Tafakkur inson intellektual taraqqiyotidagi ўрни


nutq insonning tafakkur mexanizmi bo‘lib hisoblanadi



Yüklə 6,7 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/3
tarix30.05.2023
ölçüsü6,7 Mb.
#114382
1   2   3
Tafakkur inson intellektual taraqqiyotidagi ўрни.

nutq insonning tafakkur mexanizmi bo‘lib hisoblanadi.
 Nutq tafakkur qurolidir. Ma’lum fikr so‘zlar bilan ifoda etilganida tafakkur jarayoni amalga
oshiriladi. Fikrni so‘z bilan ifoda etish – ifodalash motivi (nutqiy maqsad), ichki nutq, fikrni
tashqi tomondan nutqiy ifodalash kabi bosqichlaridan iborat bo‘lgan murakkab jarayon.


 Tafakkur – bu narsalar mohiyatini ochib beruvchi g‘oyalar
harakati. Uning natijasi obraz emas, balki ma’lum bir fikrdir.
Tafakkur – bu kiritilgan yo‘nalishli-tadqiqiy, qayta o‘zgarishli
va bilish xususiyatiga ega bo‘lgan harakatlar va muolajalar
tizimini taxminlovchi alohida turga ega bo‘lgan nazariy va
amaliy faoliyat.Tafakkur moddiy olam qonuniyatlari, tabiat
va ijtimoiy-tarixiy hayotdagi sababiy-oqibat aloqalari,
insonlar psixikasi qonuniyatlarini tushunish imkonini beradi.
Aqliy faoliyat natijalarini qo‘llash sohasi bo‘lgan amaliyot
tafakkur faoliyatining manbai bo‘lib xizmat qiladi.
Item 1
Item 2
Item 3
Item 4
Item 5
125 
100 
75 
50 
25 



Tafakkur psixik faoliyat sifatida miyaning vazifasi hisoblanadi . Oddiy psixik jarayonlar, masalan,
sezgilar uchun asos vazifasini o‘taydigan yuqoriroq darajadagi miya jarayonlari tafakkurning fiziologik
asosini tashkil etadi . Lekin hozirda tafakkur jarayonini ta’minlovchi barcha fiziologik tuzilmalarning
o‘zaro ta’sir etish tartibi va ahamiyati haqida aniq fikr mavjud emas.


06
Tushunchali 
tafakkur 
– 
bu 
ma’lum
tushunchalar qo‘llaniladigan tafakkur. U yoki bu
aqliy masalalarni echishda boshqa odamlar
tomonidan 
aniqlangan 
va 
tushunchalar,
mulohazalar, xulosalar shaklida ifodalangan
tayyor bilimlardan foydalanamiz.
Obrazli tafakkur – bu obrazlar yordamida
mulohaza yuritish jarayonining bir turi. Ular
xotiradan olinadi yoki tasavvurda hosil qilinadi.
Ko‘pincha tafakkurning bu turi badiiy ijodkorlik
faoliyati bilan shug‘ullanuvchi odamlarda ustun
bo‘ladi.
Tushunchali tafakkur voqelikni aniq va
umumlashtirgan holda aks ettiradi, lekin
bunday aks ettirish mavhumdir. O‘z navbatida,
obrazli tafakkur atrofimizdagi olamni aniq va
sub’ektiv aks ettirish imkonini beradi. Shunday
qilib, tushunchali va obrazli tafakkurlar bir-
birini to‘ldiradi.


08
Amaliy tafakkur tajriba, amaliy harakatlar asosida amalga oshiriladi va aniq vazifalarni
bajarishga qaratilgan, nazariy – tajriba bilan ish ko‘rmasdan tushunchalardan foydalanadi.
Diskursiv tafakkur – kengaytirilgan tafakkur, ichki sezgi kechishining tezligi, aniq
ifodalangan bosqichlarning mavjud emasligi, oz darajada anglanganligi bilan xaraterlanadi.
Reproduktiv, ishlab chiqaruvchi tafakkur – bu namuna bo‘yicha tafakkur, ijodkorlik esa –
yangi kashfiyotlar, yangi natijalarga olib boruvchi tafakkur. Realistik tafakkur voqelikni
to‘g‘ri aks ettiradi, odam o‘z hulq-atvorini anglaydi, autistik tafakkur esa, asosan, ob’ektga
emas, affektga mos bo‘lganlarni ifodalaydi, ehtiyojni qondirishga, kelib chiqqan hissiy
zo‘riqishni kamaytirishga yo‘naltirilgan bo‘ladi.


E'tiboringiz uchun raxmat
reallygreatsite.com

Yüklə 6,7 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə