itisüratli neytronlar manbayi ila süxurlar şüalandıran zaman yaranan istilik, yaxud istilik üstü neytronla- rın sıxlığının öyranilmasina asaslanır. Tacrübada NNK-nın iki modifikasiyasından istifada olunur:

1. 
   İstilik neytron-neytron karotajı (NNKi);
   
2. 
   İstilik üstü neytron-neytron karotajı (NNKiu).
   

NNK -da quyu kasilişi boyunca istilik neytronlannın sıxlığı,
NNK:»-da istilik üstü neytronların sıxllğı qeyd edilir.
NQK üsulundan farqli olaraq NNK üsulunda quyu cihazında istifada edilan detektor istilik neytronlar indikatorundan ibarat olub üç flüorlu bor (BF ) birlaşmasinin buxarı ila doldurulmuş qazboşaldıcı sayğac şaklindadir.
Lay sularının va gil mahlulunun minerallaşma daracasi
C û 15 q /f . (NQK-60, DRST-3 quyu divarında, C —— C, —— 0, ayrinin şifri -

Şakil 5.34. Neytron üsullarının göstaricilarinin (I ) su

ila tam doymuş ahangdaşının masamaliyindan (K„ ) aslılığı

İstilik üstü neytronları qeyd etmak üçün ^sayğaclar _0,5 mm qalınlıqlı kadmium va parafin ekranla örttllür. Kadmium istilik neytronlarını udub sayğaca yalnız istilik tlstll neyt- ronlarını buraxır. İstilik üstü neytronlar isa hidrogenli parafinda zaifladikdan sonra sayğacda qeyd olunurlar.

NNKi — üsulunda zondun uzunluğu 30 — 40 sm, NNKi«
üsulunda isa 25 —40 em taşkil edir.
İstilik üstü NNK-nın göstaricisi mühitin hidrogenliyi ila saciyyalandiyi halda, istiliya göra NNK-nın göstaricisi mühitin hidrogenliyindan başqa, ham da milhitda anomal böyük udma xassali elementlarin, ilk növbada xlorun olması ila müayyan edilir.
İstilik üstü NNK-nın istiliya göra NNK-dan üstiln ca- hati onun göstaricilarinin süxurların litoloji tarkibindan va mtl- hitda xlorun miqdarından az asılı olmasıdır. Bu sababdan da, NNK-İ üsuluna göra süxurların masamaliyini yllksak daqiqlikla tayin etmak olur. Xüsusila süxurun gilliliyi 15 % -i aşmadıqda naticalar daha daqiq alınır.
istilik neytronlarının sıxlığlna süxurların udma xassalari böyük tasir göstarir. NNKi tlsulu mühitda xlorun miqdarına çox hassas olduğundan alınan naticalar lay sularından va qazıma mahlulundan kaskin asılı olur.
NNK-iÜ üsulunun göstaricisi praktiki olaraq istilik neytronlarını udmaq üçiin mtlhitdaki yüksak en kasiyina malik elementlardan (o cümladan xlordan) asılı olmur. Odur ki, NNK-iÜ -nın göstaricilari NNK-İ va NQK üsullanna nisbatan süxurun hidrogenliyi ila daha sıx alaqada olur. Lakin, NNK- iÜ—nın tadqiqat radiusu çox kiçik olduğundan üsul geniş tatbiq olunmur.