Tarix-7 2017.(Uzb). indd

àrk
, shahar hîkimi qàl’àsi, 
uning àtrîfidà – 
shàh ristîn
, àsîsiy àhîli yashàydigàn 
guzàrlàri bilàn qurilgàn. Shahar àtrîfidà 
ràbîd
bo‘lib, 
undà hunàr 
màndlàr guzàr và màhàllàlàri joylashgan. Sharq 
shaharsoz 
ligida àsîsiy qurilish àshyolari tîsh và g‘ishtdan 
iborat edi. Hukmdîrlàr, bîylàr o‘z sàrîylàri, hîvli-jîylàrini 
pishiq g‘isht và màr 
màrlàrdàn, kàmbàg‘àllàr esà pàõsà, gu-
vàlàdàn qurgànlàr. Kàmbà 
g‘àllàrning uylàri pishiq, mustàh-
kàm bo‘lmày, tez-tez ta’mirlàshni tàlàb qilgàn. Mårîsgà 
qîldirilgàndà, îdàtdà, buzilib, o‘rnigà yangisi qurilgàn.
Hunàrmàndchilik. 
Sharq hunàr 
màndlàri iðàk gàzlamalàri, 
zåb-ziynàt buyumlàrining kàttà qismini chåt màmlàkàtlàrgà 
sîtish uchun ishlàb chiqàrgànlàr.
Îsiyo và Shimoliy Àfrikà shaharlàridà hàm hunàr-
mànd 
chi 
lik sexlari shaharlàr bilàn bir pàytdà vujudgà 
kål 
gàn. Sharqdà dàstlàb shahar àhîlisi sîliqlàrdàn îzîd 
qilingàn. Vàqt o‘tib sàvdîgàr và hunàrmàndlàrdàn hàm 
turli sîliq 
làr îlinà bîshlagan. Àràb õàlifàligi, Yaponiya, 
Õitîydà ustà và sàv 
dîgàrlàrdàn sîliqlàrni såx îqsîqîllàri 
yig‘ib bårgàn.
Õitîydà bàrchà ustàlàr sex a’zîsi bo‘lishlàri màjburiy 
etib qo‘yilgan. Hunàrmàndchilikning eng muhim sîhàlàri 
Õitîydà yuksàk tàràqqiyotgà erishgàn. Õususàn, fàqàt 
õitîyliklàr 600–700 kishi và yanà ko‘plàb yuk sig‘àdigàn 
yirik kåmàlàr – 
jînkàlàr
ni qurishgàn.
Buyuk Ipàk yo‘li chîrràhàsidà 
jîylàshgàn O‘rtà Îsiyo shaharlàri 
trànzit sàvdî màrkàzlàri edi. Chåt 
ellik sàvdîgàrlàr Sàmàrqànd qîg‘îzi 
và gàzlamalàrini, G‘ijduvîn kulîl-
chiligi buyumlàri-yu, màrvlik ustàlàr 
gàzlamalàri va kiyimlàrini yuqori 
bàhîlàgànlàr.
O‘rtà àsrlàrdà erînlik ustàlàr 
pàr 
chà, iðàk gàzlàmà 
làri, jun gilàmlàri bilàn shuhràt 
qîzîngàn. Erîndàn sàvdîgàrlàr po‘làtdàn yasàlgàn qurîl-
àslàhà, mis và kumush idishlàrni õàrid qilgànlàr.
62-rasm. 
Jonka

---

77
III BOB. JAHON XALQLARI O‘RTA ASRLARNING RIVOJLANGAN DAVRIDA