Tarix-7 2017.(Uzb). indd

intårdikt
– màmlàkàtdà ibîdàt và màrîsimlàrning 
vàqtin 
chàlik taqiqlànishi bo‘lgàn.
Innîkåntiy III
(1198–1216) pà 
pà 
ligi dàvridà kàtîlik 
cherkovi o‘z qudrati cho‘q qisigà erishadi. Papaning «Îy 
o‘z yog‘dusini Quyoshdàn îlgàni 
dåk, qirîl hîkimiyati o‘z 
jilîsini pàpàlikdàn îlàdi», dågàn so‘zlàri àmàldà qo‘l-
lànilàdi. Rim pàpàsi går 
màn, frànsuz và ingliz hukm-
dîrlàrini intårdikt îrqàli tàvbà-tàzàrru qildiràdi. Ahîligà 
o‘z hukmini o‘t 
kà 
zishdà papa rohiblarga tàyangàn.
Yevropada mînàstirlàr IV àsrdà tàshkil etilgàn. Rîhib-
làr toat-ibodatdan bo‘sh paytlarida õàttîtlik bilan shug‘ul-
langanlar. Ayrimlari esa mînàstir qîshidàgi màktàblàrdà 
bîlàlàrni o‘qitgànlàr.
Dàhriylàrgà qàrshi kuràsh. 
Cherkov và uning ta’limî-
tigà qàrshi kishilàr 
yåråtiklàr 
(yunînchà, «dàhriylàr») 
dåb nîmlàngàn. Bundày kishilàr cherkovning bîyliklàri, 
hàshàmàtli udum màrîsimlàrigà qàrshi chiqib, sîddà 
cherkov g‘îyasi tàràfdîrlàri bo‘lishgàn. Yeråtiklàrgà qàrshi 
kuràshish uchun cherkov sudi – 
inkvizitsiya 
(lîtinchà, 
«qidiruv») tuzilàdi. Õristiàn cherkovi dushmànlàrini izlàb 
tîpish và jàzîlàsh bilàn shug‘ullàngàn inkvizitsiya pàpà 

---

80
III BOB. JAHON XALQLARI O‘RTA ASRLARNING RIVOJLANGAN DAVRIDA
64-rasm.
Autodafe 
65-rasm. 
Papa 
Urban II ning 
Klermon shahrida 
salib yurishga da’vat 
etishi
Grigîriy IX
(1227–1241) dàvridà 
o‘z qudràtining cho‘q qi si gà erish-
gan.
Inkvizitsiya faoliyati Ispàniyadà, 
àyniqsà, kång tus îladi. Undà màh-
kum etilgànlàrni gulõàndà yon di rish 
«àutîdàfå» 
(pîrtugàlchà, e’tiqîd 
yoki din ishi) hàm qo‘llànilàdi. 
1. Yevropada xristian dini qachon tan olinib tarqala 
boshlagan?
2. Katolik va pravoslav cherkovlarining paydo 
bo‘lish sabablarini ko‘rsating.
3. O‘rtà àsrlàrdà cherkov qàndày o‘rin tutgàn?
4. Indulgånsiya sàvdîsini qàndày tushundingiz?
5. Inkvizitsiya nimà và u kimgà õizmàt qilgàn?