Sinf: 8- sinf Fan

Sana: «___» _____________ 201__ y.

Sinf: 8-« » sinf

Fan: «Algebra»

Darsning mavzusi: NISBIY XATOLIK

Dars soati: __ soat (___ minut).

Darsning maqsadi:

• 
  ta’limiy (bilim, ko’nikma va malakalarini shakllantirib borish) – dastlabki ma’lumotlarni va mavzu materiallarini qabul qilish, ular haqida fikr yuritish;
  
• 
  tarbiyaviy (axloqiy sifatlarni shakllantirish) – ishontirish; xulqi ustidan nazorat; faol mustaqil ishlash; mustaqil ishni bajarishda vaqtni to‘g‘ri taqsimlash; javobgarlikni his qilish; mehnatsevarlik; yakka tartibda va guruhlarda hamkorlikda ishlash; raqibni hurmat qilish; kelishuvchanlik; bir to‘xtamga kelish; diqqatni jamlash; sarishtalik;
  
• 
  rivojlantiruvchi (axloqiy fazilatlarni rivojlantirish) – darslik bilan ishlash; ijodiy namuna; tahlil; taklif; xulosa; tanqidiy qarash; xususiydan umumiyga o‘tish; umumlashtirish; nazariy, mantiqiy va analitik fikrlash; ijodiy yondashish; ta’lim texnologiyasi elementlaridan va Internetdan samarali foydalanish.
  

Darsning turi: so’rash; tushuntirish; shakllantirish; mustahkamlash; rivojlantirish; umumlashtirish; tahlil; nazorat; uyga vazifa.

Darsda foydalaniladigan metodlar: noan’anaviy, zamonaviy, interfaol, ana’naviy.

Darsda foydalaniladigan jihozlar:

• 
  texnik ta’minot (kompyuter va multimediali vositalar);
  
• 
  dasturiy ta’minot (kompyuter dasturlari (masalan, grafiklar chizish; shakllar yasash; standart masala va mashqlarni yechish);
  
• 
  didaktik materiallar: amaliy mashqlar; variantlari; tarqatma materiallar.
  
• 
  ko’rgazmali vositalar: plakatlar; yasama shakllar; jadvallar; prezentatsiyalar.
  

Darsning o‘quv vositalari: o’quv dasturi; taqvim-mavzu reja; darslik; uslubiy qo‘llanma; dars ishlanmasi (konspekt).

Darsning tarkibiy qismlari:

tashkiliy qism (salomlashish; davomat; ko'rgazmali vositalarni hozirlash); o’tilgan mavzuni takrorlash (blits-so’rov; uy vazifalarini tekshirish, mustahkamlash va hokazo); yangi mavzuni tushuntirish; yangi mavzuni mustahkamlash (masala, mashqlar va mustaqil ishlarni bajarish (ta’lim texnologiyalari elementlari yordamida)); mavzuni o’zlashtirish darajasini tekshirish va baholash; xulosa va uyga vazifa.

- 2 min. - 10 min. - 10 min. - 15 min. - 5 min. - 3 min.

Darsning borishi:
1. Tashkiliy qism – salom-alik qilish, davomatni tekshirish, zarur ko’rgazmali qurol va jihozlarni darsga hozirlash;
2. O’tilganlarni takrorlash va yangi mavzuni boshlashga hozirlik – yangi mavzu bilan bog’liq o’tilgan dars mavzularini takrorlash; o’quvchilarning yangi
mavzuni o’tishdan oldin bu mavzuga oid bilim darajalarini aniqiash, baholash
va yangi materialni o’zlashtirishga tayyorlash; yangi dars maqsadini tushuntirish;
3. Yangi mavzuni yoritish:
Nisbiy xatolik

Nisbiy xatolik deb miqdorning absolut xatoligining uning taqribiy qiymati moduliga nisbatiga aytiladi.

Shunday qilib, agar a son x ning taqribiy qiymati bo'lsa, u holda absolut xatolik |x — a| ga teng, nisbiy xatolik esa ga teng. Nisbiy xatolik odatda protsent (foiz)larda ifodalanadi.

M a s a 1 a. Yer massasining taqribiy qiymati (5,98 ± 0,01) -10²⁴ kg ga teng. Ov miltig'i o'qining massasi (9 ± 1) g ga teng. Qaysi o'lchash aniqroq?

Har bir o'lchashning nisbiy xatoligini baholaymiz:

Yer massasi aniqroq o'lchangan.

255. Sonni birliklargacha yaxlitlang hamda yaxlitlashning absolut va nisbiy xatoliklarini toping:

1) 3,45; 2) 10,59; 3) 23,263; 4) 0,892.

256. 
     l) sonining 0,33 soni bilan; 2) sonining 0,14 soni bilan yaqinlashishining nisbiy xatoligini toping.
     
257. 
     Qaysi o'lchash aniqroq:
     

1. 
   a = (750 ± 1) m mi yoki b = (1,25 ±0,01) m mi;
   
2. 
   p = (10,6 ±0,1) s mi yoki q =(1,25 ±0,01) s mi?
   

258. 
     Наг xil asboblar bilan bir vaqtda bug' temperaturasi o'lchandi va birinchi holda t =(104 ± 1) °C, ikkinchi holda t= (103,8 ± 0,1) °C, uchinchi holda t = (103,86 ± 0,01) °C natijalar olindi. Har bir oichashning nisbiy xatoligini baholang.
     
259. 
     Ikki o'quvchi uzunliklarni oichashga doir amaliy ishlarni bajarishda (203 ± 1) mm va (120 ± 1) sm natijani hosil qildi. O'quvchilardan qaysi bin ishni sifatli bajargan?
     
260. 
     1) x sonning taqribiy qiymati a ga teng. Shu sonning nisbiy xatoligi 0,01 ga teng, ya'ni 1%. Agar a = 2,71 bo'lsa, absolut xatolikni toping.
     

2) x sonning taqribiy qiymati b ga teng. Shu sonning nisbiy xatoligi 0,001 ga teng, ya'ni 0,1%. Agar b = 0,398 bo'lsa, absolut xatolikni toping.
5. Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash;
6. Uyga vazifa ________________________

Sana: «___» _____________ 201__ y.

Sinf: 8-« » sinf

Fan: «Algebra»

Darsning mavzusi: SONNING STANDAT SHAKLI

Dars soati: __ soat (___ minut).

Darsning maqsadi:

• 
  ta’limiy (bilim, ko’nikma va malakalarini shakllantirib borish) – dastlabki ma’lumotlarni va mavzu materiallarini qabul qilish, ular haqida fikr yuritish;
  
• 
  tarbiyaviy (axloqiy sifatlarni shakllantirish) – ishontirish; xulqi ustidan nazorat; faol mustaqil ishlash; mustaqil ishni bajarishda vaqtni to‘g‘ri taqsimlash; javobgarlikni his qilish; mehnatsevarlik; yakka tartibda va guruhlarda hamkorlikda ishlash; raqibni hurmat qilish; kelishuvchanlik; bir to‘xtamga kelish; diqqatni jamlash; sarishtalik;
  
• 
  rivojlantiruvchi (axloqiy fazilatlarni rivojlantirish) – darslik bilan ishlash; ijodiy namuna; tahlil; taklif; xulosa; tanqidiy qarash; xususiydan umumiyga o‘tish; umumlashtirish; nazariy, mantiqiy va analitik fikrlash; ijodiy yondashish; ta’lim texnologiyasi elementlaridan va Internetdan samarali foydalanish.
  

Darsning turi: so’rash; tushuntirish; shakllantirish; mustahkamlash; rivojlantirish; umumlashtirish; tahlil; nazorat; uyga vazifa.

Darsda foydalaniladigan metodlar: noan’anaviy, zamonaviy, interfaol, ana’naviy.

Darsda foydalaniladigan jihozlar:

• 
  texnik ta’minot (kompyuter va multimediali vositalar);
  
• 
  dasturiy ta’minot (kompyuter dasturlari (masalan, grafiklar chizish; shakllar yasash; standart masala va mashqlarni yechish);
  
• 
  didaktik materiallar: amaliy mashqlar; variantlari; tarqatma materiallar.
  
• 
  ko’rgazmali vositalar: plakatlar; yasama shakllar; jadvallar; prezentatsiyalar.
  

Darsning o‘quv vositalari: o’quv dasturi; taqvim-mavzu reja; darslik; uslubiy qo‘llanma; dars ishlanmasi (konspekt).

Darsning tarkibiy qismlari:

tashkiliy qism (salomlashish; davomat; ko'rgazmali vositalarni hozirlash); o’tilgan mavzuni takrorlash (blits-so’rov; uy vazifalarini tekshirish, mustahkamlash va hokazo); yangi mavzuni tushuntirish; yangi mavzuni mustahkamlash (masala, mashqlar va mustaqil ishlarni bajarish (ta’lim texnologiyalari elementlari yordamida)); mavzuni o’zlashtirish darajasini tekshirish va baholash; xulosa va uyga vazifa.

- 2 min. - 10 min. - 10 min. - 15 min. - 5 min. - 3 min.

Darsning borishi:
1. Tashkiliy qism – salom-alik qilish, davomatni tekshirish, zarur ko’rgazmali qurol va jihozlarni darsga hozirlash;
2. O’tilganlarni takrorlash va yangi mavzuni boshlashga hozirlik – yangi mavzu bilan bog’liq o’tilgan dars mavzularini takrorlash; o’quvchilarning yangi
mavzuni o’tishdan oldin bu mavzuga oid bilim darajalarini aniqiash, baholash
va yangi materialni o’zlashtirishga tayyorlash; yangi dars maqsadini tushuntirish;
3. Yangi mavzuni yoritish:

Sonning standat shakli

Fanda ko'pgina masalalarni o'rganishda juda katta sonlar bilan amallar bajarishga to'g'ri keladi. Masahn, yorug'lik tezligi с = 300 000 km/s. Yerdan Quyoshgacha bo'lgan masofa 150 000 000 km, astronomiyada qabul qilingan uzunlik birligi 1 parsek 30 800 000 000 000 km va hokazo. Bu sonlarni ixcham ko'rinishda yozish ular ustida amallarni elektron hisoblash mashinalarida amalga oshirishga imkon beradi. Lekin sonni ixcham ko'rinishda turlicha yozish mumkin. Masalan, yorug'lik tezligi с ni sekundiga 3 • 10⁸ m, yoki 30 • 10⁷, yoki 0,3 • 10⁹m ko'rinishda ixcham yozish mumkin va hokazo. Bu yozuvlar ichida faqat birinchisigina standart shakl sifatida qabul qilingan. Buning ma'nosini tushuntiramiz.

Sonning standart shakli— bu uning д-10" ko'rinishidagi yozilishidir, bunda 1 < \a\ <10, n— butun son; a shu sonning mantissasi, n uning tartibi deyiladi.

Masalan:

1. 
   yorug'lik tezligining standart shakli c=3 • 10⁸ m/s; bunda 3 mantissa, 8 esa uning tartibi;
   
2. 
   275=2,75 • 10²; bunda 2,75 son 275 sonining mantissasi, 2 esa uning tartibi;
   
3. 
   -2753=-2,753- 10³; bunda -2,753 son -2753 sonining mantissasi, 3 esa uning tartibi.
   

Sonning tartibi katta sonlarni o'zaro taqribiy solishtirishda ham ishlatiladi. Masalan, Yerdan Oygacha bo'lgan masofa 3,8 • 10⁵ km, Yerdan unga eng yaqin bo'lgan Alfa Sentavr yulduzigacha bo'lgan masofa esa 4-10¹³ km. Ko'rinib turibdiki, ikkinchi sonning tartibi 13, birinchi sonning tartibi 5. Bu esa ikkinchi son birinchisiga qaraganda 8 tartibga ortiq ekanini bildiradi.

Toshkent teleminorasining massasi 6 · 10⁶ kg, Eyfel minorasining massasi esa 6,4 • 10⁶kg. Demak, bu minoralar massasi tartib jihatdan bir-biriga teng.

262. Sonni standart shaklda yozing:

1) kislorod atomining massasi:

2. 
   sovun pufakchasi pardasining qalinligi: 0,000 000 06 sm;
   
3. 
   angstrem uzunlik o'lchovi (molekular fizikada qo'llaniladi): 0,000 000 1 sm;
   
4. 
   suv molekulasining diametri: 0,000 000 03 sm.
   

Sonni standart shaklda yozing, uning ishorasini, mantissasini, tartib ishorasini va tartibini ayting (263—264):

263. 1)35,801; 2)430,24; 3)5,2004; 4)3 602,1;

5)0,48 352; 6) 0,068 345; 7) 2 843154; 8) 12 345 678.

264. 
     1) -0,35; 2) -0,453; 3) -23,4578; 4) -450,102; 5) -87 654 321; 6) -3,54001; 7) -6814,1234; 8) -12 345,678.
     

5. Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash;

6. Uyga vazifa ________________________

Sana: «___» _____________ 201__ y.

Sinf: 8-« » sinf

Fan: «Algebra»

Darsning mavzusi: TARIXIY MASALALAR YECHISH

Dars soati: __ soat (___ minut).

Darsning maqsadi:

• 
  ta’limiy (bilim, ko’nikma va malakalarini shakllantirib borish) – dastlabki ma’lumotlarni va mavzu materiallarini qabul qilish, ular haqida fikr yuritish;
  
• 
  tarbiyaviy (axloqiy sifatlarni shakllantirish) – ishontirish; xulqi ustidan nazorat; faol mustaqil ishlash; mustaqil ishni bajarishda vaqtni to‘g‘ri taqsimlash; javobgarlikni his qilish; mehnatsevarlik; yakka tartibda va guruhlarda hamkorlikda ishlash; raqibni hurmat qilish; kelishuvchanlik; bir to‘xtamga kelish; diqqatni jamlash; sarishtalik;
  
• 
  rivojlantiruvchi (axloqiy fazilatlarni rivojlantirish) – darslik bilan ishlash; ijodiy namuna; tahlil; taklif; xulosa; tanqidiy qarash; xususiydan umumiyga o‘tish; umumlashtirish; nazariy, mantiqiy va analitik fikrlash; ijodiy yondashish; ta’lim texnologiyasi elementlaridan va Internetdan samarali foydalanish.
  

Darsning turi: so’rash; tushuntirish; shakllantirish; mustahkamlash; rivojlantirish; umumlashtirish; tahlil; nazorat; uyga vazifa.

Darsda foydalaniladigan metodlar: noan’anaviy, zamonaviy, interfaol, ana’naviy.

Darsda foydalaniladigan jihozlar:

• 
  texnik ta’minot (kompyuter va multimediali vositalar);
  
• 
  dasturiy ta’minot (kompyuter dasturlari (masalan, grafiklar chizish; shakllar yasash; standart masala va mashqlarni yechish);
  
• 
  didaktik materiallar: amaliy mashqlar; variantlari; tarqatma materiallar.
  
• 
  ko’rgazmali vositalar: plakatlar; yasama shakllar; jadvallar; prezentatsiyalar.
  

Darsning o‘quv vositalari: o’quv dasturi; taqvim-mavzu reja; darslik; uslubiy qo‘llanma; dars ishlanmasi (konspekt).

Darsning tarkibiy qismlari:

tashkiliy qism (salomlashish; davomat; ko'rgazmali vositalarni hozirlash); o’tilgan mavzuni takrorlash (blits-so’rov; uy vazifalarini tekshirish, mustahkamlash va hokazo); yangi mavzuni tushuntirish; yangi mavzuni mustahkamlash (masala, mashqlar va mustaqil ishlarni bajarish (ta’lim texnologiyalari elementlari yordamida)); mavzuni o’zlashtirish darajasini tekshirish va baholash; xulosa va uyga vazifa.

- 2 min. - 10 min. - 10 min. - 15 min. - 5 min. - 3 min.

Darsning borishi:
1. Tashkiliy qism – salom-alik qilish, davomatni tekshirish, zarur ko’rgazmali qurol va jihozlarni darsga hozirlash;

2. O’tilganlarni takrorlash va yangi mavzuni boshlashga hozirlik – yangi mavzu bilan bog’liq o’tilgan dars mavzularini takrorlash; o’quvchilarning yangi
mavzuni o’tishdan oldin bu mavzuga oid bilim darajalarini aniqiash, baholash
va yangi materialni o’zlashtirishga tayyorlash; yangi dars maqsadini tushuntirish;

3. Yangi mavzuni yoritish:

Tarixiy masalalar yechish



5. Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash;

6. Uyga vazifa ________________________

Sana: «___» _____________ 201__ y.

Sinf: 8-« » sinf

Fan: «Algebra»

Darsning mavzusi: НАЗОРАТ ИШИ №9

Dars soati: __ soat (___ minut).

Darsning maqsadi:

• 
  ta’limiy (bilim, ko’nikma va malakalarini shakllantirib borish) – dastlabki ma’lumotlarni va mavzu materiallarini qabul qilish, ular haqida fikr yuritish;
  
• 
  tarbiyaviy (axloqiy sifatlarni shakllantirish) – ishontirish; xulqi ustidan nazorat; faol mustaqil ishlash; mustaqil ishni bajarishda vaqtni to‘g‘ri taqsimlash; javobgarlikni his qilish; mehnatsevarlik; yakka tartibda va guruhlarda hamkorlikda ishlash; raqibni hurmat qilish; kelishuvchanlik; bir to‘xtamga kelish; diqqatni jamlash; sarishtalik;
  
• 
  rivojlantiruvchi (axloqiy fazilatlarni rivojlantirish) – darslik bilan ishlash; ijodiy namuna; tahlil; taklif; xulosa; tanqidiy qarash; xususiydan umumiyga o‘tish; umumlashtirish; nazariy, mantiqiy va analitik fikrlash; ijodiy yondashish; ta’lim texnologiyasi elementlaridan va Internetdan samarali foydalanish.
  

Darsning turi: so’rash; tushuntirish; shakllantirish; mustahkamlash; rivojlantirish; umumlashtirish; tahlil; nazorat; uyga vazifa.

Darsda foydalaniladigan metodlar: noan’anaviy, zamonaviy, interfaol, ana’naviy.

Darsda foydalaniladigan jihozlar:

• 
  texnik ta’minot (kompyuter va multimediali vositalar);
  
• 
  dasturiy ta’minot (kompyuter dasturlari (masalan, grafiklar chizish; shakllar yasash; standart masala va mashqlarni yechish);
  
• 
  didaktik materiallar: amaliy mashqlar; variantlari; tarqatma materiallar.
  
• 
  ko’rgazmali vositalar: plakatlar; yasama shakllar; jadvallar; prezentatsiyalar.
  

Darsning o‘quv vositalari: o’quv dasturi; taqvim-mavzu reja; darslik; uslubiy qo‘llanma; dars ishlanmasi (konspekt).

Darsning tarkibiy qismlari:

tashkiliy qism (salomlashish; davomat; ko'rgazmali vositalarni hozirlash); o’tilgan mavzuni takrorlash (blits-so’rov; uy vazifalarini tekshirish, mustahkamlash va hokazo); yangi mavzuni tushuntirish; yangi mavzuni mustahkamlash (masala, mashqlar va mustaqil ishlarni bajarish (ta’lim texnologiyalari elementlari yordamida)); mavzuni o’zlashtirish darajasini tekshirish va baholash; xulosa va uyga vazifa.

- 2 min. - 10 min. - 10 min. - 15 min. - 5 min. - 3 min.

Darsning borishi:
1. Tashkiliy qism – salom-alik qilish, davomatni tekshirish, zarur ko’rgazmali qurol va jihozlarni darsga hozirlash;
2. O’tilganlarni takrorlash va yangi mavzuni boshlashga hozirlik – yangi mavzu bilan bog’liq o’tilgan dars mavzularini takrorlash; o’quvchilarning yangi
mavzuni o’tishdan oldin bu mavzuga oid bilim darajalarini aniqiash, baholash
va yangi materialni o’zlashtirishga tayyorlash; yangi dars maqsadini tushuntirish;
3. Yangi mavzuni yoritish:
1. Hisoblang: A) 1,5 B) 2/3 C) 0,5 D) 3/4
2. 4 km/soat tezlik bilan tekis harakat qilayotgan jismning 30 minutdan keyin bosib o’tgan yo’lini toping.

A) 2 km B) 1 km C) 4 km D) 0.5 km

3. Rasmda grafigi tasvirlangan funksiyani toping:

A) x - 2y = 0 B) x+y = 0

C) 2x – y - 1 = 0 D) x – y - 1 = 0
4. Quyidagi tenglamalar sistemasining yechimi uchun x+y ni hisoblang:

A) 2 B) 3 C) 1 D) 0

5. 3x + 4y - 12 = 0 funksiya grafigining koordinata o’qlari bilan kesishgan nuqtalari orasidagi masofani toping.

A) 5 B) 4 C) 3 D) 2

6. Tenglama ildizlari ayirmasining modulini toping: (3+2x)(5-2x)=0

A) 4 B) 3 C) 2 D) 1

7. Tengsizlikning nechta butun yechimi bor: ?

A) 3 B) 2 C) 5 D) 4

8. Tengsizlikni yeching:

A) x<5 B) x>4 C) x<2 D) x>0

9. Tengsizliklar sistemasini yeching:

A) x < -1 B) x<2 C) x>-1 D) x>2

10. Tengsizlikni yeching: |x-2|5

A) [-3;7] B) (-3;7) C) (-5;5) D) (-2;2)

5. Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash;
6. Uyga vazifa ________________________