Toshkent Davlat Agrar Universiteti Mavzu: Buddaviylik dini Reja: Buddaviylik dini Buddaviylik asoschisi Buddaviylik talimoti buddaviylik dini

1. Meditasiya;

• 1. Meditasiya;

 

• 2. Axloq;

 

• 3. Donolik.

 

1. Meditasiya:

• 1. Meditasiya:
• To‘g‘ri tushunish;
• To‘g‘ri niyat qilish;
• To‘g‘ri o‘zini tutish;
• To‘g‘ri anglash;
• To‘g‘ri harakat qilish;
• To‘g‘ri muomala
• To‘g‘ri fikr yuritish;
• To‘g‘ri gapirish;

2. Axloq normalari - Budda «Pancha Shila» nasihati:

• 2. Axloq normalari - Budda «Pancha Shila» nasihati:
• Qotillikdan saqlanish;
• O‘g‘rilikdan saqlanish;
• Gumrohlikdan saqlanish;
• Yolg‘on, qalbaki narsalardan saqlanish;
• Mast qiluvchi narsalardan saqlanish;
• Tushdan keyin ovqatlanishdan saqlanish;
• O‘yin - kulgudan saqlanish;
• Zebu-ziynat, atir-upalardan saqlanish

3. Donishmandlik - bu buddaviylikning asosiy maqsadi bo‘lib, narsalar tabiatini to‘g‘ri tushunish.

• 3. Donishmandlik - bu buddaviylikning asosiy maqsadi bo‘lib, narsalar tabiatini to‘g‘ri tushunish.
• Ilk buddaviylikning dxarmalar tabiati haqidagi mavhum metafizik asoslari buddaviylikda ikki oqim «Xinayana» (kichik g‘ildirak) va «Maxayana» (katta g‘ildirak) yuzaga kelishiga olib keldi.
• Xinayana ta’kidlashicha dxarmalar tabiatini o‘rganish va nirvanaga erishish ma’naviy yo‘l bilan bo‘ladi. Bu yo‘l juda og‘ir va faqat monaxlargina nirvana holatiga etishi mumkin. Maxayana esa Budda tanasi jonzotlarni azobdan qutqarish uchun turli jonzot formasiga kirishi mumkin va hayot zanjiridagi barcha uni o‘rganishi, anglashi mumkin deydi. Bu narsa cheksiz Budda ramlarini, xudolarni kelib chiqishga sabab bo‘ldi. Bu xudolarga ishonish yo‘llari barchaga mumkin. Shu sababli «Katta g‘ildirak» deb nomlanadi.
•  

4. Buddaviylikning tarqalishi.

• 4. Buddaviylikning tarqalishi.
• Buddaviylikning yoyilishida Sangxa - buddaviylik jamoalarining roli katta bo‘lgan. Ular yilning ob-havosi yaxshi bo‘lgan 9 oyida shaharma-shahar, qishloqma-qishloq yurib, ular aholisini buddaviylikga da’vat qilib ularga Budda ta’limotini o‘rgatib yurishgan. Faqatgina Musson yomg‘irlari tinmay quygan 3 oydagina o‘z ibodatxonalarida muqim bo‘lib ibodat bilan shug‘ullanganlar.
• Eramizdan avvalgi 273-232 yillarda hukmronlik qilgan Imperator Ashoka davri buddaviylikning keng hududga yoyilishiga katta imkoniyatlar yaratdi. Ashoka o‘zining ilk hukmronlik paytidanoq buddaviylikka e’tiqod qila boshladi. U buddaviylikka, monaxlariga, ularning Hindiston bilan chegaradosh davlatlarga qilgan missionerlik harakatlariga xayrixohlik qildi. Ular o‘z da’vatlari asosida biron-bir erlik aholi yoki ruhoniylar tomonidan qarshilikka uchrasalar, ular hech qanday qarshi harakat qilmay, o‘z yo‘llarida davom etganlar. Agar mahalliy aholi tomonidan o‘zlariga nisbatan xayrixohlik sezsalar, o‘sha erga ko‘proq ahamiyat berib, ularni ko‘proq da’vat qilishgan.