57
B
irinchi jahon urushi dunyoning siyosiy
xaritasini oʻzgartirib yubordi va xalqa
-
ro munosabatlarga katta taʼsir koʻrsatdi.
Germaniya, Avstriya-Vengriya, Rossiya va
Usmoniylar imperiyalari tarqalib ketdi. Urush
tugashi bilan gʻolib davlatlar xalqaro muno
-
sabatlarda yangi tartib oʻrnatish,
urushdan
keyingi dunyoning qiyofasini belgilash uchun
Parijga yigʻildilar.
Parij yaqinidagi Versal saroyida
1919-yil 18-yanvardan 1920-yil 21-yanvargacha
27 davlat vakillari ishtirokida tinchlik konferensiyasi boʻlib oʻtdi. Konferensiya jarayonida
-
gi uzoq kurashdan soʻng Germaniya bilan sulh shartlari kelishildi.
1919-yil 28-iyunda
Germaniya
Versal tinchlik shartnomasi
ni imzoladi. Shartnomaga koʻra, Germaniya
Birinchi jahon urushi boshlanishi uchun yagona javobgar davlat deb eʼlon qilindi.
Urush liberal-demokratik davlatlar mavqeyini kuchaytirib yubordi. “Urushning
maqsadi – dunyoni demokratiya uchun xavfsiz qilish”
, deya taʼkidlashdi. Shundan ke
-
lib chiqib, 1919-yili xalqaro tashkilot – Millatlar Ligasi tashkil qilindi.
Jahonda tinch lik
uchun kurash, xalqlar oʻrtasida hamkorlik va xavfsizlik masalalari Millatlar Ligasining
asosiy vazifalari qilib belgilandi.
Magʻlub davlatlar – Germaniya va Turkiyaning mustamlakalari gʻolib
davlatlar
tomonidan boʻlib olindi. Buni
qonuniylashtirish uchun
Dostları ilə paylaş: