647
N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R
dır... Mən öz mühafizəmi sizə tapşırıram... Sizə tap-
şırdığım bu işin mənim üçün həyati əhəmiyyəti var.
Mən canımın və taxt-tacımın qorunmasında göydə
Allaha, yerdə təkcə sizə güvənirəm.
– Şahənşahın fərmanını sabah tezdən yerinə ye-
tirəcəyik, şəxsi mühafizəçilər tərksilah olunacaqlar.
– Əhməd xan Əbdal və zabitlər bir-bir Nadir şaha
təzim edib, çadırdan çıxdılar və öz düşərgələrinə
get dilər.
Nadir şahın həyəcanı bundan sonra da keçib get-
mədi. Heç cür bir yerdə qərar tuta bilmədi. Bir neçə
dəfə hərəmxanasına girib-çıxdı, onun bu hərəkəti
təəc cüblü görünsə də, heç kəs bir söz soruşmağa cürət
et mədi.
Həsənəli bəy Müəyyirülməmalik Nadir şahı is-
təyən, onun sirlərinə bələd olan saray adamların-
dan – nazirlərindən idi. Odur ki, axırda o, dözməyib,
Şahənşahın həyəcanlı olmasının səbəbini soruşdu:
– Qibleyi-aləmin həyəcanlı görünməyi məni çox
əndişələndirir.
Nadir şah, Həsənəli bəyi lap yaxına çağırıb dedi:
– Yuxu görmüşəm, sənə deyirəm, bunu heç kəs
bilməsin!
Həsənəli bəy sağ əlini sinəsinə qoyub, təzim etdi:
– Ey böyük cəlal sahibi, sizi eşidirəm.
– Allahın verdiyi bu cah-calaldan, dövlətdən
qabaq qayınatam Kosa Əhmədli Baba Əli bəy məni
bir neçə nəfərlə İsfahana göndərdi. O zaman biz,
bax, bu Fəthabada gəldik. İndi bu şahlıq çadırı
qurulan yerdə kiçik bir çadır qurduq. Həmin gecə
648
S O N U N C U FAT E H
qəribə bir yuxu gördüm; yuxuda bir nəfər məni
yanına çağırıb dedi, mənimlə gəl, Həzrət səni istə-
yir, mən də onunla getdim. Səhrada bir uca yer var
idi. Burada on iki nurani şəxs oturmuşdu. Onların
hamısından böyüyü oturanlardan birinə buyurdu:
«O qılıncı gətir». Qılıncı gətirəndə, məni yanına ça-
ğırıb, qılıncı belimə bağladı: « Get, Səfəvi ölkəsində
hakimiyyəti sənə verdik, get Allahın bəndələrilə
yaxşı rəftar et!»– deyib məni mürəxxəs etdi. İsfaha-
na yollandıq, sonra Əbivərdə – Baba Əli bəyin yanı-
na qayıtdıq, işlər günü-gündən irəlilədi, ta ki, gəlib
şahlıq məqamına çatdım.
Keçən gecə yenə həmən o zaman yuxumda gör-
düyüm nurani şəxsi gördüm. İndi də o hirsli-hirsli
əlimdən tutub, məni həmin on iki adamın yanına apar-
dı. Sonra ərz elədi: gətirdim. O ağa ki, qılıncı belimə
bağlamışdı, məni görən kimi üzünü turşudub yana
çevirdi, buyurdu ki: «Bu qətiyyətsizin belindəki qılın-
cı açın, o bu qılınca layiq deyil. Mən nə qədər istədim
ki, qılıncı verməyim, mümkün olmadı, zorla açıb geri
aldılar, məni də oradan qovdular. Yuxudan durdum,
səbri-qərarım əlimdən getdi, bilmirəm nə olacaq. Elə
hey düşünürəm. Əgər bir hadisə baş verməmiş – iki-
üç günə özümü Kəlata çatdıra bilsəm, onda, bu qəm-
qüssə, bəlkə də, şadlıqla qurtarar...
Sonra Nadir şah köks ötürüb, astadan: – Kəlat,
Kəlat... ora mənim alınmaz qalamdı, – deyə pıçıldadı.
– Tanrının ən dəyərli bəxşişi – gələcəyimi və xəzinəmi
qoruyan qalalar qalasıdı. İnanmıram ki, onun divarın-
dan içəri xəyanət adlı bir iblis keçə…
649
N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R
Həsən bəy Müəyyirülməmalik ağır-ağır dilləndi:
– Qibleyi-aləm, bu yuxudan qətiyyən qorxmayın,
şükür olsun Allaha ki, düşmənlərin sizinlə üz-üzə
gəlməyə qüdrətləri yoxdur, onlar da yerlərində rahat
yata bilmirlər. Şaha müxalifət yolunu tutanlar sizə
sədaqətlə xidmət edən keşikçi dəstənin qətiyyəti ilə
üzləşməli olacaqlar... Kəlat da uzaq deyil… Deməyim
budur ki, ürəyinizə pis fikirlər gətirməyin! Heç quş da
cəsarət edib düşərgənizin üstündən uça bilməz!
Nadir şah yenə dərindən köks ötürüb dedi:
– Mən biləni nə sən, nə də digərləri bilir.
Ürəyi sanki dil açıb, ona sui-qəsd hazırlandığını
deyirdi: «Mənim son vaxtlar şübhələndiyim adamla-
rın arxasında çox güman ki, naməlum bir qüvvə var,
özü də kənarda... Yox, bu ola bilməz, osmanılardan
mənə sədəmə toxunmaz, bəs ruslardan? Axı, Osmanlı
dövləti ilə saziş bağlayarkən, mən rusları saymadım.
Bir də, axı, niyə mən onların iki müsəlman dövlətinin
işlərinə qarışmasına yol verməli idim?.. Onlar mənim
gəmilərimi Xəzər dəryasında, ingilislər də Hindis-
tan sahillərində görmək istəmirlər. İngilisləri ilk dəfə
görəndə necə sırtıq olduqlarını anladım, özlərini
yalandan sülh adamı kimi qələmə verib, gəldikləri
ölkədə pis işlərlə məşğul olurlar… Yoxsa, Əliqulular,
Vəliqulular kimdir ki, mən boyda Nadir şahın üzünə
qayıtsınlar…».
* * *
Əliqulu xan onu hər addımbaşı əmisinə – Nadir
şaha xəyanətdə suçlayan Təhmasib xanı zəhərləyib
650
S O N U N C U FAT E H
öldürəndən sonra çox əl-qol açmışdı. Bir gün də
qiyafəsini dəyişib, Qoçana getmək, orada Nadir şaha
sui-qəsd təşkil etmək qərarına gəldi.
Bıçaq sümüyə dirənəndə, insan çıxış yolu axtarır,
gecəbəgündüz baş sındırır, bütün qüvvəsini səfərbər
edib, ağlagəlməz planlar qurur, gücü birə on qat artır,
nəhayət, meydana çıxıb, «Bu da mənəm!» – deyir.
Əliqulu xan, Nadir şahı Kəlat qalasına çatmamış-
dan əvvəl yaxalamağı düşünürdü...
Nadir şah isə həmin an günü sabah – hər şey
bitəndən sonra, Qoçana, oradan Kəlata – xəzinəsinə,
ailəsinə baş çəkməyə gedəcəyini, elə bu səfər zamanı
Əliqulu xanı da cəzalandıracağını götür-qoy edirdi...
...Əliqulu xan neçə gün idi ki, Nadir şahı qabaqla-
maq məqsədilə Qoçan qalasına sarı at çapırdı.
Fəthabadda öz çadırında, hərəmxanasında qərar
tuta bilməyən Nadir şahın, əlbəttə, onun nəinki niy-
yətindən, heç Heratdan çıxıb, Məşhədə tərəf gəl -
mə yindən də xəbəri yox idi. Təhmasib xan Cəlayiri
aradan götürəndən bir həftə sonra ordugahını Mir
Kiçik xanın ixtiyarında qoyub, yola çıxmışdı. Özü-
nü nə qədər tanınmaz hala salsa da, Məşhəddə atını
dəyişərkən, onu tanımışdılar.
Əliqulu xan artıq Nadir şahın ən yaxın ətrafı olan
Saleh xan Əfşar, Məhəmməd xan Qacar, Məhəmməd-
qulu xan Əfşar, Musa bəy Əfşar və nəhayət, Qoçu bəy
Əfşar ilə görüşmək barədə Xabuşana çapar da gön-
dərmişdi… Əliqulu xan indi özünə çox arxayın idi.
Şahənşah hələ Kürdanda Osmanlı dövləti ilə sülh
bağlayarkən, onlarla sui-qəsd barədə danışmışdı. On-
Dostları ilə paylaş: |