Standartlari

g) pul mablag’lari harakati to’g’risidagi hisobot; 

d) hisob yuritish siyosati va tushuntirishlar hamda izohlar. 

 

BUXGALTERIYa BALANSI 

MHXS  kompaniyalardan  aktivlarni  joriy  va  uzoq  muddatlilarga  bo’lishni  talab 

qilmaydi.  Shunga  qaramay  kompaniyalar  muomalalarning  xarakteriga  qarab  aktivlar 

va  majburiyatlarni  joriy  va  uzoq  muddatlilarga  bo’ilb  ko’rsatishlari  maqsadga 

muvofiqdir. 

---

 

 

271 

 

Aylanma aktivlar 

Aktivlarni turkumlashda quyidagi qoidalarga amalqilish tavsiya qilinadi. 

Aktivlar aylanma deb hisoblanadi, agar: 

a)  kompaniya  normal  operatsion  faoliyatida  ishlatish  yoki  sotish  mo’ljallanayotgan 

bo’lsa: 

b)  agar  aktiv  savdo  maqsadlarida  yoki  o’n  ikki  oy  ichida  sotish  uchun  xarid  qilingan 

bo’lsa; 

v) agar u pul mablag’lari yoki uning ekvivalentlari ko’rinishida mavjud bo’lsa. 

 

Boshqa barcha aktivlar uzoq muddatli deb turkumlanadi. 

 

 

Qisqa muddatli majburiyatlar 

Majburiyatlar qisqa muddatli deb tavsiflanadi, agar; 

a)  kompaniya  normal  operatsion  faoliyati  davomida  to’lashni  mo’ljallanayotgan 

bo’lsa: 

b) agar hisobot sanasidan o’n ikki oy ichida bajarilish kutilayotgan bo’lsa. 

Boshqa barchamajburiyatlar uzoq muddatli deb turkumlanadi. 

 

 

 

Buxgalteriya balansida aks ettirilishi lozim bo’lgan axborotlar: 

a) asosiy vositalar; 

v) nomoddiy aktivlar; 

s) moliyaviy aktivlar; 

d) ulush usulida ko’rsatilgan investitsiyalar; 

e) zahiralar; 

f) savdo va boshqa debitorlik qarzlari; 

g) pul mablag’lari va ularning ekvivalentlari; 

h) mol etkazib beruvchilar va boshqalardan kreditorlik qarzlari; 

i) soliq bo’yicha majburiyatlar va aktivlar; 

j) rezervlar; 

k) uzoq muddatli majburiyatlar va ular bo’yicha foizlar; 

l) ozchilik ulushi; 

m) chiqarilgan kapital va fondlar. 

Buxgalteriya balansiga izohlarda quyidagilar berilishi kerak: 



 

Chiqarishga ruxsat etilgan aktsiyalar miqdori; 



 

Chiqarilgan hamda to’langan, chiqarilgan va to’lanmagan aktsiyalar miqdori; 



 

Aktsiyaning nominal qiymati yoki nominal qiymatning mavjud emasligi; 



 

Yil boshiga va yil oxiriga muomaladagi aktsiyalar miqdori; 



 

Dividendlar  va  kapitalni  qoplash  bo’yicha  huquqlar,  imtiyozlar  va 

cheklovlar; 



 

Kompaniyaning o’ziga yoki farzand korxonasiga tegishli aktsiyalar; 



 

Optsion  yoki  sotish  shartnomalari  bo’yicha  zahirada  qolgan  aktsiyalar 

miqdori haqida ma’lumot.