Tabiiy fanlar 6 Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 6-sinfi uchun darslik Yangi nashr

A M A L I Y M A S H G ‘ U L O T
19-MAVZU.
 O
‘
SIMLIKLAR 
SISTEMATIKASINI O
‘
RGANISH
Maqsad: 
bir va ikki urug‘pallali o‘simliklarni taqqoslash orqali xususiyatlarini o‘rganish; 
gulli o‘simliklar misolida
 
sistematik birliklarni qo‘llash.
Bizga kerak: 
bir va ikki urug‘pallali o‘simliklarning namunalari.
Ishning borishi
1. 
Siz yashaydigan hududda o‘sadigan o‘simliklarning insonlar hayotidagi ahamiyatini 
aniqlang, ro‘yxatini tuzing. 
O‘simliklarning ahamiyatiga ko‘ra klassifikatsiyasi
Manzarali
Dorivor
Oziq-ovqat
Qurilish materiali
2.
O‘simliklar sistematikasi birliklarini eng katta birlikdan boshlab to‘g‘ri ketma-ketlikda 
joylashtiring: oila, tur, bo‘lim, turkum, sinf, dunyo
3.
Bir va ikki urug‘pallali o‘simliklarning namunalarini diqqat bilan kuzating.
Bir va ikki urug‘pallali o‘simliklarning urug‘i tuzilishini o‘zaro taqqoslang.
Bo‘shliqichlilar tipi
Tanasi ikki qavat hujayralardan iborat hay
-
vonlar. Ularda to‘qima va organlar rivojlan
-
magan. Bo‘shliqichlilar tipiga gidrasimonlar, 
meduzalar, korall poliplari kiradi
Chuvalchanglar 
Tanasi cho‘ziq, bo‘limlarga bo‘linmagan hayvon
-
lar. Ularda qattiq skelet rivojlanmagan. Chuval
-
changlar uch tipga ajratiladi: yassi, to‘garak va 
halqasimon chuvalchanglar. 
Hayvonot dunyosi
Bo‘g‘imoyoqlilar tipi
–
 
xitin moddasidan iborat 
qalin tana qoplamiga ega hayvonlar. Tanasi va 
oyoqlari bo‘g‘imlarga bo‘lingan. Bo‘g‘imoyoqlilar 
tipiga qisqichbaqasimonlar, o‘rgimchaklar, ha
-
sharotlar kiradi
Xordalilar tipi
– xorda yoki umurtqa pog‘onasidan 
iborat ichki skeletga ega hayvonlar. Xordalilar tipi
-
ga quyidagi sinflar kiradi:
▸
Baliqlar 
▸
Suvda va quruqlikda yashovchilar
▸
Sudralib yuruvchilar
▸
Qushlar 
▸
Sutemizuvchilar
Sutemizuvchilar sinfi, yirtqichlar turkumi, suvsar
-
simonlar oilasiga mansub hayvonlar bir-biriga 
qaysi jihatlari bilan o‘xshaydi? Ular bir-biridan 
qaysi jihatlari bilan farq qiladi?
Oddiy chivin va qo‘ng‘ir ayiq man
-
sub bo‘lgan sistematik birliklarni jad
-
valga kiriting. Sistematik birliklar:
hayvonlar, umurtqasizlar, bo‘g‘imoyo
-
qlilar, hasharotlar, ikkiqanotlilar, qon 
so‘ruvchi chivinlar, haqiqiy chivinlar, 
oddiy chivin; umurtqalilar, xordalilar, 
sutemizuvchilar, yirtqichlar, ayiqsi
-
monlar, ayiqlar, qo‘ng‘ir ayiq.
Dunyo
Tip
Sinf
Turkum
Oila
Avlod
Tur
Tip
Sinf
Turkum
Oila
Urug‘
Tur