1. Statistika atamasi qanday kelib chiqqan va ilk bor nimani anglatgan?

---

1.Statistika atamasi qanday kelib chiqqan va ilk bor nimani anglatgan? 
Etimologiya, ya’ni so’zlarni kelib chiqishi jihatidan bu atama bevosita qandaydir bitta klassik - 
grekcha yoki lotincha ildizga ega emas. U lotincha “status”, ya’ni ahvol, holat degan so’zning 
italyancha “state” - davlat degan so’z qiyofasini olishidan kelib chiqadi. Statistika so’zi kundalik 
hayotga va ilm-fanga XVIII asrda kirib keldi. Dastlab, savdo va moliya kapitali hamda pul 
munosobatlari taraqqiyoti natijasida vujudga kelgan ehtiyojni qondirish maqsadida to’plangan 
mamlakat aholisi, iqtisodiy va siyosiy ahvoli haqidagi ma’lumotlar statistik axborotlar deb 
yuritiladi
 
2. Statistika mustaqil fan sifatida shakllanishi. 
Bu fanning ko’zga ko’rinarli namoyondasi nemis G. Axenval (1719-1772yy) birinchi 
bo’lib statistika so’zini ot sifatida qo’lladi va ilmiy odatga kiritdi. Uning fikricha, statistika bu 
davlat uchun alohida ahamiyat kasb etadigan masalalar sharhi, tasviridir. Ammo hozirgi kunda 
statistika atamasini bunday mazmunda talqin etish ko’p jihatlarini yo’qotdi. Kundalik 
turmushimizda mamlakat iqtsodiyoti va aholisi haqidagi ma’lumotlar to’plami statistika deb 
yuritilsa ham, ammo u o’tgan asrlardagi “davlatshunoslik” dan tubdan farq qiladi.
 
3. Ommaviy hodisa va jarayon nima va ular qanday xususiyatga ega? 
Ommaviy hodisa - biror obyektlar to’plamida sodir bo’lgan voqyea, harakat natijasi. 
Masalan, O’zbekiston barcha dehqon va shirkat xo’jaliklari tomonidan bir yilda yetishtirilgan 
paxta hosili, hamma oilalarda tug’ilgan bolalar soni, yoqqan qor va yomg’ir hajmi, hamma 
korxona va avtomobillar tomonidan atmosferaga chiqarilgan gazlar va hokazolar. 
Ommaviy hodisa va jarayonning birinchi muhim belgisi - unda bir qancha obyektlar 
ishtirok etib, ular o’xshashlik alomatiga ega ekanligidan iborat. 
Ommaviy hodisa va jarayonning ikkinchi xossasi - ayrim to’plam obyektlari, elementlari 
o’ziga xoslik alomatiga ega bo’lib, mustaqil, erkli tarzda amal qilishidan iborat. 
Ommaviy hodisa va jarayonning boshqa yana bir xossasi - uni yuzaga chiqishida ishtirok etuvchi 
to’plam obyektlari, elementlaridan biri haqidagi haqiqiy tafsilotlarni (ko’rsatkichlarni) qolgan 
boshqa obyektlar tafsilotlaridan to’la holda yoki umuman aniqlab bo’lmaydi 
ommaviy hodisa va jarayonning to’rtinchi eng muhim belgisi - unda ma’lum qonuniyat 
yuzaga chiqishi, ammo u yakka hodisada namoyon bo’lmas-ligidan iborat.