Süleyman sani axundov seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ

Milli Kitabxana

129

Ş a h s ə n ə m. Bəli, mənəm.

Q a f a r. Burada nə qayırırsan?

Ş a h s ə n ə m. Tratira gəlmişəm.

Q a f a r.  Çox  qələt  etmisən,  səfeh  qızı,  səfeh. Əl-ayağın qırılmamış  qalx,

qabağıma düş.

Ş a h s ə n ə m. Ölsəndə getməyəcəyəm. Bəs bir belə arvad burada nə qayırırlar.

Q a f a r. Canına dərd qayırırlar, Düş qabağıma.

G ü l p ə r i.  A  Qafar,  Şahsənəm  doğru  deyir.  Bəs  bu  qədər  arvadların ərləri

yoxdur. Yoxsa elə qeyrətli bir tək siz çıxmısınız.

Q a f a r. Allahu əkbər, bu papaqdır, yoxsa sizin başınızdakı yaylıq. (Papağını

yerə vurur.) Ədə,  bura  bax,  müsəlman  arvadı,  teatr?  Bəs  bizim  namusumuz,

qeyrətimiz harada qaldı?

M i r z ə F ə r ə c. Adə, Qafar, Qafar buradayam.

Q a f a r. A kişi, buraya gəl.

M i r z ə F ə r ə c. Adə, yerimiz burdadır. Sənin bilitin də məndədir.

Q a f a r. Adə, bilit cəhənnəmə, arvadlar buradadır.

M i r z ə F ə r ə c. Adə, hansı arvadlar?

Q a f a r. Şahsənəm ilə Gülpəri.

M i r z ə F ə r ə c. Gülpəri də?

Q a f a r. Hə, hə, tez ol gəl.

M i r z ə F ə r ə c  (onlara  tərəf  gələrkən).  Ey  dad-bidad Ərdəbil.  Gülpəri,

nadürüst qızı nadürüst. Hərgah sabah açılar,  səni paraxoda  qoyub birbaş Ərdəbilə

göndərməsəm,  mənim  atama,  babama,  yeddi  qat əcdadımın ərvahinə lənət  olsun.

Qalx, köpəyin qızı köpək.

G  ü l p ə r  i.  Ölsən  də getməyəcəyəm.  Bəs  bir  belə arvadların ərləri  yoxdur.

Yoxsa kişi təkcə siz çıxmısınız?

M i r z ə F ə r ə c. Bəli, müsəlman ancaq bizik. Arvad nədir, teatr nədir?

Arvadların əllərindən  tutub  dartırlar,  sıradan  qırağa  çıxardırlar.  Onlar  da  dartınıb

əllərindən çıxırlar. Zalda qaçırlar. Qafar ilə Mirzə Fərəc onları qovurlar.

Pərdə

---

Milli Kitabxana

130

ÜÇÜNCÜ  ŞƏKİL

Pinəçi Qafarın evi

M i r z ə F ə r ə c. Qafar, sən bunlardan muğayat ol, məndə gedib axund Molla

Qasım ağanı çağırım, gəlib bu binamusların talağını versin.

Q a f a r.  Yaxşı  get.  (Mirzə Fərəc  çıxır.)  Bax,  bura da  teatr  deyil.  And  olsun

atamın ərvahinə,  bir  balaca  o  yan-bu  yan  eləsəniz,  elə bir  sillə çəkərəm  ki,

yerinizdə qalarsınız.

Ş a h s ə n ə m. Allah vurub səni, hünərindir əlini qaldır.

G ü l p e r i. Yaxşı, siz bizi boşayarsınız, biz də o siz bəyənmədiyiniz kişilərə

ərə gedərik. Onlar da tez-tez bizi teatra apararlar.

Q a f a r.  Allahü-əkbər,  lənət  sənə kor  şeytan.  İndi  durub  ikisini  də boğub

öldürəcəyəm, ha.

Ş a h s ə n ə m. Allah vurub səni. Durub səni o qədər döyərik ki, arvad boşamaq

da yadından çıxar.

Q a f a r. Arvadın hünəri nədir ki, kişiyə əl atsın.

Ş a h s ə n ə m. Bax, hünəri belədir.

Durub  onunla  tutaşır.  Gülpəri  də köməyə gəlir.  Qafarın  ayağından  çəkir,  Qafar  yıxılır,

onu yumruqlayırlar. Bu halda Mirzə Fərəc və onun dalınca Molla Qasım daxil olurlar.

Q a f a r. Ədə, Mirzə Fərəc, qoyma, arvadlar heyimi kəsdilər.

Arvadlar Qafarı buraxıb Mirzə Fərəcin üstə düşürlər, yumruqlayırlar. Molla aralaşdırır,

ona da bir-iki yumruq dəyir.

M o l l a Q a s ı m. Ay bacılar, bir toxtayın. (Arvadlar dayanırlar.) Bəs mollaya

belə ehtiram edərlər?

Ş a h s ə n ə m.  Bir molla ki,  gecə yarısı  bu  iki  səfehin  sözünə baxıb  biz

biçarələrin talağını verməyə gələ, elə axundun ehtiramını saxlamazlar.

Q a f a r. Arvad, bəsdir, bizi biabır etdin.

M o l l a Q a s ı m. Usta Qafar, bir arvad ki, biz ruhanilərə, biz şəriət ərlərinə

biehtiramlıq elədi, onu boşa getsin. Şəriət də belə buyurub.

Q a f a r. Düz buyurursan, ağa.

Ş a h s ə n ə m. Kül sənin başına a belə ər! A qanmaz kişi, görmürsən bu molla

nə deyir. Mən sənin arvadınam, yoxsa bu şorgöz mollanın?

---

Milli Kitabxana

131

M o l l a Q a s ı m.  Usta  Qafar,  bu  sözdən  sonra  bu  arvadın nigahı  pozuldu.

İndi canın azaddır.

Ş a h s ə n ə m. Belə kül molla başına.

M o l l a Q a s ı m. İndi bu arvaddan sual-cavab edin. A bacı, sən bilirsən ki,

biz ruhanilər müsəlman arvadlarına teatra getməyi haram buyurmuşuq?

G ü l p ə r i. Bilmirəm.

M o l l a Q a s ı m. Bilmirsən, indi bil.

G ü l p ə r i. Bəs kişilərə necə?

M o l l a Q a s ı m. Onlara da nəhy etmişik.

G ü l p ə r i. Bəs niyə gedirlər?

M o l l a Q a s ı m.  Gərək  getməsinlər,  günah da etməsinlər. Lakin arvad ilə

kişidə fərq  vardır.  Şeytan  həzrət  Adəmi  aldada  bilmədi.  Amma  Həvvanı  aldatdı.

Behiştdən  hər  ikisini  çıxartdı.  Kişini,  o  oyun  çıxardanlar  yoldan  çıxara  bilməzlər.

Arvad isə naqisüləql olar. Tez aldadarlar.

G ü l p ə r i. Ay molla, bilirəm, sən bizim nigahımızı geri oxumağa gəlmisən.

Sən heç zəhmət çəkmə. Mən kəbinimi halal edib canımı azad edirəm. Elə rəhmətlik

atam məni, gözləri yaslı bu qoca kaftara vermişdi.

M i r z ə F ə r ə c.  Nəmənə?  Qoca  kaftar?  İndi  ki,  bele  oldu  daha  səni

boşamıram.

G ü l p ə r i. Ölsən də boşanacağam!..

M i r z ə F ə r ə c. Mən də boşamayacağam.

Q a f a r.  İndi  ki,  iş  bu  məqama  çatdı,  Şahsənəm,  mən  də səni  boşamalı

olmadım.

Ş a h s ə n ə m. Ölsən də boşanacağam!

M o l l a Q a s ı m.  Bir  mənə də qulaq  asın.  Görürəm  siz  arvad  boşayan

deyilsiniz. Mənim zəhmət haqqımı veriniz, çıxım gedim.

Q a f a r. Nəmən? Sən nə qayırdın ki, zəhməthaqqı da istəyirsən?

M i r z ə

F ə r ə c.  Rəhmətliyin  oğlu,  bu  gecə yarısı  gəlib  arvadlarımızı

əlimizdən almaq istədiyin bəs deyil, bir də zəhmət haqqı istəyir.

Q a f a r. Biz arvadlarımızı boşamaq istəmirik.

M  o l  l a

Q  a  s  ı  m.  Cəhənnəmə boşayınız.  Mənim  zəhmət  haqqıma  nə

deyirsiniz?

M i r z ə F ə r ə c. Uzun müşərrəf eləmə, dur rədd ol!

---