T o sh k e n t d a V l a t iqtiso diyo t u niversiteti f. T. A b d u V a X id o V, Z. A. Um arov, K. N. D ju ra y ev

9.2. Banklarda xarajatlar va ularning buxgalteriya hisobi
Banklaming xarajatlari- bu bank faoliyatini amalga oshirish jarayonida amalga
oshirilgan foizli va foizsiz hamda bank operatsion xarajatlaridan tashkil topadi.
Ushbu xarajatlaming barchasi buxgalteriya hisobvaraqlari rejasidagi 50000-
«Xarajatlar» hisobvaraqlarida hisobga olib boriladi.
Bankning foizli xarajatlariga quyidagi operatsiyalar bo'yicha hisoblangan foiz
to'lovlari kiradi: talab qilib olinguncha saqlanadigan depozitlaming turlari bo'yicha
foizli xarajatlari, O'zbekiston respublikasi markaziy bankining hisobvaraqlari
bo'yicha foizli xarajatlari, boshqa banklaming hisobvaraqlari bo'yicha foizli
ЎзР ВМнинг «Махсулот (иш ва хизмат) ларни ишлаб чикариш ва сотиш 
харажатларини шакллантириш
таркиби тўгрисида»ги ва тижорат банкларида бухгалтерия хисоби 
ва хисоботини юритиш тўгрисидаги Низоми.
1999 йил 5 февралдаги 54-сон карори.
xarajatlari, qisqa muddatli kreditlar bo'yicha foizli xarajatlari, uzoq muddatli kreditlar
bo'yicha foizli xarajatlari, chiqarilgan qimmatli qog'ozlar bo'yicha foizli xarajatlari,
boshqa foizli xarajatlardir.
Foizsiz
xarajatlarga
esa,
O'zbekiston
respublikasi
markaziy
bankiga
to'lanadigan xizmat va vositachilik xarajatlari, boshqa banklarga to'lanadigan xizmat
va vositachilik xarajatlari, qimmatli qog'ozlar oldi-sotdi operatsiyalari bo'yicha
to'lanadigan xizmat va vositachilik xarajatlari, qimmatbaho metallar, toshlar va
tangalar oldi-sotdi operatsiyalari bo'yicha to'lanadigan xizmat hamda vositachilik
xarajatlari, sotib olingan veksellar bo'yicha to'lanadigan xizmat va vositachilik
xarajatlari, akkreditivlar va aktseptlar bo'yicha to'lanadigan xizmat hamda
vositachilik xarajatlari, overdraft bo'yicha xarajatlari, kreditlar bo'yicha vositachilik
xarajatlari, kredit majburiyatlari bo'yicha xarajatlari, menejment bo'yicha xarajatlar,
sindikat kreditlarda qatnashish bilan bog'liq xarajatlar, mahalliy to'lovlar bo'yicha va
vositachilik xarajatlari, xorijiy to'lovlar bo'yicha va vositachilik xarajatlari, inkasso
operatsiyalarini amalga oshirish bo'yicha va vositachilik xarajatlari, kafolat va
kafillik operatsiyalarini amalga oshirish bo'yicha va vositachilik xarajatlari, boshqa
vositachilik va xizmat xarajatlari, boshqa foizsiz xarajatlari, ya'ni bank asosiy
vositalarini sotish yoki dispozitsiya qilishdan ko'rilgan zararlari, bankning boshqa
xususiy mulklarini sotish yoki dispozitsiya qilishdan ko'rilgan zararlar va boshqa
zararlari kiradi.
Bankning operatsion xarajatlari tarkibiga quyidagilarni kiritish mumkin; bank
xizmatchilarining ish haqi va ular uchun qilingan boshqa xarajatlari, ijara va ta’minot
xarajatlari,
xizmat

---

safarlari
va
transport
xarajatlari,
ma'muriy
xarajatlar,
reprezentatsiya va xayriya xarajatlari, eskirish xarajatlari, sug'urta, soliq va boshqa
xarajatlar va ko'rilishi mumkin bo'lgan zararlami baholash xarajatlari hamda
daromad solig'ini baholashdan iboratdir.
Banklar o 'z operatsion xarajatlarini ulaming bosh banki tomonidan bir yil uchun
tasdiqlangan va xabar berilgan smeta assignovaniyalari doirasida amalga oshiradilar.
Bankning operatsion xarajatlari uchun ajratilgan smeta assignatsiyalari hisobot
yilining 31 dekabrigacha amal qiladi. Tugagan yilda amalda qilingan barcha
xarajatlar 31 dekabrgacha o'tkazilishi lozim.