Tabiiy fanlar 6 Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 6-sinfi uchun darslik Yangi nashr

botanika
deyiladi. Botanika – o‘simliklar morfologiyasi, 
anatomiyasi, fiziologiyasi, ekologiyasi va sistematikasi haqidagi fan.
O‘simliklar dunyosi
Sporali o‘simliklar
Urug‘li o‘simliklar
Yo‘sinlar bo‘limi
Qirqquloqlar bo‘limi
Ignabarglio‘simliklar 
bo‘limi 
Gulli o‘simliklar bo‘limi 
Sporali o‘simliklar sporalari, urug‘li o‘sim
-
liklar esa urug‘lari yordamida tarqaladi.
Bir bo‘limga mansub o‘simliklar tuzilishi, 
ko‘payishi bilan o‘xshash. Masalan, gulli
o‘simliklar bo‘limiga mansub o‘simliklarning 
barchasi gul, meva hosil qiladi. Ignabargli 
o‘simlik urug‘lari qubbalarda yetiladi. 
Bo‘limlar yirik sistematik birlik sifatida 
sinflarga ajratiladi. Masalan, gulli o‘simliklar 
bo‘limi ikki sinfga ajratiladi.
O‘simliklar tabiatda qanday ahamiyat
-
ga ega? 
O‘simliklarni insonlar hayotidagi ahami
-
yatiga ko‘ra klassifikatsiya qiling.
O‘simliklarning ahamiyatiga 
ko‘ra klassifikatsiyasi
Manzarali Dorivor 
Oziq-
ovqat
Qurilish 
materiali
Fotosintez jarayonida o‘simliklar hosil 
qilgan organik moddalar odam va hayvon
-
lar uchun oziq manbayi hisoblanadi. Fo
-
tosintezda ajraladigan kislorod bilan tirik 
organizmlar nafas oladi.
Muhokama qiling
Yopiq urug‘li o‘simliklar
Ikki urug‘pallali 
o‘simliklar sinfi
Bir urug‘pallali 
o‘simliklar sinfi

---

40
41
3-bob. TIRIK ORGANIZMLAR XILMA-XILLIGI
3-bob. TIRIK ORGANIZMLAR XILMA-XILLIGI
Har ikki sinfga mansub o‘simliklar 
bir-biridan urug‘i, guli, poyasi, bargi, ildiz 
sistemasining tuzilishi bilan farq qiladi. 
Sinflar o‘z navbatida kichikroq sistematik 
birliklar – oilalardan, oilalar turkumlardan, 
turkumlar esa turlardan tashkil topadi. 
Hayvonlar qanday sistematik gu
-
ruhlarga ajratiladi?
Hayvonlar suv, quruqlik-havo, tuproq 
muhitida yashashga moslashgan ko‘p hu
-
jayrali organizmlardir. Hayvonlar getero
-
trof usulda oziqlanadi, ya’ni tayyor organik 
moddalarni iste’mol qiladi. O‘txo‘r hayvonlar 
(tuyoqli hayvonlar) o‘simliklar bilan, yirtqich 
hayvonlar (o‘rgimchak, akula, baqa, kaltake
-
sak, ilon) boshqa hayvonlar bilan oziqlanadi. 
Ayrim hayvonlar (yomg‘ir chuvalchangi) tirik 
organizm qoldiqlari bilan oziqlanadi. Hay
-
vonlar orasida boshqa organizmlar tanasi
-
da parazitlik bilan hayot kechiradigan turlari 
ham mavjud. 
O‘simlik va zamburug‘lardan farq qilib, 
hayvonlar faol harakatlanadi. Ayrim hayvon
-
lar, masalan, poliplar, assidiyalar o‘troq ha
-
yot kechiradi.
O‘troq hayvonlarning harakatlanishi 
haqida fikr bildiring.
Ayrim hayvonlar tanasi