«Tasdiqlayman» Oʻquv ishlari boʻyicha direktor oʻrinbosari, dotsent
Saklash davrida donning tabiiy kamayish me’yorlari
Yüklə 1,9 Mb.
|
| Saklash davrida donning tabiiy kamayish me’yorlari( % hisobida).
4 -jadval
Foydalanilgan adabiyotlar 1.Trisvyatskiy L.A. Xraneniye zerna-M: Agropromizdat, 1986-350 s. 2. Mirxalikov T.T., Ayxodjaeva N.K., Saidxodjaeva M.A. Don va don maxsulotlarini salash .T.,Mehnat .2004y. 312b. 3. Melnikov B.E; Lebedev V.B; Vinnikov G.A. Texnologiya priyomki, xraneniya i pererabotki zerna. M. Agropromizdat. 4. Trisvyatskiy L.A; Melnikov B.E. Texnologiya priyoma obraotki i xraneniya zerna i produktov yego pererabotki. M. Kolos, 1983-365 s. 5. Starodubtseva A.I; Sergunov V.S. Praktikum po xraneniyu zerna. M. «Agropromizdat» 1987-192 s. 6. Ayxodjaeva N.K., Saidxodjaeva M.A. Don va don maxsulotlarini salash texnologiyasi. Ma’ruza matni. 2002, ToshKTI. 19,2-Amaliy mashg’ulot Saqlashda don va don mahsulotlarini tabiiy kamayishini aniqlash. Darsning maqsadi: Don mahsulotlarini jo’natish ular bilan bajariladigan barcha ishlarning oxirgi etapi, hisoblanib, tashkiliy va texnologik chora-tadbirlarni o’z ichiga oladi. Tashkiliy chora-tadbirlar don mahsulotlarini barcha qoidalarga amal qilgan holda korxonadan yuklash va jo’natish ishlarini rasional o’tkazishdan iborat. Shuningdek jo’natilayotgan don mahsulotlarga tegishli hujjatlar rasmiylashtiriladi. Har bir don partiyasining halq xo’jaligida to’gri qo’llanilishi katta ahamiyatga ega, buni amalga oshirish uchun ko’pincha jo’natishni texnologik chora-tadbirlardan, shuningdek alohida don partiyalari tuzilishi va qayta ishlanishidan boshlash lozim. Bu esa mahsulot sifatini talab etilgan kondisiyaga mos holda etkazib berishni ta’minlaydi. Don va don mahsulotlarini miqdor va sifati bo’yicha aniq va yaxshi hisobga olish har bir korxona uchun muhim ahamiyatga egadir.Lekin bunday hisobga olish birmuncha murakkab hisoblanadi, chunki saqlash davrida mahsulot miqdori bilan bir qatorda uning sifati ham o’zgaradi. Masalan namlikning o’zgarishi bilan saqlanadigan don massasining miqdori ham o’zgaradi. Bunga bog’liq holda don mahsulotlari qabul qilish korxonalarida don mahsulotlarini maxsus instruksiya yordamida hisobga oladigan tizim ishga tushadi. Don mahsulotlarining miqdorini aniqlash uchun, ya’ni ortiqcha yoki etishmovchiliklarni belgilashda korxonalarda inventarizasiya o’tkaziladi. Bunda albatta mahsulot qoldigi o’lchab ko’riladi. Ma’lumki don mahsulotlarini saklashda ulardagi quruk modda miqdori kamayib boradi. Bunga bog’liq holda saqlanadigan mahsulotlarda maxsus tabiiy kamayish joriy qilingan. Saqlanadigan mahsulotlarning tabiiy kamayishi (15.1-jadval) Maxsus tarzda ishlab chiqilgan bo’lib, laboratoriya sharoiti uchun ham,ishlab chiqarish sharoitlari uchun ham bir xildir. Mazkur me’yorlar don korxonalarida mahsulot miqdorini aniqlashda nazorat sifatida qo’llaniladi. Shuni alohida ta’kidlash lozimki, mahsulotlarning tabiiiy kamayishi bilan ularning sifati saqlanib qolaveradi. Mahsulotlar omborxonalarda uch oygacha bo’lgan muddat ichida saqlansa tabiiy kamayish miqdori juda kam o’lchamlarda bo’ladi. Ma‘lumki don mahsulotlarini saqlashda ulardagi quruq modda miqdori kamayib boradi. Bunga bog’liq holda saqlanadigan mahsulotlarda mahsus tabiiy kamayish joriy qilingan. Saqlanadigan mahsulotlarning tabiiy kamayishi ( -jadval) Mahsus tarzda ishlab chiqilgan bo’lib, laboratoriya sharoiti uchun ham, ishlab chiqarish sharoitlari uchun ham bir xildir. Mazkur meyorlar don korxonalarida mahsulot miqdorini aniqlashda nazorat sifatida qo’llaniladi. Shuni alohida ta‘kidlash lozimki, mahsulotlarning tabiiiy kamayishi bilan ularning sifati saqlanib qolaveradi. Mahsulotlar omborxonalarda uch oygacha bo’lgan muddat ichida saqlansa tabiiy kamayish miqdori. Amalda saqlangan kunlar bo’yicha hisoblanadi. Agar don partiyasi bir yildan oshiq saqlansa har bir keyingi yilda tabiiy kamayish 0,04 % ni tashqil etadi yoki tegishli oylar soni bo’yicha. Ko’pgina tajribalar shuni ko’rsatdiki har qanday korxonada saqlash jarayoni ilmiy asosda tashqil etilsa ,tashqiliy va texnologik chora-tadbirlar o’z vaqtida qo’llanilsa mahsulot sifati va miqdorining pasayishi minimal ko’rsatkichlarda bo’lishiga erishiladi. Don amalda saqlangan kunlar bo’yicha hisoblanadi. Agar don partiyasi bir yildan oshiq saqlansa, har bir keyingi yilda tabiiy kamayish 0,04 % ni tashkil etadi. 15.1.-jadval Saqlash davrida donning tabiiy kamayish meyorlari, %hisobida. Yüklə 1,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||