Son təLTİF / final award
Yüklə 0,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
| AQŞİN MƏSİMOV–55 YUBİLEY YARIŞI, 2017 (etüdlər) AGSHİN MASİMOV–55 JT, 2017 (studies)
Təşkilatçı / Organizers: Azərbaycan Şahmat Bəstəçiliyi Komissiyası / Azerbaijan Chess Composition Commission. Yarışın direktoru / Tournament director: Elmar Abdullayev (Şirvan, Azərbaycan). Hakim / Judge: Aqşin Məsimov (Bakı, Azərbaycan). Təltifin dərci / Award publication: http://ulvichess.az/chess-composition
Aqşin Məsimov 1962-ci il iyulun 1-də Gürcüstanın Bolnisi rayonunun Abdallı kəndində (Borçalı mahalı) dünyaya göz açıb. 1980–85-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin kimya fakültəsində təhsil alıb. Ali təhsil aldığı illərdə "Bakı", "Baku", "Kommunist", "Şahmat–Şaxmatı" qəzetlərinin təşkil etdiyi şahmat bəstələrinin qiyabi həlli üzrə müsabiqələrin dəfələrlə qalibi olub. A.Məsimov şahmat həlletməsi üzrə Azərbaycanın 9-cu çempionu, idman ustasıdır (1998). A.Məsimov şahmat həlletməsi üzrə Azərbaycan çempionatlarında 7 dəfə 2-ci (1993, 1995, 1996, 1997, 1999, 2001, 2002), 8 dəfə 3-cü (1987, 1991, 1994, 2003, 2005, 2006, 2007, 2010) yeri tutub. O həmçinin 1990-cı ildə Gürcüstanın 1-ci çempionatının bürünc mükafatçısı olub. Şahmat həlletməsi üzrə dünya çempionatlarında Azərbaycanı ilk dəfə məhz Aqşin Məsimov təmsil edib: 5–15 sentyabr 1997-ci il – Pula şəhəri, Xorvatiya. O, 40-cı beynəlxalq konqresdə Azərbaycanı FİDE nəzdində Şahmat Bəstəçiliyi Daimi Komissiyasına 35-ci üzv seçdirib və 1997–2010-cu illər ərzində bu təşkilatda ölkəmizin nümayəndəsi olub. Aqşin Məsimov ölkəmizi həlletmə üzrə dünya çempionatlarında 7 dəfə, Avropa çempionatlarında 4 dəfə, dünya kubokunda isə 2 dəfə təmsil edib.
Yarışa 13 ölkədən 26 müəllif 33 etüd göndərmişdi / 33 studies from 26 authors 13 countries: Azərbaycan / Azerbaijan (Elmar Abdullayev, Ilham Aliev, Aydan Huseynzade), ABŞ / USA (Richard Becker), Almaniya / Germany (Martin Minski, Rainer Staudte), Danimarka / Denmark (Steffen Slumstrup Nielsen), Fransa / France (Daniel Keith), İtaliya /
(Andrzej Jasik), Rusiya / Russia (Pavel Arestov, Vasilij G. Lebedev, Anatoly Skripnik, Aleksandr Zhukov, Valery Kirillov, Valerij Kalashnikov, Aleksandr Stavrietsky), Serbiya / Serbia (Darko Hlebec), Slovakiya / Slovakia (Michal Hlinka, Lubos Kekely), Türkiyə / Turkey (Bosko Milosesku), Ukrayna / Ukraine (Vladislav Tarasiuk, Mikhail Zinar).
2008.
26. Rainer Staudte (Almaniya). Çoxsaylı sələfləri var və giriş kobuddur: F.Prokop. 3-4-cü mükafat, Shakhmatny listok 1925; V.De Barbieri – 2-ci fəxri rəy, La Nau 1929. 27. Bosko Milosesku (Türkiyə). Etüd səhvdir / Cook: 8...ўg3! 9.¦g1+ ўf2 10.¦xg5 a2 11.¦f5+ ўe2 -+. 29. Aleksandr Stavrietski (Rusiya). Etüd səhvdir / Cook: 1.¦xd2! ¦xd2 2.Ґxf6 Ґg2+ 3.¤xg2! ¦d1+ 4.¤e1 ¦xe1+ 5.ўg2 ¦xe4 (TB7) 6.ўg3! (6.ўf3!; 6.Ґd4+!; 6.¤e3!) uduş.
Etüd səhvdir / Cook: 2...¦dd4! 3.ўa6 ¦xe6+ 4.dxe6 ¦d6+ 5.ўb7 ¦xe6 -+.
İlk növbədə AŞF Bəstəçilik Komissiyasına yubiley yarışımın təşkilinə görə öz minnətdarlığımı bildiriəm! 55 illik yubileyimlə əlaqədar təşkil edilən etüdlərin tərtibi üzrə beynəlxalq yarışa 13 ölkədən 26 bəstəçinin 33 etüdü daxil olmuşdur ki, onlardan da 15-ni qiymətləndirmək qərarına gəldim. Əlbəttə, obyektivliyi qorumaq naminə yarışın direktoru Elmar Abdullayev etüdləri mənə müəlliflərin adları göstərilmədən göndərmişdi. Mən yarışa göndərilən etüdlərə yalnız etüd tərtibçisi nöqteyi-nəzərincə deyil, şahmatçı və həllçi kimi də yanaşdım. Fərəhlidir ki, iştirakçılar arasında dünyanın çox məşhur isimləri ilə yanaşı, tanınmayan etüd tərtibçiləri də var idi. Mən onların hamısına təşəkkürümü bildirir və yeni yaradıcılıq uğurları arzulayıram. Beləliklə, qaliblərlə tanış olun...
Aqşin Məsimov–55 YY, 2017 1-ci mükafat / 1 st prize Uduş (+) 8+3 24. Pavel Arestov (Rusiya) və Daniel Keith (Fransa). 1-ci mükafat / 1 st prize. Tanınmış Rusiya və Fransa təmsilçilərinin bu orijinal etüdü ibrətamizdir! 1.¤h4+! [h1–a8 xəttinin açılması. 1.¤f4+? ўxf4 2.ўb8 Јd7!= (2...Ґe5+? 3.ўb7 Јd7+ 4.ўa6 Јe6+ 5.ўa5+-) 3.¤d3+ Јxd3 4.a8Ј Јb1+ 5.ўc7 Јxe1 və heç-heçə qaçılmazdır; 1.ўb8? Ґe5+! 2.ўb7 Јd7+ və ağlar hətta uduzur: –+] 1...ўd4! [1...ўe3 2.ўb8! Јd7 (2...Јh2+ 3.ўb7 Јxh1+ 4.c6+-; 2...Ґe5+ 3.ўb7) 3.¤f5+!+-; 1...Јxh1 sonluq / e.g. 2.ўb7 ўd4+ 3.c6 ўc5 4.¤d3+! (4.¤b3+? ўb5 5.¤a5 Јg1 6.a8Ј Јb6+ 7.ўc8 Јd8+ 8.ўb7 Јb6+ və daimi şah :=) 4...ўb5 5.¤b4 Јg1 6.¤d5 və ağlar udur: +-] 2.¤f3+ [h1–a8 xəttinin bağlanması. 2.ўb7? Јd7+=; 2.ўb8? Ґe5+! 3.ўb7 Јd7+ 4.ўa6 ўc4–+] 2...ўxc5 3.¤b3+ [3.ўb8? Јe6! 4.¤d3+ ўb5 və heç-heçə qaçılmazdır: =; 3.¤d3+? ўb5 və yenə heç-heçə:=] 3...ўb5 [3...ўb6 4.ўb8 Јxh5 5.Ґa5+ və ağlar udur: +-] 4.ўb8 Јxh5! [4...Јd7 5.¤fd4+ Ґxd4 6.Ґc6+! (6.¤xd4+ Јxd4 7.Ґc6++-) 6...Јxc6 7.¤xd4+ və ağlar udur: +-] 5.¤fd4+! [h1–a8 xəttinin yenidən açılması. 5.a8Ј? Јe8+ 6.ўa7 Јe3+=; 5.¤bd4+? ўb6 6.Ґa5+ Јxa5 7.a8¤+ ўa6 və heç-heçə: =] 5...Ґxd4 6.¤xd4+ ўb6 7.Ґa5+! [7.a8¤+? ўc5 8.¤e6+ ўd6=] 7...Јxa5 8.a8¤+! ўa6 [8...ўc5 9.¤b3+]
9.Ґb7#. Daşların hərəkətliliyi diqqəti cəlb edir, xətlərin açılıb- bağlanması, zəif çevrilmə və sonda ideal mat! Sözsüz ki, yubileyə layiq etüdlərdən biri kimi müəllifləri və yubilyarı tarixdə əbədi yaşadacaq etüdlərdən biridir! Ata çevrilmə və matla başa çatan son hissə məlum olmağına baxmayaraq (Y.Bazlov, Mugnos XY, 2015, Mükafat), mənim fikrimcə, bu etüddə oyun (xüsusilə də h1–a8 xəttinin dəfələrlə açılıb– bağlanması və əlavə olaraq yanlış izlərin bolluğu) çox maraqlıdır və həll üçün daha çətindir.
Aqşin Məsimov–55 YY, 2017 2-ci mükafat / 2 nd prize Uduş (+) 5+3
nd prize. Bu məşhur etüd ustasının adının mükafatçılar sırasında olduğunu görmək necə də xoşdur! 1.¤c4! [1.Ґf7+? ўe7! 2.¤c4 (2.b6 ¤xb6! 3.Ґxb6 ¦g3+=) 2...¦a1!=] 1...¦a7 [yeganə və düzgün gedişdir, çünki digər gedişlər ağlara qələbə qazandırır: 1...¦a1 /¦a2 2.ўf8! ¦f1+/¦f2+ 3.ўe8; 1...¤e7+ 2.ўg7 ¦a7 3.Ґf7+ +-; 1...¦b3
2.Ґf7+ ўe7 (2...ўd7 3.b6 ¤xb6 4.Ґxb6+-) 3.b6 ¤xb6 4.¤xb6+-] 2.Ґf7+ [2.b6? ¦xc7 3.bxc7 ўd7=] 2...ўe7 [2...ўf5 3.b6+-; 2...ўd7 3.Ґe5 ¦b7 4.ўf8! ¦xb5 5.Ґe8++-] 3.Ґe5! [tematik cəhd zamanı mat alınmır: 3.Ґg3? ¦b7! 4.b6 ¤xb6 5.¤a5 ¦d7! 6.¤c6+ ўf6 və qara şah mat olmur: =; 3.b6? ¦xc7! 4.bxc7 ўd7=] 3...¦b7 4.b6! [4.¤a5? ¦xb5=] 4...¤xb6 [4...¦xb6 5.¤xb6 ¤xb6 6.ўg7+-] 5.¤a5! (tam üstünlük: qara topun getməyə yeri yoxdur – dominasiya!) 5...¦d7 [əsas / main: 5...¤d7 6.¤c6# (6.¤xb7? ¤xe5=); 5...¦a7 6.¤c6+] 6.¤c6#. Düzgün mat. Dominasiya qaraları öz şahının ətraf xanasını tutmağa məcbur edir ki, bu da mata səbəb olur.
Aqşin Məsimov–55 YY, 2017 3-cü mükafat / 3 rd prize Heç-heçə (=) 5+6 20. Mixail Zinar (Ukrayna). 3-cü mükafat / 3 rd prize. Dünyaca məşhur piyada etüdü ustasının şahmat dərsliklərinə düşməyə layiq şah əsərlərindən biri! 1.ўe5! [məntiqi aldadıcı iz ibrətamizdir: 1.ўxe4? a4 2.ўd3 a3 3.ўc2 a2 4.ўb2 b3 5.ўa1 a5! (5...a6? 6.b6=) 6.bxa6 bxa6 zz 7.ўb2 a5 zz 8.ўa1 a4 zz 9.ўb2 a3+ 10.ўa1 ўh7 zz (10...ўf7) 11.g8Ј+ ўxg8 12.h7+ ўxh7 (12...ўh8) 13.h6 b2+–+] 1...ўf7 [qaraların istənilən gedişi onları məğlubiyyətə aparırdı; məsələn: 1...e3 2.ўf6 e2 3.ўg6 (3.h7+) 3...e1Ј 4.h7#] 2.ўxe4 (bax indi təhlükəli piyadanı vurmaq xilas olmağa aparır!) 2...a4 3.ўd3 a3 4.ўc2 a2 5.ўb2 b3 6.ўa1 a6! 7.bxa6! (7.b6? gedişindən sonra ağların özü suqsvanq vəziyyətə düşürdü) 7...bxa6 8.ўb2 zz 8...a5 9.ўa1 zz 9...a4 10.ўb2 zz 10...a3+ 11.ўa1 zz 11...ўg8 12.h7+ ўxg7 [12...ўxh7 13.h6=] 13.h6+ ўxh7 – pat/stalemate. Məntiqi etüd, məlum suqsvanqdan (11-ci gediş) qalib ayrılmaq üçün 1-ci gedişdə piyadanı vurmaqdan imtina!
Aqşin Məsimov–55 YY, 2017 Xüsusi mükafat / Special prize
Uduş (+) 7+5 12. Vladislav Tarasyuk (Ukrayna). Xüsusi mükafat / Special prize. Başlanğıc vəziyyətdə qara şahı mat təhlükəsi gözləyir. Ona görə də “h7” xanasından topla şah vermək üçün atı “h6” xanasından tərpətmək lazımdır. Lakin hara? 1.¤f7! [1.¤g4? ¤xg4 2.¦h7+ ¤h6 3.e8Ј ¦e1+ 4.ўf4 ¦xe8 5.Ґxc2 d1Ј 6.Ґxd1+ ўxg6 oyunu yalnız heç-heçə ilə nəticələnir] 1...¤xf7 [1...d1Ј 2.¦h7#] 2.gxf7 ¦xh4+ [2...¦e1+ 3.ўf4 ¦f1+ 4.ўe5! (4.ўg3? ¦g1+ 5.ўh2 ¦h1+=) 4...¦e1+ 5.ўf6+-] 3.Ґg4+! [3.ўe5? d1Ј 4.¦h7+ ўg5 5.¦g7+ ўh5=] 3...¦xg4+ 4.ўf5! [4.¦xg4? c1Ј 5.e8Ј ўxg4=] 4...¦f4+! [4...¦xg7 5.e8Ј+-] 5.ўxf4 d1Ј 6.¦h7+ ўg6 7.f8¤+! [7.f8Ј? c1Ј+–+] 7...ўf6 8.e8¤# [8.e8Ј? c1Ј+]. Hər iki tərəfin qarşılıqlı qurbanları ilə müşayiət olunan çevrilmiş 2 atla mat. Çox təəssüf ki, girişin bir az kobudluğu bu etüdü daha yüksək qiymətləndirməyə imkan vermədi. 31. Darko Hlebec (Serbiya) Aqşin Məsimov–55 YY, 2017 Xüsusi mükafat / Special prize
Uduş (+) 6+7 31. Darko Hlebec (Serbiya). Xüsusi mükafat / Special prize. 1.c8¤+! – elə ilk gedişdən zəif çevrilmə! [kobud 1.Јxh5? ¦a5+ gedişləri heç-heçəyə aparır: =; 1.c8Ј? ¦a5+ 2.ўb4 Јh4+ 3.ўb3 a1¤+–+] 1...ўa8 2.¤xb6+ ¦xb6+ 3.ўxb6 ¤c4+! [3...Јh6+ 4.ўb5+-; 3...¦b3+ 4.¤b5 ¤c4+ 5.¦xc4 ¦xb5+ 6.Јxb5 Јxb5+ 7.ўxb5 a1Ј 8.¦a4+] 4.¦xc4 ¦a6+! [4...Јxe5 5.¦c8+ Јb8+ 6.¦xb8+ ўxb8 7.¦g8#] 5.ўxa6 a1Ј+ 6.¦a4! [6.¦a2? Јxa2+ 7.¤xa2 Јxe5 8.¦c8+ Јb8=] 6...Јxa4+ [6...Јg6+ 7.¦xg6 Јxa4+ 8.Јa5+- (8.¤xa4? – pat) ] 7.¤xa4 Јg6+! [7...Јxe5 8.¦g8+ Јb8 9.¤b6#] 8.Јd6!! [8.¦xg6?=; 8.¤b6+? Јxb6+! 9.ўxb6=; 8.Јf6? Јxf6+ 9.¤b6+ ўb8 10.¦g8+ ўc7 11.¦c8+ ўd6=] 8...Јxd6+ 9.¤b6+ ўb8 10.¦g8+ ўc7 11.¦c8#. Məlum ideyaların [vəzirin qurbanı: M.Minski və G.Sonntag, 8 th WCCT, 1-ci yer və ideal mat: C.Bent, Şaxmatı (Riqa), 1973)] sintezi ilə olan gözəl etüdə at çevrilməsi və qara vəzirin pat tələli gözəl qurbanı əlavə edilib.
Aqşin Məsimov–55 YY, 2017 Fəxri rəy / Honourable mention
Uduş (+) 5+4 13. Vladislav Tarasyuk (Ukrayna). Fəxri rəy / Honourable mention. Ağların 1-ci gedişi uduşa aparmalıdır! Yoxlamaq heç də pis olmaz: 1.d7 Ґe7! [qaraların seçimi məcburidir, çünki 1...¦a8 2.¦a5+! ¦xa5 3.d8Ј gedişləri ağların işini asanlaşdırırdı] 2.¦xe7 Ґf5+ 3.ўh4! (gələcəkdə qara topun şah elan etməməsi üçün məhz buraya!) 3…Ґxd7 4.¦xd7 ¦b7! [4...ўb4 5.Ґd6+ ўxc4 6.¦xa7+-; 4...ўb3 5.c5 ўc4 6.¦e7!+-] 5.¦g7!! [etüdün zirvə gedişi! Tematik yanlış iz: 5.¦f7? ўb3! 6.c5 ўc4 7.c6 ¦a7 8.ўg5 ўb5 (d5)=; tematik cəhd: 5.ўg5? ўb3! 6.c5 ўc4 7.c6 ¦b5+! 8.ўf6 ¦c5 9.¦d6 ўb5=] 5...ўb3! [5...ўb4 6.Ґd6+ ўxc4 7.¦xb7+-] 6.c5 ўc4 7.c6 ¦a7 (7...¦b1 8.Ґg3 +-. İndi aydın olur ki, niyə ağ şah 3-cü gedişdə məhz “h4”xanasını seçdi:
3.ўg3? ¦b3+!, 3.ўg2 və ya 3.ўh2? ¦b2+! və qaralar xilas olurdu) 8.Ґe5! və heç-heçə ilə nəticələnən zəif 8.ўg5? ўb5 (d5) gedişlərindən yan keçməklə ağlar qalib gəlir.
9. Steffen Slumstrup Nielsen (Danimarka) Aqşin Məsimov–55 YY, 2017 Fəxri rəy / Honourable mention
Uduş (+) 5+7 9. Steffen Slumstrup Nielsen (Danimarka). Fəxri rəy / Honourable mention. Ağların və qaraların qarşılıqlı şahvermə ilə müşayiət olunan ilk gedişləri məcburidir! 1.Ґb6+ ўe8 2.Ґh5+ ¤f7+ 3.¤g6+ ¤e5+ 4.ўh8 Јc8 [4...h1Ј 5.Јxe5+] 5.¤f8+ [5.Јxe5+? ўd7+ 6.ўh7 Јb7=; 5.¤xe5+? ўe7+] 5...ўxf8 6.Јf5+!! ўe7+ [6...Јxf5 7.Ґc5# – düzgün mat] 7.Јxc8 h1Ј 8.Ґd8+! [8.Јf8+? ўe6 və / or
8...ўd7; 8...ўxf8?? 9.Ґc5#)] 8...ўd6 9.Ґc7+ ўc5 [9...ўd5 10.Јd8+ ўc5 11.Ґxe5+?] 10.Ґxe5+ Јc6 11.Ґd4+ ўd6 [11...ўb5 12.Ґe8; 11...ўd5 12.Ґf7+] 12.Јd8+ Јd7 [12...ўe6 13.Јf6+ ўd7 14.Ґe8+] 13.Јb8+ ўe7 [13...Јc7 14.Ґe5+; 13...ўc6 14.Ґe8; 13...ўd5 14.Јe5+ ўc6 15.Ґe8] 14.Јe5+ ўd8 [14...Јe6 15.Јc7+ Јd7 16.Ґf6+] 15.Ґb6+ ўc8 16.Ґe8! – uduş. Birnəfəsə oynanılan ilk gözəl gedişləri nəzərə almasaq, etüdün sonluğu xeyli təhlil tələb edir. Məhz etüdün bu darıxdırıcı cəhəti ona yuxarı qalxmağa imkan vermədi.
Aqşin Məsimov–55 YY, 2017 Fəxri rəy / Honourable mention
Heç-heçə (=) 5+5 8. Vasili G. Lebedev (Rusiya). Fəxri rəy / Honourable mention. Filin qurbanı ilə olan ilk gedişlər maraq kəsb edir: 1.Ґd8+! [1.Ґd6+? ўf6 2.ўxb6 Ґd5–+; 1.ўxb6? Ґd5–+; 1.a8Ј? Ґd5+–+] 1...ўe8! [məhz buraya – gələcəkdə hadisələrə fəal müdaxiləyə görə! Qaraların digər gedişi uduzdurur: 1...ўxd8? 2.a8Ј+ +-] 2.Ґg5! [2.a8Ј? Ґd5+] 2...Ґd5+! 3.ўxd5 ¦xg5+ 4.ўc6 ¦a5 5.ўb7! [5.ўxb6? ¦a3! 6.b4 ўd7 7.ўb7 (7.b5 ўc8–+) 7...¦b3! 8.a8Ј ¦xb4+ 9.ўa7 ¦a4+ 10.ўb7 ¦xa8 11.ўxa8 ўd6–+] 5...ўd7 6.b4 [6.a8Ј? ¦xa8 7.ўxa8 ўc7 8.ўa7 ўc6 9.ўa6 ўc5–+; 6.ўxb6? ¦a3–+] 6...¦a2 7.b5 ўd6 8.ўxb6 [8.a8Ј? ¦xa8 9.ўxa8 ўc5–+] 8...ўd5 9.ўb7 ўc5 10.b6 ўb5 11.a8Ј ¦xa8 12.ўxa8 ўxb6 13.ўb8 ўc6 14.ўc8 [14.ўa7? ўd5–+] 14...ўd5 15.ўd7 ўe4 16.ўe6 ўf3 [16...ўf4 17.ўf6] 17.ўf5 və ağlar gərgin mübarizədən sonra, nəhayət, heç-heçəyə nail olur.
6. Aleksandr Jukov və Valeri Kirillov (Rusiya) Aqşin Məsimov–55 YY, 2017 Fəxri rəy / Honourable mention
Heç-heçə (=) 4+5 6. Aleksandr Jukov və Valeri Kirillov (Rusiya). Fəxri rəy / Honourable mention.
1.g7 [1.gxf7? f3+] 1...Јb2+ [1...Јxg7 2.Јh4+ ўxh4 3.¤f5+ ўg5 4.¤xg7=; 1...Јe4+ 2.ўf1! Јb1+ 3.ўe2=; 1...f3+ 2.ўh1! Јxg7 3.Јd2+ (3.Јh4+? ўxh4 4.¤f5+ ўh3 5.¤xg7 f2–+) 3...ўh5 4.Јh2+=] 2.ўh1 Јxg7 3.Јh4+! ўxh4 4.¤f5+ ўh3 5.¤xg7 f3! 6.¤h5! [6.¤f5? g3! 7.ўg1 f2+ 8.ўf1 g2+ 9.ўxf2 ўh2–+] 6...f2 [6...f2 7.¤g3! (7.¤f4+? ўg3–+) 7...f6 (7...f5 8.¤f1 f4 9.¤g3! ўh4 10.¤f1 ўh3 (10...g3 11.ўg2! ўg4 12.¤d2 f3+ 13.ўf1=) 11.¤g3 ўxg3 – pat / stalemate (11...fxg3 – pat / stalemate)) 8.¤f1! f5 9.¤g3 (9.¤e3? g3) 9...f4 10.¤f1 g3 11.¤xg3 ўg4! (11...fxg3 – pat / stalemate; 11...ўxg3 – pat / stalemate) 12.¤f1 ўf3 13.¤d2+? ўe3 (13...ўe2 14.ўg2! zz =) 14.ўg2 ўe2 zz –+] 7.¤g3! [7.¤f4+? ўg3–+] 7...f6 [7...f5 8.¤f1 f4 9.¤g3! ўh4 10.¤f1 ўh3 (10...g3 11.ўg2! ўg4 12.¤d2 f3+ 13.ўf1=) 11.¤g3 ўxg3 – pat / stalemate (11...fxg3 – pat / stalemate)] 8.¤f1 f5 9.¤g3 [9.¤e3? g3] 9...f4 10.¤f1 g3 11.¤xg3 ўg4! [11...fxg3 pat/stalemate ; 11...ўxg3 – pat / stalemate] 12.¤f1 ўf3 13.¤h2+! [13.¤d2+? ўe3 (13...ўe2 14.ўg2! zz =) 14.ўg2 ўe2 zz –+] 13...ўg3 14.¤f1+ ўf3 15.¤h2+ və mövqeli heç-heçə-1 / positional draw-1.
6...g3 7.¤f4+ ўg4 8.¤d5! (8.¤d3? ўf5–+) 8...ўh3 9.¤f4+ və mövqeli heç-heçə-2 / positional draw-2.
B) 4...ўg5 5.¤xg7 g3! 6.¤e8! (6.ўg2? ўg4–+) 6...f3 7.¤d6! (7.ўg1 ўg4 8.¤f6+ ўh3 9.¤e4 f2+ 10.¤xf2+ gxf2+ 11.ўxf2 ўg4–+) 7...ўf4 8.ўg1 ўe3 9.¤f5+ ўf4 10.¤d6 ўe3 11.¤f5+ və mövqeli heç- heçə-3 / positional draw-3]. 3 hissəli mövqeli heç-heçə. S.Osintsev-in ideyasından (Şaxmatı v SSSR, 1985) istifadə edilib.
Aqşin Məsimov–55 YY, 2017 Fəxri rəy / Honourable mention
Uduş (+) 4+3 16. Anatoli Skripnik və Pavel Arestov (Rusiya). Fəxri rəy / Honourable mention. 1.d7! [1.Јe5+? ўa6 2.d7 Јb6+ 3.ўg7 Ґa4! (3...Ґg4? 4.Јa1! Јc7 5.¤b3+ ўb7 6.¤c5+ ўc6 7.Јf6+ ўxc5 8.Јe7+ ўc6 9.d8Ј) 4.Јa1 Јd8 5.Јxa4 Јg5+ 6.ўf7 Јf5+ 7.ўe7 Јe5+ 8.ўd8 Јb8+ 9.ўe7 Јe5+ 10.ўd8 Јb8+ gedişlərindən sonra uduş yox, yalnız mövqeli heç-heçə yaranır] 1...Јc1+ 2.ўg6 Ґc2+ 3.ўf7 [3.ўf6 Јf1+ 4.ўe7 Јe1+ 5.ўf8 Јf1+ 6.ўg8 – vaxt itkisi / loss time] 3...Јf1+ 4.ўg8 Ґb3+ 5.¤xb3 Јc4+ 6.ўf8 Јb4+ 7.¤c5! [7.ўf7 Јc4+ – vaxt itkisi / loss time] 7...Јxc5+ 8.ўe8 Јe3+ 9.ўd8 ўa6! [9...Јg5+ 10.ўc8 Јc5+ 11.Јc7] 10.ўc8 [10.Јc7? Јe4! 11.ўc8 Јa8+ 12.Јb8 Јc6+ 13.Јc7 Јa8+ =] 10...Јc3+ 11.Јc7 Јh8+ 12.d8¦! [piyadanı ən güclü fiqura çevirmək olmaz, çünki 12.d8Ј? Јh3+ 13.Јdd7 Јh8+ 14.Јcd8 Јc3+ 15.ўb8 Јb3+ 16.ўa8 Јd5+! 17.Јxd5 pat / stalemate] 12...Јh3+ 13.Јd7 Јc3+ 14.ўb8 Јb4+ 15.ўa8 [15.ўc7 Јb6+ 16.ўc8 Јc5+ 17.ўb8 Јb4+ vaxt itkisi / loss time] 15...Јe4+ 16.Јd5, uduş.
Praktik şahmatçılar üçün cəlbedici etüddə məlum top çevrilməsinə (J.Pospisil, 1-ci mükafat, Fritz YY, 1982; M.Roxlau, 1- ci mükafat, Beljakin XY, 2002; A.Zhuravlev, Y.Konoval, M.Bourzutschky, Şaxmatnaya kompozitsia, 2006) maraqlı giriş oyunu verilib. 28. Luis Miguel Gonzalez (İspaniya) Aqşin Məsimov–55 YY, 2017 Tərifnamə / commendation
Uduş (+) 5+5 28. Luis Miguel Gonzalez (İspaniya). Tərifnamə / Commendation.
1.g3! [1.¤f6+? ўh4 2.g3+ ўxg3 3.¤e4+ ўf3 4.¤xc3 e2=] 1...e2 [1...¤b7 2.¤f6+ ўh6 3.¤g4+ ўg7 4.¤xe3+-] 2.Ґe4! e1¤! 3.Ґd5! c2 4.Ґc4 c1¤! 5.g4+! ўh4 6.g5! ¤g2! [6...¤f3 7.g6 ¤d4+ 8.ўf6! ¤ce2 9.Ґxe2 ¤xe2 10.ўe7! ¤f4 (10...ўg5 11.g7 ўg6 12.b6 ¤d4 13.ўxd8 ¤c6+ 14.ўc7 ¤b4 15.b7 ¤a6+ 16.ўb6 ¤b8 17.ўa7 ¤c6+ 18.ўa8 ўxg7 19.¤e7+-) 11.ўxd8 a4 12.b6 a3 13.b7 ¤e6+ 14.ўe7 ¤d4 15.ўe8 ¤c6 16.¤e7 ¤b8 17.g7 a2 18.¤f5+ ўh5 19.g8Ј a1Ј 20.Јd5!+-] 7.g6! ¤e3+ 8.ўf6 ¤xc4 [8...¤g4+ 9.ўe7 ¤b7 10.g7 a4 11.Ґe6! a3 12.¤f6 ¤h6 13.¤g4! ¤f5+ 14.Ґxf5 a2 15.g8Ј a1Ј 16.Ґe6 Јb2 17.¤e5 Јb4+ 18.ўf6 Јf4+ 19.Ґf5 Јh6+ 20.¤g6+ ўg3 21.Јb8++-; 8...¤e2 9.Ґxe2 a4 10.Ґd3 a3 11.Ґb1 ¤d5+ 12.ўf5 ¤e3+ 13.ўe4 ¤g4 14.g7 ўg5 15.¤e7 ўh6 16.g8Ј ¤f6+ 17.ўe5 ¤xg8 18.¤xg8++-] 9.¤h6! [9.¤e7? ¤d6! 10.¤f5+ ¤xf5 11.ўxf5 ¤d3! 12.b6 ¤c5 13.g7 ¤f7 14.ўf6 ¤h6 15.ўg6 ¤g8=] 9...¤d6! [9...¤e3 10.g7 ¤d5+ 11.ўe5 ¤f7+ 12.¤xf7 ¤e7 13.b6+-] 10.ўe7! ¤8f7! 11.b6! [11.¤xf7? ¤f5+ 12.ўf6 ¤g3! 13.b6 ¤h5+ 14.ўe7 ¤d3 15.b7 ¤b4! 16.¤e5 ¤a6=] 11...¤xh6 12.ўxd6 ¤f5+ 13.ўe6! [13.ўd5? ¤d3 14.b7 ¤f4+ 15.ўe4 ¤xg6 16.b8Ј ¤fe7! 17.Јb5 a4! 18.Јxa4 ўg5 19.Јb5+ ўh6!=] 13...ўg5 14.b7 ¤e2 15.b8Ј ¤f4+ 16.ўd7! ¤xg6 17.Јd8+! – uduş. G.Van Breukelen-in (Schakend Nederland, 1990) gözəl etüdündən istifadə edilib, lakin sələfdən fərqli olaraq burada oyun təhlil xarakteri daşıyır. 10. Andrzej Jasik (Polşa) Aqşin Məsimov–55 YY, 2017 Tərifnamə / Commendation
Uduş (+) 7+9 10. Andrzej Jasik (Polşa). Tərifnamə / Commendation. Düzəliş / Correction. 1.Јf2+ ўb5 [1...ўc6 2.Ґe8+ ўc7 3.Јf4+ ўc8 4.Ґd7+] 2.Ґc4+ [2.a7? ¦a1 3.Ґc4+ (3.Јe2+ ўa5) 3...ўc6] 2...ўa5 [2...ўa4 3.Јxb6; 2...ўc6 3.Јd4!] 3.a7 [3.¦d6? Јf3+ 4.Јxf3 Ґxf3 5.a7 ¤e7 6.¦d7 b5] 3...¦b1! 4.Јxf5+!! [4.¦d7 Ґa8; 4.¦d6? Јc1 5.Јxf5+ (5.Јc5+ ўa4 6.Ґb5+ ¦xb5 7.Јc4+ ўa3 8.¦d3 Јe1+ 9.ўd4+ ўb2 10.Јxb5+ ўc1 11.¦a3 Јf2+ 12.ўc4 Јe2+ 13.ўb4 Јd2+ 14.c3 Јd6+ 15.ўb3 Јd1+ 16.ўa2 Јd5+ 17.Јxd5 Ґxd5+ 18.c4 Ґa8 19.ўb3 ўd2 20.¦a2+ ўd3 21.¦a1 ўd2 22.¦g1 g5 23.hxg5 f4 24.gxf6 ¤xf6 25.¦g6 ¤e4 26.¦g8 ¤c5+ 27.ўa3 Ґc6 28.¦c8 Ґb7 29.¦b8 Ґe4 30.¦d8+ ўc3 31.¦d5 ўxc4 32.a8Ј Ґxd5) 5...b5 6.Јxe4 Јa3+ 7.ўd2 Јc1+ 8.ўc3 Јa3+] 4...b5 [4...Ґxf5 5.¦d5+ Јxd5 6.Ґxd5] 5.Јc5 [5.Јf4? Јe1 6.Јc7+ ўa6=] 5...Јf3+ [5...Јh3+ 6.¦d3; 5...Ґa8 6.Јc7+ ўa6 (6...ўa4 7.Ґb3+) 7.¦d6+] 6.Ґd3! [6.¦d3? Ґxd3 7.Ґxd3 ўa4 8.Јd6 Јb7=] 6...Ґa8! [6...Ґb7 7.a8Ј+ Ґxa8 8.Јa7#] 7.¦e2! Јd5 [7...Јg4 8.¦e1! Јb4+ 9.Јxb4+ ¦xb4 10.¦e8+-] 8.Јxd5 Ґxd5 9.ўd4! [9.¦e8? ўb6 10.ўd4 Ґb7 11.¦xg8 ¦b4+ 12.ўe3 ўxa7=] 9...Ґb7 10.ўc5! [10.c4? ¦b4 11.ўc5 bxc4 12.Ґxc4 ¦xc4+ 13.ўxc4 ўb6 14.¦e8 ¤h6 15.a8Ј Ґxa8 16.¦xa8 ¤f5 17.h5 ¤g3 18.¦h8 ўc6=] 10...ўa6 11.c4! ¦a1 12.cxb5+ ўxa7 13.b6+ ўb8 14.¦e8+ Ґc8 15.¦xg8 g5 16.h5, uduş. Etüdün
solğun sonluğu ilə müqayisədə ən güclü fiqurun qurbanıyla ilk parlaq gediş gözlənilməzdir. İlkin təltifdə etüddə səhv tapılsa da, müəllif ona düzəliş etdi [Harold van der Heijden: Sə hv /
Cook! 1.¦d6 Јh3+ (1...Јc1 2.Јc5+ ўa4 3.Ґb5+ ¦xb5 4.Јc4+ ўa3 5.¦d3 Јe1+ 6.ўd4+ Ґxd3 7.a8Ј+ Јa5 8.Јxd3+ ўb2 9.Јxa5 ¦xa5 10.Јb3+ +-) 2.Ґd3 Јc8+ 3.ўd2 Ґa8 4.Јd4 ¦b4 5.c4 ¤e7 6.Јa1+ ¦a4 7.Јc3+ ¦b4 8.Ґc2 Јxc4 9.Јa1+ ¦a4 10.Јxa4+ Јxa4 11.Ґxa4 ўxa4 12.¦xb6 ¤g6 13.h5 ¤f4 14.¦b8 Ґh1 15.a8Ј+ Ґxa8 16.¦xa8++- 7 EGTB 16...ўb5 17.¦h8! ўc5 18.ўe3 ¤e6 19.ўe4 ўd6 20.ўf5 ўe7 21.ўg6 f5 22.¦a8 f4 23.¦a7+ ўd6 24.ўf7 f3 25.¦a5! ¤f4 26.¦f5 ¤e6 27.ўg6 ¤d4 28.¦f7].
Aqşin Məsimov–55 YY, 2017 Tərifnamə / Commendation
Uduş (+) 5+4 19. Ilham Aliev (Sumgayit, Azerbaijan). Tərifnamə / Commendation. 1.¤a2+ ўd2 [əsas / main:
1...ўxc2 2.¦xe2+! Јxe2 3.Јb1+ ўd2 4.Јc1+ ўd3 5.Јa3+! – məhz ağların çox güclü bu gedişindən sonra qaralar bütün variantlarda uduzur! 5...ўe4 6.¤c3+ və qara vəzir udulur; əsas / main:
5...ўd2 6.Јc3+ ўd1 7.Јc1#; əsas / main: 5...ўd4 6.Јa7+ ўe4 7.¤c3+ və qara vəzir udulur; əsas / main:
6...ўc4 7.Јa6+ və qara vəzir udulur; əsas / main: 6...ўd3 7.¤c1+ və qara vəzir udulur; əsas / main:
6...ўe5
7.Јe7+ və qara vəzir udulur; 6...ўd5 7.¤c3+ və qara vəzir udulur; əsas / main:
5...ўc4 6.Јa6+ ўc5 7.Јxe2 və qara vəzir udulur; 1...ўc4 2.Јb6 Јf2 3.Јb4+ ўd5 4.Јb5+ ўd6 5.¦xe2 +-] 2.¦d1+ ўxc2 3.Јe1! Јe3 [3...ўb3 4.Јa5+-] 4.¦d2+! Јxd2 [4...ўb3 5.Јd1+ ўa3 6.¦d3+ və qara vəzir udulur] 5.Јb1#
Dünyanın hər yerində ölkəmizə dostlar qazandıran Azərbaycanın ən məşhur etüd ustalarından birinin bu əsəri qara vəzirin çoxsaylı uduşları və mat kombinasiyası ilə yadda qalır.
14. Marco Campioli (İtaliya) Aqşin Məsimov–55 YY, 2017 Tərifnamə / Commendation
Heç-heçə (=) 4+4 14. Marco Campioli (İtaliya). Tərifnamə / Commendation. 1.¦a2+! [1.¦b1+? Јxb1 2.h8Ј Јg1+–+; 1.¦f2? Јxf2+ 2.ўxf2 h1Ј–+; 1.h8Ј? cxb2 2.ўxh2 Јc2+ 3.ўg3 Јg6+ 4.ўf3 Јxa6 5.Јc3 ўa2 6.Јc2 Јa3+ 7.ўe2 ўa1–+] 1...ўxa2 2.h8Ј Јg4+! [2...h1Ј+ 3.ўxh1! (3.Јxh1 Јe4+ 4.ўh2 Јxh1+ 5.ўxh1 ўb3!–+) ] 3.ўxh2 c2 4.Јc3! [4.Јh6? Јe2+ 5.ўg3 Јe1+ 6.ўf3 c1Ј 7.¤b4+ ўb3–+] və 2 əsas xətt / with 2 main lines: 1) 4...Јf4+ 5.ўg2! [5.ўh3? Јf1+ 6.ўg3 c1Ј 7.¤b4+ ўb1 8.Јb3+ Јb2–+] 5...c1Ј 6.¤b4+! [6.Јa5+? Јa3 7.Јd5+ Јb3 8.Јa5+ ўb2] 6...ўb1 7.Јb3+! [7.Јd3+? ўb2 8.Јe2+ ўb3–+] 7...Јb2+ 8.Јxb2+ ўxb2 9.¤d3+ ўc3 10.¤xf4, heç-heçə / draw. 2) 4...Јh4+ 5.ўg2! (5.ўg1? Јg5+) 5...Јg5+ 6.ўf3! (6.ўh3? c1Ј 7.¤b4+ ўb1 8.Јb3+ Јb2 9.Јd1+ Јgc1 10.Јd3+ ўa1–+) 6...c1Ј 7.¤b4+ ўb1 8.Јb3+ Јb2 9.Јd3+ ўa1 10.Јa6+ ўb1 11.Јd3+ (11.Јf1+? Јgc1), daimi şah / perpetual check. İlk gedişdə topun qurbanı və bir neçə dəqiq gedişdən sonra oyun iki hissəyə bölünür ki, birində ağları atın çəngəli, digərində isə daimi şah xilas edir.
Aqşin Məsimov–55 YY, 2017 Tərifnamə / Commendation
Heç-heçə (=) 6+11 7. Marco Campioli (İtaliya). Tərifnamə / Commendation. 1.¤g1+! [1.¦xc3? g2+! 2.ўe1 dxc3 3.g8Ј (3.e8Ј a2) 3...c2 4.Јc8 a2 5.Јc3 (5.¤g1+ Ґxg1 6.Јc3+ (6.Јxc2 a1Ј+) 6...Ґe3) 5...c1Ј+ 6.Јxc1 Ґxc1 7.e8Ј a1Ј 8.¤g1+ ўe3–+] 1...Ґxg1 2.¦xc3+! [2.e8Ј?? Ґf2 3.g8Ј g2#] 2...Ґe3! [2...dxc3 3.g8Ј Ґe3 4.Јxg4+ ўxg4 5.e8Ј c2 6.Јg6+] 3.¦xe3+! dxe3 [3...fxe3 4.e8Ј e2+ 5.ўe1 g2 6.Јf8+ ўe3 7.Јf2+ ўd3 8.Јxe2+] 4.g8Ј! [4.e8Ј? g2+ 5.ўg1 e2] 4...e2+ 5.ўe1 g2 6.Јb3+ e3 7.Јd5+ [kiçik dual / minor dual: 7.Јb7+] 7...e4 8.Јxe4+ ўxe4 9.e8Ј+ [9.ўxe2? f3+ 10.ўd1 ўd3] 9...ўf3 10.Јa8+ ўg3 11.Јxg2+ ўxg2 12.a7 f3 [12...d5 13.a8Ј f3 14.Јxd5 və əsas oyunda olduğu kimi ] 13.a8Ј d5! [13...ўg1 14.Јxf3 gxf3 pat / stalemate] 14.Јxd5 a2 15.Јxf3+ ўxf3, pat / stalemate [15...gxf3 – pat / stalemate ]. Qurbanlar, patlar, ancaq mövqe çox kobuddur.
Yüklə 0,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|