Terdupining “Aniq va tabiiy fanlar” yoʻnalishining mi-101 guruh talabasi Xalilova Oʻgʻiloyning taqdimoti

1.Somototrop gormoni.

• Somototrop gormoni (STG) bolalar va o'smirlarning o'sishini, rivojlanishini, organizmda oqsillar sintezlanishini boshqaradi. ko'p ishlab chiqarilsa, bo'y me'yoridan ortiq o'sib ketadi. Bu holatga gigantizm, bunday odam esa gigant deb ataladi. kamroq ishlab chiqarilsa, bo'y o'sishi sekinlashadi, bunday holga nanizm deyiladi. Bunday bo'yi past odam gipofizar pakana deyiladi. Ularning bo'yi past bo'lsa ham aqliy faoliyati normal bo'ladi. Bo'y o'sishi to'xtagan katta odamlarda somatotrop gormoni ko'p ishlab chiqarilsa, akromegaliya kasalligi sodir bo'ladi. Bunda odamning burni, labi, iyagi, tili, qo'l va oyoq panjalarining hajmi kattalashadi.

2.Adrenokortikotrop gormon buyrak usti bezining ishini boshqaradi, ya'ni kortikosteroid gormon ishlab chiqarilishini tartibga soladi.

• 2.Adrenokortikotrop gormon buyrak usti bezining ishini boshqaradi, ya'ni kortikosteroid gormon ishlab chiqarilishini tartibga soladi.
• 3. Tireotrop gormon qalqonsimon bezning ishini, ya'ni undan tiroksin gormoni ishlab chiqarilishini boshqaradi.
• 4. Gonadotrop gormon erkaklar va ayollarning jinsiy bezlari funksiyasini boshqaradi, o'smirlarda esa balog'atga yetish belgilari paydo bo'lishida ishtirok etadi.
• 5. Laktotrop gormon ayollarda sut bezlarining funksiyasini boshqaradi.
• 6. Lyuteinlovchi gormon homilador ayollarda homilaning normal rivojlanishini boshqaradi.

Epifiz.

• Epifiz bosh miyaning asosida, ya'ni o'rta miya sohasida joylashgan bo'lib, uning massasi 0, 2 g. Unda melatonin gormoni ishlab chiqariladi, odam organizmida pigment almashinuvini boshqarishda ishtirok etadi. melatonin gormon gipofizning gonadatrop funksiyasini tormozlab, bolada vaqtidan ilgari balog’atga etish jarayonini susaytiradi. Uning funksiyasi bola 7 yoshga kirguncha kuchayib boradi, undan keyin uning faoliyati asta-sekin pasayib, balog‘atga etish oldidan butunlay to‘xtaydi. Agar bu bezning funksiyasi oldinroq pasaysa, gipofizning gonadotrop funksiyasi kuchayib ketib, bolada vaqtidan ilgari balog‘atga yetish belgilari paydo bo‘ladi.