Statistika va ekonometrika

2. Statistik ko`rsatkichlarning turlari va tasnifi

• 
  Ommaviy hodisa va jarayonlar, ularning xossa va munosabatlari turli-tumandir. Shuning uchun son-sanoqsiz statistik ko`rsatkichlar mavjud. O`z-o`zidan ravshanki, ularni birma-bir qarab chiqib bo`lmaydi. Shu sababli statistik ko`rsatkichlarni umumlashtirish, ma`lum tartibga solish, muhim tomonlariga qarab tasniflash zaruriyati tug`iladi.
  
• 
  Statistik ko`rsatkichlarni tasniflash murakkab masaladir. Unga turli tomondan yondashish mumkin. Avvalam bor tub xarakteri, ichki hissiyoti, umuman hodisalarni bilishda tutgan o`rni va ro`liga qarab statistik ko`rsatkichlarni ikki katta turkumga ajratish mumkin. Birinchi turkum ommaviy hodisa va jarayonlarning mohiyati va beligilarini ta`riflovchi ko`rsatkichlarni o`z ichiga oladi, masalan, yalpi ishlab chiqarilgan ichki mahsulot, mamlakat va viloyatlarda tug`ilgan bolalar soni yoki o`lgan kishilar soni, milliy boylik hajmi va h.k. Bu ko`rsatkichlar umumiy holda absolyut miqdorlar deb yuritiladi. Bu ko`rsatkichlar uchun xos xususiyat - ularni tuzishda statistika bilan bir qatorda boshqa fanlar ham qatnashadi, aniqrog`i ularning ilmiy tushuncha va ta`limotlariga statistika tayanadi.
  
• 
  Statistik ko’rsatkich
  
• 
  Darajasiga qarab
  
• 
  Aniqlash usuliga ko’ra
  
• 
  Hodisa birliklarini qamrab olishiga ko’ra
  
• 
  Makroiqtisodiy kursatkichlar
  
• 
  Jamlama ko’rsatkichlar
  
• 
  Hosilaviy ko’rsatkichlar
  
• 
  Mutloq son
  
• 
  Mutloq qiymat
  
• 
  Mutloq
  
• 
  Nisbiy
  
• 
  Mikroiqtisodiy ko’rsatkichlar
  
• 
  Individual
  
• 
  Guruhli
  
• 
  Umumiy
  
• 
  O’rtacha
  
• 
  Ikkinchi turkum ko`rsatkichlari ommaviy hodisa va jarayonlarning ichki tuzilishi, o`zaro munosabatlari va bog`lanishlari hamda rivojlanish intensivliga xos xususiyatlarni ifodalaydi. Umumiy holda ular nisbiy miqdorlar deb yuritiladi.
  
•