Toshk еnt irrigatsiya va qishloq xo’jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti

Qishloq xo`jalik korxonalari o`z ishlab chiqarishlarini 
rivojlanishini va samaradorligi yuksalishini 
ta'minlash maqsadida ekologiyaga salbiy ta'sir 
ko`rsatmaydigan, kimyoviy vositalarni, yoqilg`i, 
yonilg`i materiallarini bevosita sanoat tarmoqlaridan 
sotib olish uchun shartnoma tuzadilar. Ular 
shuningdek, texnikalarini ta'mirlatish, yerlarini 
haydash, ekinlarni ekish, yyetishtirilgan hosilni 
yig`ib-terib olish maqsadida ixtisoslashgan mashina-
traktor parklari bilan, hasharotlarga hamda 
zararkunandalarga qarshi kurash maqsadida esa 
kimyoviy xizmatlarni amalga oshiradigan tashkilotlar 
bilan, ekinlarning suvga bo`lgan talabini qondirish 
uchun suv xo`jaligi tashkilotlari bilan shartnomalarni 
rasmiylashtiradilar. Shartnomalarning shartilari 
bajarilishini tomonlar, albatta, ta'minlashlari kerak.

---

• 1994-2009 yillarda qishloq xo`jalik mahsulotlarining bahosi ularning 
turlari bo`yicha 80-90 marta oshgan bo`lsa, sanoat mahsulotlarining 
baholari esa 800-950 martaga o`sgan. Ular o`rtasidagi o`sish farqi 1 
ga 10 ni tashkil etgan. Ya'ni qishloq xo`jalik mahsulotlarining bahosi 
1 marta oshgan bo`lsa, shu tarmoqda foydalanilayotgan, sanoat 
mahsuloti hisoblangan ishlab chiqarish vositalarining baholari 10 
martaga oshgan. Qishloq xo`jaligi hamda sanoat tarmoqlari 
mahsulotlarining baholari o`rtasidagi nomutanosiblikni yana quyidagi 
ma'lumotlardan ham ko`rish mumkin:
• 1991 yilda bir dona «TTZ-80» markali traktorni sotib olish uchun 3,7 
tonna paxta xomashyosini sotishdan olingan pul etgan bo`lsa, 2008 
yilda shu traktorni sotib olish uchun esa 92,8 tonna paxta 
xomashyosini sotish kerak bo`lgan. Bu boradagi mutanosiblik 1991 
yilda 1:3,7 bo`lgan bo`lsa, 2002 yilda 1:89,7 bo`lgan, ya'ni farq 24,2 
martani tashkil etgan.

---

•