68
(e)
Teknik Ġstihbarat
(TEKĠS)/
(Technical
Intelligence-
TECHINT)
Dünyada mevcut ve/veya geliĢmekte olan teknolojiye
iliĢkin elde edilen
istihb
arattır. Ġkinci Dünya savaĢına kadar
teknik istihbarat,
düĢmanın silah sistemlerine yönelik toplanan
istihbarat
olarak tanımlanırken
günümüzde teknik anlamda elde edilen tüm istihbarat gayretlerini ifade
etmektedir. Kablolu ve kablosuz elektronik iletiĢim ile havacılık alanındaki
geliĢmeler elektronik
istihbarat
ın ilgi alanları içerisinde yer almaktadır (Taylor,
2007). Kapsamı oldukça geniĢtir. Teknolojinin
hâkim
olduğu tüm alanlarda
teknik istihbarat yapmak mümkündür.
(f)
Ölçüm ve Ġz Ġstihbaratı
(ÖLĠZĠS)
(Measurement and
Signature Intelligence-MASINT)
Sinyal
istihbaratı
ve
görüntü istihbaratının dıĢında kalan
tüm teknik toplama konularını içermektedir. Üst seviyeli ve uzmanlık
gerektiren bir istihbarat
toplama vasıtasıdır. Emisyon kaynakları
ve
cihazlarının tanınması için belirli teknik sensörlerden toplanan nitel ve nicel
verilerin (metrik, uzaysal, dalga boyu, zamana bağımlı, modülasyon, plazma
ve hidro manyetik analizlerinden sağlanan bilimsel ve teknik
istihbarat
bilgileridir (Joint Intel
ligence Doctrine, 2003). Radar (görüĢ hattı, bistatik),
radyo frekansı (geniĢ
band elektromanyetik titreĢim), jeofizik (akustik,
sismik
ve manyetik), nükleer yayılma, multispektral, hiperspektral ve ultraspektral
görüntüleri içermektedir (Richelson, 2012 :240).
(3)
Alanlarına Göre Ġstihbarat
Ġstihbaratın seviyesine ve toplama yöntemlerine göre
sınıflandırılmasının ardından üçüncü bir sınıflandırmanın toplama
faaliyetlerinin gerçekleĢtiği alanlara yönelik olmasının uygun olduğu
değerlendir
i
lmiĢtir.
Ç
alıĢmanın bu kısmında
askeri, ekonomik, coğrafi,
ulaĢtırma ve iletiĢim, politik, bilimsel ve teknolojik, biyografik ve sosyal
istihbarat
(Özdağ, 2011:66
-67)
alanları incelenmiĢtir.
69
(a)
Askeri Ġstihbarat
Askeri istihbarat, ABD müĢterek istihbarat do
ktrinine
göre, bir ülkenin
silahlı kuvvetlerinin
muharebe düzeni, komuta ve kontrolü,
silah sistemleri, eğitim, personel, doktrin, strateji ve taktikleri, lojistik,
savunma sanayi ve savunma harcamaları vb. konuları inceleyen
istihbarat
çeĢididir (
Joint Intelligence Doctrine, 2003: 2-17). Askeri istihbarat, bir ülkenin
askeri kapasitelerini, savaĢ yeteneklerini, çarpıĢma gücünü ve yeteneklerini
anlamak maksadıyla yapılan ve istihbarat faaliyetlerinin ağırlık merkezini
oluĢturan bir istihbarat alanıdır
(Özdağ, 2011:81).
Bu yaklaĢım günümüzde
de geçerliliğini sürdürmektedir. Bunun yanı sıra
asimetrik tehditlerin ulusal ve
uluslararası güvenliği tehdit etmeye baĢlaması ile birlikte,
askeri istihbarat bu
tehditlerin sahip oldukları silah sistemlerinin tesp
iti ve muharebe düzenlerinin
anlaĢılmasına yönelik kullanılmaya baĢlanmıĢtır. Günümüzde bilgi
teknolojilerindeki geliĢim, siber alanın
da askeri istihbarat
ın ilgi alanına
girmesine neden olmuĢtur. Geleneksel savaĢların yanı sıra
asimetrik
tehditlere karĢı verilen mücadele ve siber savaĢlar,
istihbarat
uzmanlarının bu
alanlara yönelik çalıĢma yapmalarını gerekli kılmıĢtır.
(b)
Ekonomik Ġstihbarat
Bir ülkenin; ekonomik durumunun, kaynaklarının,
politikalarının, üretim ve tüketim mallarının, tarım, sanayi, ticaret vb.
ekonomik faktörlerinin incelendiği
istihbarat
çeĢididir. Diğer bir
ifadeyle,
ekonomik istihbarat
vasıtasıyla hedef ülkenin genel ekonomik yapısı analiz
edilmektedir. Ekonomik istihbarat
, düĢmanın savunma kabiliyetlerinin
geliĢtirilmesi maksadıyla yaptığı ekonomik geliĢimlerin ve yatırımların
analizinde
önemli bir yer tutmaktadır (Özdağ,
2011: 93; Joint Intelligence
Doctrine, 2003 : 2-17).
(c)
Coğrafi Ġstihbarat
Bir ülkenin askeri harekâtı etkileyebilecek, coğrafi
durum, sınır, arazi yapısı, iklim ve hava Ģartları, bitki örtüsü, nehir ve gölleri,
ovalar ve dağları vb. her türlü fiziksel koĢulların
tespit ve analizine yönelik
gerçekleĢtirilen çalıĢmalardır (Özdağ,
2011;
Sarı,
2003). Bir ülkeye yönelik
70
gerçekleĢtirilen askeri harekâtlarda veya ülke içerisinde yapılan terörle
mücadele harekâtlarında ilk karĢılaĢılabilecek engel, harekât düzenlenecek
ü
lkenin coğrafyası veya teröristin kendisine güvenli bölge olarak gördüğü
coğrafi alandır. Dolayısıyla hem geleneksel savaĢlarda hem de terörle
mücadele kapsamında hazırlanacak harekât planlarında ve harekât alanı
istihbarat
hazırlığı çalıĢmalarında
,
coğraf
i istihbarat
a ihtiyaç duyulduğunu
söylemek mümkündür.
(ç)
UlaĢtırma ve ĠletiĢim Ġstihbaratı
UlaĢtırma istihbaratı
; bir ülkenin kara, deniz ve hava
yolları gibi genel ulaĢtırma sistemi ve politikası hakkında elde edilen
istihbarat,
iletiĢim
istihbarat
ı ise; radyo, televizyon, telefon ve internet gibi
genel medya ve iletiĢim sistemlerine yönelik toplanan
istihbarat
tır (Özdağ,
2011:110-116). Her iki istihbarat
çeĢidinin orta
k
amacı, düĢmanın sahip
olduğu ulaĢım ve iletiĢim sistemlerinin güçlü ve zayıf taraflarını analiz edip
kendi sistemlerimizle karĢılaĢtırmamıza imkân tanımaktır.
(d)
Politik Ġstihbarat
Yabancı bir ülkenin iç ve dıĢ politik hedefleri, devlet
yapısı, siya
si partileri ve seçim sistemi
gibi siyasi yapısının incelendiği
istihbarat
çeĢididir. Aynı zamanda
politik istihbarat
; bölgesel gruplaĢmalar,
çok taraflı anlaĢmalar ve organizasyonlar, mevcut hükümet ve otoriteye karĢı
dıĢ politik müdahaleler ile ilgili hususları da içermektedir
(Joint Intelligence
Doctrine, 2003: 2-17). Politik istihbarat, stratejik istihbarat
ın kalbi durumunda
olup
(Özdağ, 2011:68) bir ülkenin tarihi, anayasal yapısı, hükümetin etkinliği,
dıĢ politika, politik kültür ve politik partiler, seçim süreci, baskı grupları ile
yıkıcı ve bölücü faaliyetleri hakkında analiz edilmiĢ bilgileri kapsamaktadır
(Joint Intelligence Doctrine, 2003: 2-17).
(e)
Bilimsel ve Teknolojik Ġstihbarat
Bir ülkenin, mühendislik, üretim teknikleri, yeni
teknolojiler ve silah sistemleri ve bu sistemlerin imkân ve kabiliyetlerini içeren
uygulamalı bilimsel ve teknik araĢtırmaları ile bilimsel ve teknolojik altyapısını
Dostları ilə paylaş: |